BALIMI mwasikiliti sa Caprivi seba boni kupahama kwabulengwami bwa likomu mwasikiliti ni kutisa kuli mane ba bone lisinyehelo ze tuna.
Ha ki likomu feela ze talimani ni likayamana la busholi bo, kono mane ni limunamu zen`wi.
Ka kushendekela kwalikayamana le, bo imutongo ba likomu ze kiba ba akalezwa kuli kiba ba uzwanga likomu ze kakuli haba bonangi lituwelo za bona ka bunako kapa mane likweli.
Kakuya ka mupokola Evance Simasiku, bulengwami bwa likomu ni kuuzwa fa
mandu a bayahi ki zona likezo za bubangoki ze pahami hahulu mwanako ya cwale mwasikiliti ha kubapanywa ni likezo zen`wi za bubangoki kakuli ku zen`wi likezo se kuna ni swalisano ye bonahala kutiya hande hala naha ye ni naha Zambia mwasikiliti.
Mutompehi Simasiku naize ka zazi kubihiwa likomu ze fitelela ze ketalizoho ka libaka la bulengwami. Mwanako ya cwale komu I lin`wi I kona kuleka pene ye likana N$2 000 mwasikiliti sani.
Na talusize kuli mwanako ya cwale, mapokola ba sikiliti banze ba sebeza hahulu katata ni mapokola ba naha Zambia hamohocwalo ni katengo ka sikiliti ka babanca ka ka lwanisa likezo za bukebenga ili katengo kaka zibahala ka “Youth Against Crime” mwapuo ya si yesi yesi.
“Mwalikezo kaufeela ze bihiwangwa, kufumanehanga kuli batu ba ba to uzwanga likomu ze ba simuluha mwanaha Zambia,” Simasiku mwamanzwi a hae.
Na ekelize kubulela kuli bun`ata bwa likezo li ezwangwa ki bo imutongo ba likomu ba ba kenanga mishitu ni kumata ni likomu.
Bun`ata bwa balimi ba sikiliti sa Caprivi ba ikema hahulu fa litekisano za likomu ka bupilo mi busholi bwa cwale bo buba siya ba sina mati mwahanu, sina ha butisa kuli mane ba tobelwe ki lukau lwa bona lwa kazazi ni silimo kaufeela.
Mupokola naize bun`ata bwa likomu ze bihiwangwa ka bunako za fumanwangwa ki mapokola kono, ze bihiwangwa ka kulyeha zona za tobanga kuyakuile kakuli li tulanga museto wa naha ha liuzwa ni kutisa kuli kutatafale hahulu kuli li fumanwe.
Kakuya ka Simasiku, nihaike likezo za bubangoki seli kutezi fafasi cwalo, likezo ze cwale ka ‘kuamuhiwa’ kwalibyana, kufosana isi ka tato ni kunatakiwa hala zen`wi, lisa ezahala ka zazi ni zazi.
Bun`ata bwa likezo linze li bonwa mwalibaka zabo naikahela ili libaka ze cwale ka Chotto, Cowboy ni Butterfly kakuli bun`ata bwa basali ni banana ba fitanga linzila za libumbu haba liba kwatolopo kuyo leka libyana ni ha ba feza kuleka libyana ze cwalo.
Palo ye pahami ya lifosi za likezo ze ki babanca. Kakuya ka mapokola, bun`ata bwa bao baba tamiwangwa, bana ni liswalisano kapa liyango ni basholi baba simuluha mwanaha Zambia.
Simasiku sa kupile batu ba sikiliti kuli ba swalisane ni mapokola ni kukupa hahulu katengo ka babanca kuli ka lwanise likezo za bukebenga ka mazoho a mabeli ili kuli batu ba pile ka kozo ni tabo kusina likezo ze swana.
Na tazelize kuli mapokola ba nosi haba koni kulwanisa bukebenga ni busholi mwasikiliti mi ka cwalo ba tokwa swalisano ni tuso ya bayahi ba sikiliti ili kuli bukebenga bu lilimaniswe mi ha kukonahala bu fukuzwe mwasikiliti se si lokiwa kiba ba n`ata kuli ki “sizuma sa lico”.