Ehi rOvandoitji mariso okuzirira kondjito yaro yOtjitiro Otjindjandja tjOvaherero, Ovambanderu nOvakuena mowatjiri nu katjotjiri otja kOveta yOndjururiro Nomaverero wOmakatukiro wOtjiṱiro Otjindjandja.
Posi ya oro nai tjeri otjina tjiri panda mokutja ohoromende yaro yohuurire tji ya zepa Ovaherero, Ovambanderu nOvakuena tjandje oveta indjo kauko okutja oyo otjii hina maheya kOtjitiro ihi. Puna ma pehee mowatjiri kutja Ehi rOvandoitji ri pa tarana kutja pari Otjitiro Otjindjandja itji.
Okutja munao nandarire ihi otjihungiriro tji ma kuzu tjiripo nai pokati kohoromende ya Namibia nOyehi rOvandoitji otjeheri ohunga nOtjitiro Otjindjandja.
Marirevi ohunga natjo ndoovazu Ehi rOvandoitji ritja tjandje kakuna oveta yatjo? Ozombara zOvaherero nOvambanderu opu za yarere ombongarero ndja isanewa iyOperesidenda yOkehi, Netumbo Nandi-Ndwaitah, Oritjaine ndimariyende.
Yomatiasynaneno na ndji ma itja ovananane vombazu voviwana mbya ihamisiwa iOtjiṱiro Otjindjandja tjo 1904-1908.
Ama ze tja ozo kuwo kutja vemunu owatjiriti wEhi rOvandoitji oro rutenga tenga rasere oku yakura kutja pari Otjiṱiro Otjindjandja tjOvaherero, Ovambanderu nOvakuena.
Okuningira ondjesiro nu koruseinina okusuta otjisuta.
“Matu tjiwa kutja Ehi rOvandoitji rapanḓa okuyakura kutja razepa ovandu vetu Otjiṱiro Otjindjandja ama ri zire kombangu na ndiikuza oveta youye ya vyerero oveerero,” zombara mazetja morutuu romayuva tjiyeri 19 komueze imbui ndu ma ru so kutja eeziriro zaro komaṋangero kombongarero ya Ritjaine ndi mariyende, oyo nḓu za yara kaparukaze.
“OOCAG(Okandjoze Chiefs’ Assembly on Genocide) runa ongamburiro onene tjinene kutja otjiungura tji tjitiripo no tjizo tjatjo tjo horomende ya Namibia notjihungiriro tjayo nEhi rOvandoitji tjino zohaviho tjinene nu tjasana noru hororo vyominyo vyo zo mbande zetu nda hungamua omayandekero ko ku kuramena ohuurire momurungu,” orutuu zozombara ku Nandi-Ndaitwah marutja.
“Nondengero nokuhina okuiivaiva matu yara omaṋangero wo ku kakara po ndongamo ongahukiro ndja tanderua oku rurupara ozondekurona zaimba mbihisiwa Otjiṱiro Otjindjandja tjo 1904-1908 ombwuiro ndjriyo nu ndjapuire yokuvesora okuza kEhi rOvandoitji.”