Lahja Nashuutu

Havanas ǂnaumâiǁanǁguib di ǁanǂgāsaben ge ǁîn ǁaegu mîǁguiba ū tsî ǀhûǁarebesen ra sîsenū ǂkhari-omdi khôahâde kuru tsî ge !anu!anu. 

ǀNîn ge daoba xu ǂoa tsî ǂkhawusa huisenūxūn ân ǀkha khôahâde gere kuru, ǁîn ra mîsa !oas ge ǀAeǁgams di !ā!khōmaisa ǁîna a ǁnā!gâ, sîsenūs ǁkhāsib !nâ hâ tama ǂkhari-omde ǁaeb ai !gâi!gâiba ni tsî khôahâde kuruba nisa amaga. 

ǀAeǁgams !Ā!khōmaisa xu hâ ǂans ge ra mî, Hakana ǁanǁguib !nâ di ǀhûǁarebese ra sîsenūhe ǂkhari-omde a 121 !khaisa, xawedi ǁîde xu 93 !gâi!gâi!nâhesa ǂhâba hâsa.

 Nēsi di ge 28 ǂkhari-omdi ǀguide ǁnā ǁanǁguib di 100 000 xa a !nāsa ǁanǂgāsaben !aroma sîsenūhe ǁkhās mâsib !nâ hâ.

Nēs xōǀkhān ǀhûhâsib khoena xu ra !âubasenhe !khais ge in nē ǂkhari-omden nî sîsenūs karao, o ǁgami-i emerde ǁnāǀî tani, sîsenūs khao!gâ ǁhōǁnâ-ūs ase. 

Johannes Ilekab, Havana Propers dib ge ra mî, nē mâsib ǁnātikōse a ǁgai !khaisa tsîn ǁanǂgāsabena !aib ai ra ǂkhari-omsîsenūsa tsî !uis !nâ ǁîn ûiga ǁkhōǁkhōsasib !nâ ra mâisa, tarekhoedi tsî ǀgôan ra xawade sîsenū tsî ǁgoaga ǀgūse ǁgoe !āb !nâ sī ǁhōxūǂui!nâ hîa. 

“Kaise a !gom !khais ge !oes !nâts ǂkhari-omsa sîsenūs ǁgâiba ra hō o, ǁîs hîats hoara-ū nî sîsenū ǂkhari-oms sa hâ!khaisa xu kaise !nūse sī mâ xui-ao, tsî ǂan da asen ge ǁorexa khoen tsîna sada ǁaegu ǁanhâ,” tis ge Helodia Amadhilasa nē ǂhôaǂkhaniba ge mîba. 

ǀAeǁgams !Ā!khōmais di mîgowaba-aos, Lydia Amutenyas ge nē ǂâiǂhansendi ais gere nē ǂhôaǂkhanib dîdi, tare-en ǀaweǁgui hâ !nubusib ǂkhari-omn dib tsî !anu āǁgam-e ǀAeǁgams ǂnaumâiǁganǁguigu !nâ sī-ūs ǂnamipe !khais ǂnamipeb ai !eream soab ai ge mî, !ā!khōmais ra ǂâi!nâǁgui !khaisa, îs nēsi hâ sîsenūǀgauba xu ǀgui ǂkhari-oms nî 20 omaridi xa sîsenūs kōse !gôaba ǁgôaxa-ū.  

Amutenyas gere mîsa !oadi ge 342 ǂkhari-omdi tsî 79 khaohe hâdi tsîna Moses ǁGaroeb ǁhûi!nâharis !nâ mâ, ǁnāpadi ǁkhaisa ǀhûhâsib ǂkhari-omde Havana ǁanǁguib !nâ mâse. 

!Ā!khōmais ge koro kurigu di ǀaweǁguib hîa 2025ǁî kurib kōse nî !khoeba ra sîsenū, !gōsase Moses ǁGaroeb tsî Havanas hâra ai mûba mâihâse. 

“Sida !âubasens ge, ǂgurose aibe omaridi hîa ǀgui ǂkhari-omsa ra sîsenūdi di !gôaba ǀgamdisis kōse ǁgôaxa-ūsa, in ǁanǂgāsabena 100 metergu !nâ ǁîn ǂkhari-omsa sîsenū ǁkhā,” tis ge Amutenyasa ge mî. 

!Anu āǁgam-i ǂnamipes ge ǁîsa ge mî, 40 omaridi !aroman ǀgui ǁgamams hîa 200 metergu xa !nū tidesa nî ūhâsa. 

ǀAms ais ge Amutenyasa !aromadi nē mâsiba ra !aromade xūna !ûi!gâ tama is ǂkhôadīb hâra kai ǁgoaǂuis ase gere ǁgauǂui.