Mubihi ki: Chrispin Inambao
KATIMA MULILO
Sioli sa Impalila mwa sikiliti sa Caprivi sene si lelezwi hotelu tuna ki muuna ya zibahala ni ku lateha ahulu mwa lifasi ili mutompehi Michael Jackson mwa poto ya hae mwa naha mo, nesi swanela kuli kamba le la kacenu sioli sina ni ona muyaho tuna o kono kabumai, bolyaminzi ba ban`wi neba kile ba tisa likayamana ka kuhana ku neula mubu wa bona.
Sioli sesi ipa museto ni linuka ze cwale ka Chobe ni Lyambai si apesizwe ki limbule za Nyambe ze shelana fafasi ni mwa mbyumbyulu.
Mwa mbyumbyulu sioli sa kanya ka maemo a lihalimu a lateha haa fafasi fona si fumile mwa limbule ze cwale ka libumbu, linyunywani kubeya mezi a maata kazazi ni zazi ni kutisa lumenyo kwa mandui ba sioli.
Mwa poto ya hae mwa naha mo mwa silimo sale sa 1998, muuna ya lateha mwa lifasi ili yena Jackson, na kile a supeza lizwalo la kubeya sanda sa hae sa lukau mwa sioli sani ka kutateka ni pisinisi ya hotelu. Sioli si ipa museto ni linaha ze nee ili: Namibia, Zambia, Zimbabwe ni Botswana.
Ka bumai zwelopili tuna ye nesi ka bona kupatalala kwa lizazi nihaike mubuso neu kile wa amuhela Jackson ka mazoho a mabeli hamohocwalo mane ni kumu fufisa mwa fulai ya Mueteleli wa naha kuliba ni kupotela libaka ze mwa mutulo wa naha ka shilin`i ya mubuso.
Mwa nako ya cwale, Mulena wa mushobo wa Masubia, Mulena Kisco Liswani III sa patalalize kuli bayahi ba Impalila seba kwaluzi nzila mi muuna wa lipisinisi tuna mwa naha South Africa ki yasa lela kuzwelapili ni zwelopili yani ya hotelu tuna mwa sioli se sina ni lifolofolo ze n`ata ze zwelela ahulu mwa naha Botswana.
Mulena Liswani yana kilwe a lumbiwa ahulu ki kansela wa silalanda sa Kabbe, mutompehi Peter Mwala, na kile a bapala kalulo tuna mwa kubona kuli bayahi ba beyela kwa tuko lisitataliso nyana ze cwale ka mushobo ni kubona kuli zwelopili ye tuna ye tusa sicaba ya ezahala.
Mwa poto ya Mulena ya cwale-cwale kwa sioli, na kilwe a talusezwa kuli bayahi seba neuzi mubu wa bona o lateha hala munzi wa Silumbi ni Kakumba kasamulaho wa kulilimanisa lisitataliso ze shelana.
“Bayahi neba kile ba kwalula munyako ili kuli kuyahiwa kwa hotelu ya muuna wa lipisinisi ya simuluha mwa naha South Africa ku kone kutateka kasamulaho wa kupota-pota ha n`ata kwa hae mwa sioli sa Impalila,” ne kubulezi Mulena Liswani yana kile a ekeza kuli, sibaka sesi lelezwi sita yahiwa mwa silalanda sa matotaeti a kale.
“Ni bata kuitusisa sibaka se ni kuitumela ahulu kwa bayahi ba Impalila sihulu ku bao hotelu ita yahiwa ten`I,” Mulena na kile a tazeleza hape.
Mulena u lumela kuli muta kuyahiwa kwa hotelu ku tateka mane haisi maungulo, bun`ata bwa bayahi baba lateha ba sioli bata fumana misebezi mwa mungendenge kaufeela, ili nto yeo Mulena a bona kuli ki zwelopili tuna kwa bayahi bene ba ‘lila’ ni kutokwa musebezi ka luchi.
Mulena na talusize kuli kasamulaho feela muuna wa lipisinisi ya zibahala ka libizo la Laurence van Schalkwyk a kwalulelwa nzila kiba katengo tuna ka mubu, kuyahiwa kwa sibaka sa bapoti tuna se kuta tateka.
Mwa nako ya cwale, sioli sina ni maloji, libala-nyana la lifulai, sibaka sa pukelezo ya lifolofolo, sipatela nyana, sikolo sa tuto sesi nyinyani ni sesi pahami kubeya siteshini nyana sa mapokola.
Sioli hasina feela mezi a mata mwa mapaipi.
Fa toho ya mezi, Mulena na kile a kupa ba maluko a mubuso a shelana kuli ba kone kubeya lisebeliso kamukana ze tokwahala ili kuli batu ba sioli bano nwa mezi a mata mwa mapaipi kakuli han`ata bayahi ba tasezwangwa ahulu ki likwena haba ka mezi mwa linuka za bona ze ili Chobe ni Lyambai, linuka zena ni likwena ze tuna ze ca batu.
“Silimo ni silimo, kuna ni lipiho za banana baba swaliwangwa ki likwena mwa sibaka sani sihulu kwa mukulo wa nuka ya Lyambai,” ne kubulezi Mulena.
Haki bayahi feela baba taselizwe ki lona likayamana la mezi le, kono ni muoki ali mun`wi wa sipatela nyana sani ya tusanga baima, ni yena uka mezi mwa nuka ni kutapisisa limbututu nyana ze nca hamohocwalo ni bashemi ba zona ka mezi a.
Kwa lineku len`wi, Mulena na kile a bilaezwa ki limpangaliko za busholi fa sioli, ili limpangaliko ze kulubelwa kuli li tiswangwa ki masholi baba simuluha mwa naha Zambia ba bato sinyanga mwa maloji mwa lihola za busihu ka mita.
Mulena na tumusize kuli lisebeliso zen`wi za kuka mezi kubeya maijini a tumalonji kize tabelwa ahulu ki bona masholi ba mi kacwalo Mulena Liswani na kile a kupa mapokola kuli ba kone kusebeza ahulu katata sihulu mwa lihola za busihu ni kubona kuli mwa bukamuso siteshini nyana sa mapokola se sa huliswa hande, pili likayamana li sika hula ahulu.