Iuze Mukube

Muuna wa lilimo zemashumi amalalu kazene yana yemi mwa pokisi Lamubulo fapila Muatuli Philanda Christiaan, uhatelela kuli ki siezwa mwa katwa kane kateyilwe ki mubilaeli ni yane ali nyazi wahae kuamana ni likakalezo zakutuba ndu ni bubiteleli za nyazwa kazona.

Moses Aubrey Salele, yana liuluzwi milatu hala likakalezo zelobañwi, kanako yacwale sa talimana ni likakalezo zene kungelela cwalo ni kutuba ndu, kubitelela, kukonisa mutu yasa zibahali kueza kezo yakusomana, ni kususueza muuna kubitelela mubilaeli.

Bazekisi ba mubuso ba akaleza kuli la 5 Mbuwana 2020, ya kulubelwa ni siezi yasika zibwa, neba tubile ndu ya naikahela mwa komponi ya Goreangab ni kubitelela basali ba ba beli, ba ba sike ba tungululwa kubukeleza kuli basike bazibiwa. Nabulela kuli na teyezwi katwa ki yane ali nyazi wahae, bakeñisa kuli nakile amubiha kwa mapokola kuli natubile ndu.

Zeo litaha kasamulaho bazekisi bamubuso ba akaleza kuli siezwa hana mabaka akupuma. Yena ubulela kuli nyazi yahae sapili usebelisa mubilaeli, ili muhabo yena, kumutamilikeza kakuli kaufela lipaki zetalu zamubuso kibahabo kakuli bashemi ba bona bapepwa hamoho. Utundamena kuli nakile akatana feela mubilaeli habeli mwa silimo sa 2018 hane asali mwa silikani ni muhabo.

Kalibaka leo, uhanyeza bupaki bwa mubilaeli kuli namu lemuhile kalinzwi lahae ni mununkiso, mi uli zeo likona feela kuezwa ki batu ba ba ziba. Naize kanako yene ali mwasilikani ni muhabo nasika ambola kapa kuya kwandu ya mubilaeli. Salele na ekelize kuli nihaike mununkiso obulelwa hautabeli kakuli wamukulisa. Kacwalo nasikaya kwandu ya mubilaeli kuyo swala mbututu ni kusiya munko falitino zahae.

Nabulezi hape kuli utoile bubangoki, mi kakuba mutu yasa nwi kapa kuzuba kapa yali mwa siango ni batu ba ba cwalo nasina libaka la kubitelela mubilaeli. Bazekisi ba mubuso babulela kuli yanyazwa nakatazwa ki kutokwa masheleñi mi kona sene sitisize kuli aeze zana ezize, kakuli nabata masheleñi zazi lelo. Yena upihelela kuli nasiyo ni mwa Windoko lizazi leo, nikuli na sa zibi za likolofalo za mubilaeli kakuli nasiyo zebulelwa hane liezahala mi bazekisi bamubuso habana bupaki sakata. 

Bazekisi bamubuso babulela hape kuli Salele nesi ngunyana ya ipitisa mwa khuta, mi naezize za nyazwa kazona. Ya nyazwa ubulela hape kuli nacilaukile mwa lituto mi nakumalezi kwa kuituta, kona hane asina nako ni kuzuba kapa kunwa. Uyemelwa ki Mbanga Siyomunji, mi mubuso uyemelwa ki Palmer Khumalo.