ǁHûi-aon xoamâisens di tsoatsoas hîa ǁkhāti ǁhûisa ׀Hō╪gaeb !aroma ׀aweǁguisabas ╪namipe-i ge New Era ╪hôa╪khanib ╪hôare-ao-e Johannes Kamundilob ׀kha gere ǁgamǁare. Kamundilob ge Tobias Hainyeko ǁHûi!nâ╪haris di Kilimanjaro ╪naumâi ǁanǁguib !nâ ׀Aeǁgams !nâ ǁan hâ. Nē ╪hôare-ao-i ge ǁîba xu gere ╪an ╪gaos ge, tare-i !aromas ǁhûisa a ╪hâbasa tsî tare-i !aroman hoa Namibia !hūǁîna xoamâisen tsî !goaxa ǁhûidi !nâ nî am!nâxasa. ǁÎb ge sao rase nēs ai gere khom.
NE: Tare-e harebesa-i satsa !gû tsî sī ǁhûisa !khō╪gāba hâ?
JK: Sada !hū╪hanub ge ǁnāti ī ╪hanub ǁhûis diba ra mā da. Tita ge sī ti ǁhûidomma nî mā, tita !gâi tsî !amku ╪gae╪guis, !hūb !nâ ra ī xūna ╪an kaihes tsî !ereamxasiba ra mû ╪gao ǁnān hîa da ra ╪gom!gâna xu amaga.
NE: Tare-i !aroma i a ╪hâ╪hâsa hoa Namibiaǁîn nî ǁhûisa?
JK: !Gōsaseb ge ╪khamkhoesiba ╪gui !gôab !nâ khâima tsî sin î ǁhûi, ǁîn ra ǁnâu!ā ǁhûis di !aromasa amaga, nau khoen hîa ǁkhāǁkhāsen-e ūhâ tama hân tare-i ra !gûsa ǁnâu!ā tama xui-ao. ǁNāb ge !gomsib hîa da ╪nôa-ūba, !hūb ge a omkhâihe ǁoa sada ga ǁgaragu tsî ǁîga da nî sao xoaǁguigu !hūb diga ǁnâu!ā tama a io. Sada ge demokarasisa ūhâ tsî ǁkhāti ╪gui ╪gi╪go !nande !khō╪gā hâ sîsen׀gauba ūhâ. Sida ge ╪gi╪go !nandi hîa ǁaesa nî !Haosi ╪Nûs !nâ ╪nûǁkhaebade ╪hâba hâ. Nē da hâ !nâ ǁaeb !nân ge khoena ra ǁhûi ׀khara׀kharasiban ra mû ╪gao amaga. Sada ge ׀khara׀kharasib nî hâga nî ǁhûi tsî tā President Hifikepunye Pohambab tamas ka io mâ!oa ra !nandi nî ׀khara׀kharasen !khaisa nî ╪gao׀khā. ǁHûi-aon ge ׀khara׀kharasiba nî hā-ū.
NE: !Kharu ge hō!âdi âts !oats nî kō-oas karao, o sa ǁkhorega dī׀oa׀oahe gu ge ǁhûis khao!gâ?
JK: Mû ta ge ra omkhâisensa kai ǁanǁguigu !nâ, xawe sida hîa ╪naumâi ǁanǁguigu !nâ ra hâ da ge noxopa !gomma ra tsâ. Sida ge xū-e ūhâ tama hâ xawe kaise ׀oasase ra ǁhûi. ╪Gi╪gomâisan ge ǁnāti ǁhûis ai!â sida a ׀nam, xawe ǁhûimâihetoas khao!gâ ׀gâs !nâ ra ╪gâ tsî da ge sida !gomsina da tari-i ai nî !gaesens !gomsib ׀kha ra ╪nû.
NE: ׀Gâsana !gâiba ׀amman ra !norasasib di !gâina xu?
JK: ╪Guin ge !gâiba tsâ tama hâ. Mû ta ge ra ׀nî khoen ra ׀khurub ╪ûna xawasa, xawes ge ǁnāsa nēpa sida ╪naumâi ǁanǁguigu !nâ a ׀khai. ╪Hanub ge sida xū-e dība tama hâ, sida tsîn ׀gâsib xa !khō!namihe hâse ׀khuruba sida ╪ûda ׀kha ra hō!â hîa. ׀Gapi ǁkhāǁkhāsen!khaigu ge kaise ׀gapi ╪gan׀gauga ūhâ, aiǁgause Unams(Universitaits Namibiab dis) tsî Polyb(Politekniks Namibiab dis) hâra khami.
NE: Mâ omkhâisens xa ra !gû ׀khara׀kharasinats sa ǁhûi!nâ╪haris !nâ ra mû ╪gao?
JK: Tita ge ╪naumâi ǁanǁguigu !nâ ǁan hâ khoeda !aroma !nan׀gaib, tersa daogu, ǁgam-e sida omdi !nâ tsî omdi ╪ganaga mâ ╪khari-omde ra mû ╪gao. Sida ge omdi !auga mâ ╪khari-omde !khaeb !nâ a sîsenū ǁoa sida !norasasib !aroma. Sida ge !hū!â-i tsîna ūhâ tama hâ tsî noxopa ׀gâsase ׀gui hâ. Sida ge !hū!â-e ǁamabasens ǁkhasi-e ūhâ tama hâ. Kairatoa da ra xawe da ge sida di a, ti da nî ǁgâinǁkhai-ai !hū!âro-i tsîna sida ׀ondi ai ūhâ tama hâ. ╪Hanub ge ǁan╪gāsaben ge !hū!âde mario!nâse nî !khō!oa ti ׀gui ra mî, xawes ge nēsa ׀nai !khūhâ khoen ׀khāb ai ׀gui ra ī, ǁnā-amaga ta ge nî mî sida !gâi!gâ-e nē !norasasiba xu ׀amma tama hâsa.
NE: Sa mû╪gāba !oa mâde ǁîdi a dana !harodi hîan ╪gi╪gomâisana nî gowa׀îde omkhâisens !harib ai?
JK: ǁGau!nâs ge kaise khoe-i ûib !nâ a ╪hâ╪hâsa. Namibiab ge ╪gui ǁkhāǁkhā╪uisen hâ !hūǁîna nî ūhâ. ׀Nî !khai-i ai ta ge ge khomai hâ i, mîhe gerese SADC (Afrikab !Khawagas Omkhâisens ׀Hûhâsib) !hūgu !nâb Namibiaba ǁ-îb hoagu xa ╪khawusasse kuruǁkhāsiba ra sî╪uisa, ǁkhāǁkhāsa tama khoen !gôab kaise a ׀gapi amaga. Sida ge ra ╪hâba Namibiab tsîn nî omkhâihesa î da sida tsîna xūna sî╪ui nau !hūgu ǁga tsî ǁama╪gâxas ׀guisa hî !augaba xu.
NE: Ommās ge !hūb a ╪habase a !gomsi, ╪âits ra ╪gi╪gomâisan ╪âu׀oa hâse nē mâsiba ra gowa׀îsa hoa Namibiaǁîn ╪âu׀oa hâ tsî ǁkhāba ǁkhān a omna nî ūhâsa?
JK: Tita ge ra ╪âi, !gâi i kasa ׀gâsa khoena !hū!âde māsa. ╪Guro aibe !hū!âde khoena mā in ǁnāpa xu ombahe.
NE: ╪Ants a sa ǁhûi!nâ╪haris ╪gi╪gomâisa-e? Tsî ╪âits ra o, ǁîb tamas ka io ǁîsa ╪âu׀oahâse i ra ╪nûǁkhaeba sadu ǁhûi!nâ╪harisa?
JK: ╪An ta a. Xaweb ge ǁîba ti mû╪gāba !oa ׀oasase ╪nûǁkhaeba da tama hâ, ׀nîsib kom ╪gui sîsengu ׀kha a !nao-aisao.