Aron Mushaukwa
Katima Mulilo-Likolo zeketalizoho mwa sikiliti sa Zambezi likwalilwe swalelele kabaka lamuunda otaselize likolo zefumaneha mwalibaka zetiba. Likolo zekwalilwe ki Muzii, Nankutwe, Mpukano, Namiyundu ni Ikaba. Nihaike Muzamaisi swalelele watuto mwasikiliti sa Zambezi, Jost Kawana, naize kukwalilwe feela likolo zene, ba New Era nebalemusizwe kuli bazamaisi basikolo sa Ikaba nebalumelelani kukwala sikolo Labune. Kalibaka lakuli mezi sapotolohile sikolo mi maticele nibaituti nebana nikukabela mezi kuya kwasikolo.
Maino abaituti iliko bana babashimani neba bapuzi matente natibisizwe kimezi amuunda, kacwalo baituti nese basina maino. Kawana naize baituti ba 47 basitopa sa bulobañwi nisitopa sabulishumi, kuzwelela kwasikolo sa Muzii nebaisizwe kwa Lusese iliko sebazwezi pili nilituto. “Neluisize feela basitopa sa bulobañwi nisitopa sa bulishumi kakuli kilitopa zabutokwa. Maikuto ki akuli babañwi habakaya mwamupumulo bona bakazwelapili nilituto,” nabulezi. Kawana natolokile kuli baituti bakwasikolo sa Nankuntwe nebasikatutiswa kakuli nebasikaya kwapumulo kanako yapumulo yafahali yaliviki zepeli.
“Neba sebelisize nako yeo kuituta. Kacwalo kubona kulukile, nebaezize musebezi wabona,” nabulezi. Naekelize kuli baituti nimaticele basweli kufiwa lico. Nihakubonahala kuli likolo likwalilwe sicaba hasitabeli kututa, kakuli basaba kuli bakayo nyanda haba katuta, kakuli muuso haubonisi kuli ukabafa lituso. Mwalinako zakwamulaho muuso nobafanga bupi bwa mbonyi, mafula akutatehisa, nizeñwi cwalo. “Kambe muuso uitukiselize kulufa lika kaufela, nelusike lwaba nibutata kwakututa. Kono neba katazehile kututisa bana basikolo, kacwalo bakakwanisa cwañi kututisa sicaba kaufela? Nekubuzize muinasipula wakatengo kamwaminzi kasilalanda sa Muzii, Joseph Lyungu.
Naekelize kuli sicaba hasibilaeli kuina mwaminzi nikuikola litapi, zetaha kabuñata kanako yamuunda, isi kuli batute nikuyobulaiwa kitala. Libaka zeñwi zetaselizwe kimezi amuunda ki Schuckmansburg,Masikili, Ivilivinzi, Lisikili, Imukusi, Mbalasinte, Nsundwa ni Nfoma.