[t4b-ticker]

CCN Melimbililo lyEteko lyOondjoka moNamibia

Home Archived CCN Melimbililo lyEteko lyOondjoka moNamibia

WINDHOEK Ongongahangano yOongeleki moNamibia – CCN oyi li momalimbililo shi nasha nomaupyakadhi ogendji ga guma oondjokana, notayi ti shoka tashi inyenge moNamibia pethimbo ndika otashi ngwangwaneke omagumbo nenge aanandjokana. CCN okwa londodha ishewe kutya ngele omafamili inaga gamenwa, oshigwana otashi ka kala mehalakano nevundakano. Ondjokana nenge efamili li na uundjolowele olya kwatela mo eihumbatonawa, edhiginino lyiilonga, esimaneko lyaantu ayehe, omanga shoka tashi monika momafamili pethimbo ndika oshi li ompinge nuundjolowele mbuka, ngaashi uufudhi, omadhipago, ekwatonkonga nelongitho nayi lyiikolitha niingangamithi – omikundu dhoka dha lunda unene moNamibia. “Oshigwana shoka molwetompelo lyontumba inashi simaneka omaupyakadhi ngoka ga taalela omafamili otashi ka tsakaneka ekanitho enene itaa li vulu okumonenwa ekandulopo lyomukundu. Shoka tashi inyenge ngashingeyi miigwana yetu, kashishi shimwe shaa shi oondjokana dhi li mengwangwano enene,” Dr. Omusita Tshapaka Kapolo Omuunganeki gOshikondo shEitaalo, Uuyuuki nOshigwana moCCN ta ti. Omiyalu otadhi ulike kutya oondjokana odhindji odha hulila mehengathano, shoka CCN ta ti nashi papudhule ongeleki yi gandje ehungomwenyo ndyoka tali opalele onkalo moka aantu taya lumbu pethimbo ndika. “Shi nasha nomateko gefamili moshilongo shetu, Ongeleki pailonga yayo yopausita oyi na okukonakona iiyetithi omahengathano mondjokana oshowo omakuyunguto momafamili. Omapulo ngaashi kutya omolwashike oondjokana tadhi teka, oshi na okweetitha elimbililo lya gwedhwa po,” Dr. Kapolo ta ti nosheetwapo she kombinga yOndjokana, Ehengathano nEkuyunguto mEfamili mOndjokana. Osheetwapo she osha ningwa poshigongiilonga shomasiku gatatu shi nasha nuuteologi sha ningwa kohi yoshipalanyolo: Ongeleki nEfamili moNamibia.” Omusita Kapolo ota ti oondjokana omathele odha hulila mehengathano nenge metopoko, omanga dhimwe kadhi na we omwenyo – ano dha sa nenge dha hulila ondjilakati. Omayalulo ngoka Kapolo a longitha oga ga momikanda dhOmpangu yOpombanda, dhoka tadhi ulike kutya oondjokana odhindji odha hulila mehengathano. Momumvo 2002 amuke, oondjokana 2967 odha hokanithwa/ dhikwa, moka 539 dha teka nale naashika oshi li oopelesenda 17.9. Omvula ya za ko, 2005, oondjokana 1 403 odha dhikwa, mokati kadho dhi li 256 odha hulila mehengathano. Omayalulo ngaka inaga kwatela mo omuyalu goondjokana dhoka dhi li momapeko ndele inadhi pwa okulongwa mo, oondjokana dhaamboka ya topoka ihe kaye na oshimaliwa okufuta ehengano lyopaveta oshowo mboka ya thiga po oondjokana dhawo. Omatompelo ngoka ga tseyika olundji ge nasha nehengathano oga kwatela mo ngaashi okuthiga po efamili/ondjokana, omahepeko gopamadhiladhilo, elongitho nayi lyiikolitha, ompumbwe yeyambidhidho lyopashimaliwa, eshundulathano nenyateko lyedhina. Omusita Kapolo ota ti ongeleki oyi na etompelo okukala ya limbililwa oshoka iilonga/omayakulo gayo gopausita oge na okutungilwa kushoka tashi inyenge moshigwana pethimbo ndika. Omatompelo gamwe ngoka ga tumbulwa kuKapolo ongaashi okutembuka mondjugo/ondunda yokulala yaanandjokana, okutinda okuyakulathana pamulalo oshowo ompumbwe yohole kaa yi po. Omateko goondjokana oge na iilanduli ya dhiginina kefamili, oshoka ohayi gumu nayi aanona, tayi etitha wo ongeyo/ondjahi nuutondwe, shoka tashi vulika shi etithe einyonko oshowo iiningwanima oyindji yoluhondelo/okuyakathana mondjokana. Omusita ota ti omiyalu odhindji dhehengathano otashi thiminike ongeleki yi nyatipaleke esiloshisho lyayo lyopausita noshimpungu shehungomwenyo. Opo shika shi pondoke, omusita ta ti ongeleki oyi na okuninga omapekapeko ge nasha niilonga yoyene yuuteolohi/uukwambepo, mboka shoka tashi ka ungaunga lela niinima ya guma omaihumbatonawa/evuliko lyaantu/oshigwana. Kapolo ota ti inashi fa monakuziwa, onkalo yondjokana pethimbo ndika otayi pula oshindji, noti indile mboka ye li moondjokana ya kotokele iinima itatu; ompumbwe okunyanyudhathana pamulalo, ompumbwe yohole kayi po, omaiyuvo kage po ge nasha nuukuume/okukala pamwe, oshowo okwaanegameno paendondo adhihe. “Ondjokana kehe ndjoka inayi pashukila iinima mbika oyi li kolungenge lwokuthigwa po shoka hashi etitha etopoko nopondondo ya hugunina ohashi fala mehengathano,” Kapolo ta ti. Omikalo dhimwe dhoka ongeleki tayi vulu okuyamukula komaupyakadhi gondjokana nefamili ogo: ooproholama dhomapukululo gondjokana, ootundi dhehungomwenyo omanga aantu inaya hokanathana oshowo omapulapulo omanga ondjokana inayi dhikwa, ootundi dhondjokana manga aantu ihaya hokanathana, oshowo ooproholama dhilwe dhi nasha nelongo kombinga yondjokana nefamili.