Duits!hūb di ǂHanub ge a ǁaxa ǁaupexa N$256 miljunsa ǀhaohaos ǀkha, Namibiab nî hui!nâ-ūse, Covid-19 ǁōs ge hā-ū ǁgoaǂuidi, !aub!ûi!gâdi tsî !narisarimas !âkha !nâde oresa hōbatsâs !aroma.
!Aub!ûi!gâdi tsî !narisarimas di ǂharugub !âgu ge kaise ǀgaisase nē Covid-19 ǁōs di khoraǂuisens xa ge tsâǀkhāhe, ǂgui sîsenaon tsî sîsenmā-aon ge sîsengu tsî hōǂgāde a ǂoa!nâse.
Nausa-i ra ǁgausen, !hū!nāsise tsî !auga!hūsise kha nē !âkha tsîna ǁkhawa ûiba !kharu ge kurigu ǀkha i ra ǀgoweǀnōhe o ra ǁgausa, xaweb ge taniǀgaras marisa ūhâsa kai ǁgoaǂuis ase noxopa hâ tsî ǀgūǁaeb !nâb sîsenosib mâsiba oresa nî hōbahes di īǁkhāsiba ra ǁaraǂui.
Nē mâsib ge !aub!ûi!gâs !nandi ǂhâǂhâsa ǁaxasina ra !hâumai tsî ǁnās ǀkha ǀhûhâsigu hîa ǁnāti ī !aub!ûi!gâs !nandi ǁaxasina xu ra hōǂgāhe marisa xu ǀgui ǁîn ǀomkhâisa ra ôa-amna ra ǁhaǁnâ!om.
ǀNaib ge Duits!hūba 2020ǁî kurib !nâ mā hâ i marisihuib, N$250 miljuns dib, Covid-19 ǁōs hîa !gâi tamase ǀhûhâsiga ge a tsâǀkhās mâsiba kō!gâhe tawas ge nē ǀasa N$256 miljunsa nî ǀarosen.
Marisihuib nēb ge Duits!hūb xa a ǀhonkhoe-aihe ǁguiridi tsî omkhâisens marisâuǂgaes, KfW Omkhâis Marisâuǂgaes ti ǀgui a ǂansas !nâ-ū Namibiab !narisarimas ministeris ǁga nî sî!kharuhe.
ǁNâuguxoaǁguib xoa!gaos gen ē ǀgam !hūkha di ǂhanukha xa ǂoa ge wekheb !nâ ǀAeǁgams !nâ ge dītoahe. Nē ǀasa marisihuib di ǂâibasens ge, ǀnai hâ nē ǀgam ǂhanukha ǁaegu khoexa!nâsiba ǂapaǂoa kai tsî ǁnās !nâ-ū sâuǁkhāsib tsî texnise sîsenǁareba nî ǀgaiǀgaisa.
Nē ǁgâuxuxoaǁguiba xoa!gaos di ǁaxasib tawab ge ministeris di sîsenǂuira direkteri, Teofilus Nghitilaba ge mî, nē marisihuib kai ǂâibasensa ūhâ tsî ǂâuǀoasase tsî !ereamxase nî sîsenūhesa.
ǁÎb ge ge mî, mûmûsasen ǁaxasin tsî sîsenxasina !narisarimas ǂharugub !nâ ra khâisa tsîb nēpa koahesa a anu mâsi !khaisa !narisarimas ǂharub !nās !aromasa, tsî !gōsase !hūb sâiǁkhāsib ǁkhawa ǀomkhâis !nâ.
Nē huiba xus ge ǀnî marisa nā ǁgaumâisa !aub!ûi!gâs !nandi tsî !hūb di !narisarimas !âb hîan !aubǀguruna nî !ûi sîsenaon, !āǁîn hîa !aub!ûi!gâdi tawa ra sîsenn tsî hoa!nâ-aixa ǂharuguga !narisarimas ǂnamipe kō!gâs !aroma.
Khoen tsî !aubǀgurun ǁaegu rah â !omgudi tsî ǂkhôadīgudi tsîn ge ǁkhāti nî kō!gâhe.
!Hūb di ǀguru!hanagu tsî ǁkhaubasa !âgu tsîn on gen ē marisa xu nî kō!gâhe hâ ǁkhā !gâi!gâi!nâdi !aroma.