WINDHOEK – Katengo ka ndu ya milao ka kabona za lipulukelo za sikwama sa sichaba kapatuluzi litaba za kuli mandu a muuso, sihulu a mwa mazoho a babeleki ba baoki, sipokola ni matichele a fumanehile kuli kubeilwe batu mwateni babalifa penenyana kwa mafelo a kweli kapa batu ba baina mwateni ba fitelela tikanyo kapa a bandakilwe kapa a mwa mayemo a maswe.
Katengo kao kakabupilwe ki makwambuyu baketelizoho, kufumaneha muina sipula Usutuaje Maamberua, maabani kapotezi libaka za maino za muuso zeketalizoho kunyakisisa mayemo a zona. Buǹata bwa miyaho yenepotezwi i fumanehile kuli kubeyilwe mwateni batu babalifa pene kakweli kapa miyaho i lobakilwe, kapa batu babaina mwateni ba fitelela palo ye lumelezwi nihaike kuli hape kusa nyazahala mukwa wo miyaho neyahelwa teni. Kuyemimwi miyaho yeo, ki muyaho wa kwa Eros ko kufumanehile baituti ba bafitelela lishumi bao ba kopanela musiyo ulimumwi, mayemo ao Maamberua wa tolokile kuli a sika lumelelwa, nikuli ki kuluba-luba liswanelo za buntu, mayemo ao a swanelwa kutalimwa ni kutatululwa. Kwa sibaka sesiswana hape kufumanehile kuli mihala ya mulilo yalepelela , a isika tamiwa mayemo ao akona kutisa singanyinganyi.
Mwa muyaho omumwi kwa Ausspannplatz ku fumanehile batu ba ketalizoho babakopanela muyaho wa musiyo ulimumwi. Katengo nekaungekile lipatisiso kulatelela lipiho za Ofisi ya Auditor General fa halimu a miyaho ya muuso yeo i tambekilwe kwa babeleki ba muuso sihulu matichele, masole ni baoki. Mwa nako ya kutatuba kufumanehile kuli bao baina mwa mandu ao ba lifa mali a fitelela N$500 ka kweli kwa muyaho wa musiyo u limumwi nihaike kuli kuitingile kwa tuwelo ya amuhela mutu.
Kufumanehile kuli babeleki ba muuso ba baina mwa mandu isi kamulao ba lekisa machwala ni lichakana, kacwalo babamwi kubona baluwile miyaho libima ze mashumi a mabeli kuzwa fa miyaho ya muuso yeo. Mulao u kenisize fokusweu kuli a kusikalumelelwa ku mutu ya luwile muyaho libima ze fita fa mashumi a mabeli kuina mwa ndu ya muuso. Maamberua u amile fa mayemo a mandu a muuso kuli a mwamayemo a satokwahali, mo kusatokwahali kupilwa, ao atokwa kutatululwa ahulu kuona. Kacwalo lutahatisa piho yeo i tatambekiwa kwa ndu ya milao, a talusa.
Lipatisiso zeswana nelibile teni mwaaha ofelile mwalikiliti zeǹata za naha. Piho ya Auditor – General kuamana ni kamo mandu a muuso a sebelisezwa teni mwa musulo wa mali wa silimo sa 2009, 2010 ni 2011 u tolokile kuli litumelelano za kuina mwa mandu a muuso a linyatelwangi mi hape akuna ba sukubazi kuyona. Hape lifelelize kutalusa kuli kulihulula miyaho a kuezahalangi kanako kaufela kukona kutibela lisinyehelo kuba kwa halimu.
Hape kutalusizwe kuli Likolo la Misebezi ni Linzila lisalikuba likopanye ni ofisi ya muuso ya muelezi wa mulao (Attorney General) kukona kufumana mata a mulao kukona kulundula bao bapila mwa mandu basikalumelelwa.
Auditor General na taluselize ba likolo leliamana ni mandu kukona kuhatisa milao ya litumelelano zakukona kuina mwa mandu ya muuso, yeo iswanelwa ku kunyatelwa pili kusikakenwa kale mwa ndu. Hape nafitisize muhupulo wa kuli likolo linoungekanga mikopano nako kaufela kukona kunyakisisa mikoloko ya bao baina teni ni kubona kuli mandu a sebeliswa hande ni kukona kuikolwisisa kuli kamaiso ya mandu a muuso ya ukumalelwa kaswanelo.