Bayahi ba Munda ba Hana Kututa-Tota

Home Archived Bayahi ba Munda ba Hana Kututa-Tota

MULELO wa mubuso wa kubona kuli bayahi baba taselizwe ki munda mwa sikiliti sa Caprivi, ba tutiswa mwa minzi ya bona ni kuyaha mwa libaka ze omile hande kuyakuile se u bonahala kuli hauna kubona kupatalaza kwa lizazi kakuli bayahi ba taluswa kuli ba hana kututa, sihulu bayahi ba mwa silalanda sa Kabbe sesi taselizwe ahulu.

Patalazo ye, ne tile kasamulaho wa lieto la Gabana wa sikiliti mutompehi Leonard Mwilima yana kile a potela libaka ze potolohilwe ki mezi a munda mwa mazazi a felile, bayahi hane ba fiwa lico za munda ni kubona mipilelo ya bona ya cwale.

Mwilima yana sindeketilwe ki Kansela wa Kabbe mutompehi Peter Mwala ni Mulena wa Masubiya Kisco Liswani III, na fufisizwe mwa polopela mi na konile kupotela libaka ze cwale ka; Schuckmannsburg, Namiyundu, Ikaba, Mbalasinte ni Kasika ili ko mikopano ne kilwe ya bela ten`I kaufeela. Manduna ba lilalo ze shelana ni bona neba konile kuba kwa mikopano ye.

Mwilima na konile kusebelisa mikopano ye kutaluseba bayahi kaza mulelo wa mubuso wa kubona kuli bayahi ba tutela mwa libaka ze omile hande kuyakuile ili kuli ku konwe kulilimaniswa pene ya lukau ye itusiswangwa mwa mungendenge kaufeela wa kututisa bayahi ni kuba fa lico.

Mwilima naize kutusiswa swalelele kwa lilimo ze felile, seku cile pene ya mubuso ye n`ata luli ni kusilafaza maswe lituto za bana ba sikolo.
Na nitifalisize kuli mubuso u lela kuyaha miyaho ye cwale ka likolo ni mahositelu mwa libaka ze omile hande cwale.

Nihaike Mwilima na konile kusepisa kuli bayahi niha bata tuta cwalo kuyakuile, bata kona kupotela minzi ya bona ya kale ni kuyamba kapa mane kulima mwa masimu a bona a kale, bayahi bona neba kile ba nyunga litoho za bona kuli habana kututa.

Bayahi neba kile ba hana kuli mwa lilimo kaufeela nenze ba pila sina cwalo ni bashemi ba bona base baba siile mi nenze ba ikola litapi mwa lilimo ze kaufeela ili bupilo bobu sa zwelapili nila bukacenu le.

Nduna yo muhulu yana yemela Schuckmannsburg ni Namiyundu, mutompehi Munihango Benson Mayumbelo na bulezi kuli kututela mwa libaka ze nca kuyakuile kuta tisa feela mifilifili ka kutalusa kuli, mwa libaka zen`wi hakuna kuba ni mezi hamohocwalo ni mubu o mun`ata ota kwana sicaba kaufeela sihulu hakuamwa njimo.

Ze ni halilicwana, Mulena Liswani III ni yena, na konile kuyemela bayahi ba hae ka kubulela kuli, kututa kuyakuile kukonwa feela kuezwa kwa likolo za tuto ni kusiya kuli bayahi ba pile mipilelo ya bona.

Mulena naize khuta ya hae I lumelana ni mulelo wa kuyaha likolo ni mahositelu mwa libaka ze omile mwa sibaka sa ketelelo ya hae sihulu mwa minzi ye cwale ka Schuckmannsburg ni minzi yen`wi yesa boningi likayamana la munda le.

Na talusize kuli bayahi seba pilile mipilelo ye swana ye ka lilimo ze n`ata mi kacwalo tatululo I swanela kufiwa feela kwa likolo za tuto.

Mulena naize, munda u tisezanga batu ba hae mezi ni busunso kubeya lisoto, sico sa sizo sesi lateha ahulu kwa bayahi ba hae.

Mulena na kupile mubuso kuli u kone kubona kuli project ya jatropha curcas I tateka lisebelezo za yona kakuli I lelezwi kutisa misebezi ye likana 20 000 kwa bayahi ba sikiliti.

Mulena na kupile mubuso kubona kuli u tusa ni kuleka sisepe se si tuna sesi ta itusiswa ki bayahi baba taselizwe ki munda kakuli tuma botti hatu sika silelezwa hande ka kutiiseza kuli kutokwahala licinceho zeta sileleza bupilo bwa bayahi ba hae.