[t4b-ticker]

Epango lyoARV Esindano Enene, Kamwi Ta Ti

Home Archived Epango lyoARV Esindano Enene, Kamwi Ta Ti

WINDHOEK

Oshikondo shUukalinawa shi nasha noproholama yepango lyaantu mboka ye na ombuto nomukithi goHIV/AIDS (Anti-Retro Viral -ARV) otaku hokololwa ya sindana, sha landula sho ya tulwa miilonga konima yoomvula ne dha pita.

Ominista yUundjolowele nIilonga yOnkalonawa, Dr. Richard Kamwi ota ti etulomiilonga lyoproholama yepango lyoARV olya simana noonkondo omolwomuyalu ogundji gwAanamibia mboka ye na ombuto yoHIV.

Omayakulo ngaka oga tamekelwe niipangelo ashike ihamano ongomalolelo momumvo 2003, ihe konena oproholama yomayakulo ngaka otayi monika miipangelo ayihe kumwe 34 yepangelo moNamibia oshowo omahala guukalinawa galwe gopaumwene. “Konena, Aanamibia ya konda 40 000 oye li kepango lyoARV oshowo oopelesenda 93 dhaavu moproholama ndjika otaya tsikile netango lyawo,” Kamwi ta ti.

Aanamibia oyendji ngashingeyi oye na ehalo okumona Omayakulo gEhungomwenyo Neikonakonitho Paiyambo, omanga oomeme oyendji ye li momategelelo taya mono omayakulo ge nasha nokukeelela Etaandelitho lyOmbuto okuza muYina okuya mOhanona.

Ishewe, aantu oyendji ngashingeyi ohaya kongo omayakulo gokwiikeelela kokukwatwa kombuto uuna ya ya monkalo ya nika oshiponga miilonga nenge iihakanwa yekwatonkonga. Ominista yUundjolowele oya holola elimbililo lyayo shi nasha nomuyalu omushona gwaalumentu mboka haya talele po omandiki gehungomwenyo neikonakonitho pahalo lyomuntu mwene.

“Ngame onda limbililwa noonkondo sho aalumentu ihaya yi pamwe naaholike yawo komayakulo gomandiki gehungomwenyo neikonakonitho paiyambo,” Kamwi ta ti. Minista dhika okwe dhi popi peegululo lyEmbo etiyali lyOmaulikilo gOpashigwana li nasha nEpango lyoAnti-Retro Viral oshowo Omulanduveta gOpashigwana gu nasha nOombinzi, oshituthi shoka sha ningilwe mOvenduka kuyele oshiwike shika. Embo ndika epe li nasha nepango lyoARV olya nyanyangidhwa okutsa omuthindo esiloshisho lyoHIV moNamibia notali endele pamwe nomikalo niiyetwapo iipe yi nasha nepango. “Oku shi talela muumbangi wopashigwana nopaigwana moshimpungu shika, Omaulikilo ngaka oge li oshizemo shoonkambadhala dhopamuhanga mokati kaanawino yetu moshimpungu shoHIV moshilongo oshowo aanawino yopaunamiti mOkakomitiye kUuministeli wUundjolowele nIilonga yOnkalonawa yi nasha noARV,” Kamwi ta ti. Omaulikilo oga thikama po momadheulo gaaniilonga yuundjolowele ya konda 2 000 mboka haya gandja omayakulo goARV kaayakulwa/aavu mboka ye na oHIV moshilongo ashihe.

Etulomiilonga lyOmulandu gOombinzi mOshilongo otagu lalakanene okunkondopaleka egandjo lyombinzi lyongushu moshilongo. Pethimbo ndika, Uuministeli wUukalinawa ohau longitha oopelesenda 80 dhomayakulo gombinzi moshilongo. Kamwi okwiindile ayehe ye na oshipambu momayakulo gegandjo lyombinzi ya kaleke po omauthoveta ga kwata miiti opo kushilipalekwe oproholama yegandjo lyombinzi ya ndjunguka moshilongo.