LIKWAMBUYU wa Likolo la Sikwama sa naha, mufumahali Saara Kuugongelwa-Amadhila na kile a tumusa musulo wa naha wa silimo se sunda ye felile. Musulo u yemi fa pene ye likana N$16 625 billion ha kubapanywa kwapene ye likana N$15 155 billion ya silimo se sifelile. Likolo le linca leli bona za Lindwalume za naha neli fumani musulo o likana N$22,9 million kun`ambekela fa pene ye likana N$7.5 million Likolo neli kile la fumana n`ohola ha li mbalamaniswa. Ka mabaka a man`wi a putako musulo usa kona kukashwa mane haisi fa pene ye likana N$17.8 billion. Musulo o pahami no kilwe wa tambekwa kwaLikolo la Tuto lene li kile la fiwa pene ye likana N$3.7 billion ni kulatelelwa ki Likolo la Sikwama lene li fumani pene ye likana N$2.8 billion. Likolo la Makete neli boni pene ye likana N$1,7 billion, mapokola ka Likolo la za Mwahala Naha neba fumani N$976 million, Likolo la za Misebelezo ya Sicaba N$787 million, Likolo la Linzila ni Liswalisano N$713 million. Mulelo wa kuli mubuso u lela ku tambeka ba katengo ka ka bona za bulyangelino, kona ka Anti-Corruption Commission, musulo o likana N$11 million u bonahala kuli uta amuhelwa hande ki bayahi ba naha haa kubapanywa ni musulo wa mwamulaho. Likwambuyu na kile a tiseza hape kuli musulo uta zwelapili kupahama mwalilimo ze taha ka kutalimisisa kaza lizwelopili za naha ili kuli pono ya silimo sale sa 2030 I bonwe. Na kile a tumusa hape kuli, musulo wa lizwelopili ze shelana uta nanulwa ka pene ye likana N$800 million mwalilimo ze talu ze taha ka kuelela ni lukao lwa mubuso. Mubuso uta tusa ba kampani ya mulilo wa magesi, NamPower ka kuekeza kwapene yene kilwe ya tambekwa kwakampani silimo se sifelile ka pene ye likana N$500 million silimo se, ha kubapanywa kwapene ye likana N$250 million yene kilwe ya fiwa silimo se sifelile ka mulelo wa kutusa kampani kuli I kone kusebeza katata fa litokwahalo kaufeela za mulilo wa magesi wa naha ni kwande mwabukamuso. Mubuso hape uta tusa kaufeela kamo konela kuli kampani ya AgriBank I kone kueza mashilin`i a likana N$500 million kuli njimo I konwe kutisezwa mwanaha. Mubuso hape u lela kutiseza mingendenge ya ‘kukolotisa’ mashilin`I kwabayahi ba naha ka mulelo wa zwelopili ni kulilimanisa lukupwe ni bunjebwe. Mubuso hape ka Likwambuyu no tumusize kuli u tabela ku tiiseza maluko a makete sihulu ha kutalimwa kaza butuku bwa HIV/AIDS hala matuku a man`wi ni kumbeshafaza misebezi mwalibaka za matakanyani. Lukau lwa mubuso nelu kilwe lwa bweshafazwa ki pene ya lukau kuzwelela kwa SACU ni litekisano zen`wi zene bile ten`I mwakampani ya MTC. Ha kuamwa za mutelo ka lituwelo, mubuso no kile wa tekula kuli bayahi baba hola lituwelo yesa fiteleli pene ye likana N$36 000 ka silimo, ha bana kulifa mutelo kuzwa fa pene yene yemi fa N$24 000 ka silimo. Mutelo wa lino ze kona ni misanga ne u ekelizwe. Ka kuelela ni lizwelopili za naha, pene ya lindiyala ye fiwangwa ka kweli ni hamohocwalo ni mingendenge yen`wi ya lizwelopili ze swana li lelezwi kuezwa ka pene yeli yemi kuyona cwale ni kumbeshafaza bupilo bwa lindiyala ni banana ba mwamakululu ba palo ye yemi fa 78 000 ka simubuso. Pene yen`wi ya sicaba kakuya ka Likwambuyu ita itusiswa mwalizwelopili za mikwakwa ni njanji hala lizwelopili zen`wi za misebezi ya makopanelo ya mubuso.