BA mutayi wa kopano ya Swapo wa babanca o zibahala ka Swapo Party Youth League, (SPYL) ka bukuswani bali, bana ni bupaki tota bwa kuli kopano yenca ye zibahala ka Rally for Democracy and Progress (RDP) ne kilwe ya fiwa mashilin`i kwande.
Ba SPYL neba kile ba latula mabulatwi a kuli kuna ni limembala za kopano yenca zenze swelwi kuno sabiswa mwa linzila ze shelana.
Kuna ni mabulatwi a kuli kopano yenca yona ya RDP ne kile ya fumana lukau lwa bo lule-lule lwa mashilin`i kwa linaha za kwande.
Kopano I etelezwi swalelele ki yo nali Likwambuyu wa Likolo la Litekisano ni Bumapangapanga, ili mutompehi Jesaya Nyamu.
Nyamu na lunduzwi mwa kopano ya Swapo mwa silimo sale sa 2005 kasamulaho wa kufumana tumapampili tote tu n`ozwi ki yena tone tu patalaza ka milelo ye shelana hala yona milelo ye, kutateka kopano yenca ni kuzwa mwa kopano ya Swapo.
Hane ku kilwe kwa swaliwa mukopano mwa sunda ye felile, mun`oli wa sikiliti sa Khomas mwa katengo ka babanca ka kopano ye busa, mutompehi Salomon Ilovu naize, usa litezi kalabo kuzwelela ku yo Muhulu wa katengo ka Liketisa, ili mutompehi Phillemon Kanime kuli a kone kualabela kwa mabulatwi a.
“Lusa litezi kuutwa ku yena yo Muhulu wa katengo ka Liketisa kakuli kakuya ka Mulao wa silimo sale sa 1992 wa Liketiso, hakuna kopano ya lipolitiki ye lumelezwi kuamuhela mashilin`I kuzwelela kwande haisi feela, haiba pene ye amuhelwa yeo inge I patalazwa kwa sicaba. Lu bata kuziba kalabo kwa puzo ye? Kanti he kin`I ha kukuzizwe cwana ku yonwa taba ye?”
Hane ku kilwe kwa buziwa nji kuna ni bupaki tota bwa kuli kopano kamaniti ne amuhezi pene ye, muongaongi wa sikwama mwa sikiliti sesi swana sa Khomas, Benno Tsheehama na kile a alaba kuli kamaniti bupaki bo bu ten`i.
Tsheehama na kile a talusa kuli kuna ni limpangaliko maswe zene kile za ezahala kuamana ni kamo Kanime na kile a swalela litaba kaufeela za kopano hamohocwalo ni mabizo a batu bene ba kilwe ba n`oliswa mwa kopano kaa kuekeza kuli baban`I batu neba kilwe ba keniswa mwa kopano isi ka tato ya bona kakuli nenze ba nyatela inge basa zibi.
Mwamanzwi a hae, Ilovu na kile a bulela kuli mutayi wa hae u latelela mitayi yen`wi kaufeela ya naha mi kacwalo ofesi ya habo I bilaezwa feela ki kamo Kanime a akalezwa kuli na ngezi lin`olisa kaufeela la kopano yenca.
Ilovu hape na ekelize kuli Kanime u swanela kutalima mazazi a hae kwa katengo kani kakuli mutayi kaufeela wa SPYL seu tobezwi ki sepo ku yena.
Ilovu ni limembala zen`wi zene li kwa mukopano neba kile ba bulela kuli hakuna muyahi wa naha ya swanela kusabiswa kapa mane kunatiwa kabaka la maino kapa maemo a hae a mwa kopano ya lipolitiki, ka kuekeza kuli kopano ya Swapo hamohocwalo ni limembala za yona ki kopano ye etelezwi ka likuta mi kacwalo ha I koni kuitenga mwa mingendenge ye masila ye swana sina yeo.
“Halu mwa maemo a kuswabiswa ki kopano yenca ye kapa kuba sabisa.
Lwaba amuhela ka mazoho a mabeli mwa lifasi la lipolitiki mi lusepa feela kuli silimo sale sa 2009 bata ba ten`I hape ni kubona lizwelopili za kopano ya Swapo.
“Ze ni halilicwana lu swanela kuipa likute sina kamo lu tabela kufelwa likute,” Ilovu na kile a bulela kwa mukopano ono kilwe wa swalelwa kwa maofesi tuna a kopano.
Mihato kaufeela ya kulika kufumana manzwi ku Kanime ne sika zamaya hande sunda ye felile sina hana talusizwe kuli nanza li mwa mukopano ono sweli kutalima kaza mulao wa liketiso o swanela kucincwa.
“Nako ni nako, baeteleli ba luna ba lwahiwangwa kapa mane kubuza lipula za bona za ketelelo mwa kopano. Puso ya tato ya sicaba ki kale I tateka cwale mi limembala za kale za mwa kopano linze li sweli kuno kutaza kaza mukopano wa luna wa liketisa kuli hauna kuzamaya hande kono kamaniti habana kukena mwa mukopano o,” Ilovu na tiiselize.
“Halu bulela lwa talusezwa kuli lunze lu sweli kuno ba sabisa kono bona haba bulela kaza kuililimanisa kwa bona mwa kopano, ba bulela kaza bundume bwa bona ni zeo neba konile kueza mwa libizo la zwelopili. Kono hape mwa nako ye swna ba libaka kuli ki kopano ya Swapo yene konile kuba tusa kuli ba kone kueza ze ni haike mwa linako zen`wi ne kuna ni lisitataliso.”
Hane kubuzizwe haza liakalezo za kuli Swapo hai Sali yona hande ha kuamwa za puso ya tato ya sibaca, Ilovu na alabile kuli kopano ki ya batu ba naha ye, ili batu baba sa tabeli litulo kuli ba kone kueza licinceho ni kutisa lizwelopili.
“Luta bona sesi ta ezahala mwa silimo sale sa 2009 haba ta luza mwa liketisa?
Bata maata mwa naha mo kapa? Luna ka kuba batu banca halu swanelwi ku lyanganiswa kono lu swanela kuyema tota ni kuswala kopano ya luna ya Swapo.”
Na ekelize kukupa ba banca kaufeela kuli ba kone kuswalana ni kubeya buitukiso fa pata.
Mitayi kamukana ya makande ni yona ne kilwe ya talusezwa kuli mabulatwi a cwale a kuli limembala za RDP linze li swelwi kuno sabiswa ki limembala za kopano ya Swapo nesi ona hande mi kacwalo ki a buhata kakuli kopano ya swapo ina ni buitukiso sakata.
Mun`oli yo Muhulu wa SPYL ya bona kaza litaba ni lipatalazo, mutopehi Charles Siyauya naize kopano ya Swapo kiya man`i ni man`i isi batu baba tabela litulo.
Siyauya na kile a buza hape kuli kanti he mane kopano ya habo Ita kona kusepa katengo ka Liketisa hape kasamulaho wa kubonahala kuli ilumelana ni milelo ya RDP sihulu ha kuamwa kaza lin`olisa la kopano ye lene li ezizwe ka kunutu.
Na ekelize kubulela kuli kakuli bun`ata bwa limembala neli n`olisizwe kusina linyatelo hamohocwalo ni linombolo za lin`olisa ne kusupelize hande kuli kopano ne n`olisizwe isi ka mulao ni bulyangelino.
“Kopano ya RDP hai swaneli kuba sibyana sa naha ye mi kacwalo katengo ka Liketisa ka swanela kuiamuha mapampili a yona a lin`olisa ka bubebe, mi kwa maungulo a lizazi ni kuisiya kuli I kone ku zuha kwa bafu ka mabaka a tukuluho ya silikani ni swalisano,” ne kubulezi Siyauya.