PALO ye fitelela mianda ye milalu ya baoki mwamulenen`i wa Windhoek ne kile ya caula simubuso ni kufa ba Likolo la Makete ni Pabalelo ya Sicaba mazazi a mashumi a malalu (30) kuli ba kone kutalima kaza linonge za bona, kamba kubona muhato o mun`wi o mutuna wa naha kaufeela, ota ngiwa ki bona baoki. Baoki ba tiseza kuli ba Likolo ba swanela kumbalamanisa lizazi leli swanela leba ta ikopanya ni ba ketelelo ya katengo ka Namibian Nurses Union (Nanu), kuli ku konwe kuikambotwa kaza linonge kaufeela. Mwatolopo ya Oshakati, palo ye swana ni mona yene bupilwe ki baoki ni babeleki ba ban`wi ba sipatela ne kile ya caula simubuso ni kutambeka pampili ya linonge za bona ku yo muhulu wa sipatela mwasikiliti, Dr Naftali Hamata. Muongaongi wa katengo ka Nanu mwasikiliti sa Oshana kaufeela, mufumahali Eva Velikoshi na kile a fitisa manzwi a hae a kamo kucaula simubuso kwabaoki ne ku kilwe kwangelwa ka kubulela kuli hakuna bakuli bene ba kilwe ba siiwa feela mwamawadi basa talimwi ni kubabalelwa. Linonge zene kilwe za tambekwa mwamapampili neli ze cwale kaza pene ya n`ambekelo ya misebezi ye eziwa la pelekelo ni la sunda hamohocwalo ni mwamazazi a lipumulo za sicaba. Linonge zen`wi neli za kutalima hande fa lituwelo za bona hamohocwalo ni ku akaleza kuli kuswaliwe liketiso hala bona baoki kuli ba kete kuli kanti katengo kaba tabela kuli kaba yemele simubuso ki kafi hala katengo ka Nanu ni Napwu. Kucaula simubuso mwamulenen`i ne kutatekile musihali la bulalu sunda ye felile mi baoki neba kopani hamoho kwasipatela tuna sa Windhoek ni kufitelela kwamaofesi a Likolo. Baoki, ili bao bun`ata bwa bona neba kile ba sebeza mwamazazi ana felile mi neba pumuzi lizazi lani, neba nze ba sweli mapampili ana bala sina cwana: “Shangula kanti ho hana kubulela ni luna kin`i?” “Bunde bu sululelwe katengo ka luna – Nanu.” Ba cauli hape neba nze ba huwa kuli Napwu fafasi ka kuakaleza kuli: “Napwu no lu betekile!” A man`wi mapampili na bala sina cwana: “Lu bata lituwelo sakata”; “Lu bata pene ya n`ambekelo”; “Baoki ba wela kwaNanu isi Napwu”; “Lituwelo ze bonahala ka litulo”; “Babeleki kaufeela ba sipatela ba lumelana ni luna”; “Baoki ba bata kubabalelwa hande”; “Mu kutiseze lituwelo za kale”; “Kamwi ni Shangula mu sike mwalu sabisa”; “Luna ni liswanelo ike mina”; “Haiba kuli musebezi wa buoki ki pizo mina muta biziwa lili?” Ba cauli bene ba kile banga nako ya bona ya musihali neba kile ba zwa kwasibaka sa Yetu ni kuliba kwaofesi ya yo muhulu wa sipatela mwasikiliti. Dr Hamata mwaOshakati ki yana kile a muhela pampili ya linonge zaba beleki ka swalisano ya sikweya ni Matron wa sipatela, Lelly Nunes. Baoki ba sipatela sa St Martin sa Roman Catholic kwaOshikuku ni bona neba kile ba caula ni kutambeka pampili ya bona ya linonge kwaofesi ya kansela wa sikiliti. Mun`oli yo muhulu wa Nanu, Abner Shopati ki yana etelezi kucaula simubuso kwamwamulenen`i ni kubala pampili ya linonge pili a sika itambeka kale ku muofisa yo muhulu wa sipatela yana kile a I amuhela ka kuyemela Likwambuyu wa Likolo. Shopati na kile a bulela kuli kalulo ye bapalwa ki baoki ki ye tuna hahulu luli mwanaha kono ha kutalimwa ka lituwelo ni licika zen`wi za bona, za swabisisa luli kakuya ka yena. “Halu talimiwi hande ki Likolo la luna, sihulu halu ibapanya ni balikani ba luna ba lusebeza ni bona ba ba cwale ka lin`aka ni licaziba zen`wi za minyani.” Shopati na kile a patalaza kuli lin`aka hamohocwalo ni licaziba za milyani ye shelana lina ni pene ya n`ambekelo fahalimu ya lituwelo za bona. Na kile a ekeza kuli ba Likolo ba swanela kuutwisisa kuli ba katengo ka habo kona ka Nanu ba yemela baoki kaufeela mi kacwalo haiba kuli ba Likolo inge ba tibelela ba Nanu kwaNapwu ki matapa-tuna kakuya ka yena. Mun`oli yo muhulu na talusize kuli muta ba Wascom ba fitisa manzwi a bona fa lituwelo za babeleki, ba Likolo neba kile ba nanula lituwelo ni licika za lin`aka, ni babeleki ba ban`wi ba mwasipatela. Muofisa yo muhulu wa Likolo yana kile a amuhela lin`olo na kile a sepisa kuli tambeka ku Likwambuyu ka kubulela kuli, kakuli kuna ni linonge ze shelana fa pampili kutanga nako ye telele kuli ba Likolo la habo ba alabele fa linonge kaufeela. Licaziba zen`wi za sipatela zena ni mukekeciwa kwabaoki neli kile za caula ni zona haa baoki bene ba kile ba sebeza mwamubuso kono fa seba inzi mwamaluko a man`wi a kwatuko neba tilo swalisa kucaula ni bona. Kwalineku leli n`wi, ba cauli ba kwaOshakati neba kile ba tambeka lin`olo la bona ku Dr Hamata yana sika bulela nihaike sesi kana kubona. Ze ni halili cwana, Muongaongi wa Nanu mwaOshana, mufumahali Velikoshi na kile a bulela kuli kucaula neli nzila yen`wi ya “zwelopili” ya baoki mwanaha ye. “Neli lwa pili mi nelu konile kufitisa linonge za luna kusina bakuli bene ba kilwe ba beyelwa kwatuko,” mufumahali Velikoshi na tumusize. Hana kilwe a buziwa kaza koto kuzwelela kwaLikolo, Velikoshi na alabile ka kubulela kuli baoki ba sebeza ni kupila mwanaha ya puso ya tato ya sicaba mi ka cwalo bana ni liswanela za kufitisa manzwi a bona ka nzila ya kozo ni simubuso. Kasamulaho wa manzwi a hape, na kile a ekeza kuli, baoki neba sika loba mulao kakuli bun`aka bwa bona neba inzi fa pumulo haa ba ban`wi neba kile ba sebelisa nako ya bona ya musihali. Mun`oli ya “Inelelezi” mwaLikolo la Makete ni Pabalelo ya Sicaba, Dr Kalumbi Shangula na kile a nitifaza ni yena kuli lisebelezo kwabakuli neli sika shandaulwa ki kucaula sina lika kamukana hane li kile za zamaya hande. “Bene bana ni sibaka ili bao bene ba sa liyo fa musebezi neba kile ba caula mi hakuna bakuli bene ba sika talimiwa ni kubabalelwa hande sina bao bene bali fa musebezi hane ba kile ba talima bakuli,” ne kualabile Dr Shangula hana kilwe a buziwa kiba mutende o mwamazazi a felile nji lisebelezo kwasipatela neli kile la shandaulwa kapa awa kalibaka la kucaula.