Aron Mushaukwa
KATIMA MULILO – Bayahi ba Bukalo libima zemashumi amane upa wa Katima Mulilo, ili bane batutisizwe ki Katengo Kamunzi wa Bukalo kuli katise zwelopili, banyaza katengo kamunzi wa Bukalo katiyeho ya muuso kubalifa masheleñi kabaka lakubatutisa mwa mibu yabona. Bane babulezi niba New Era ba akaleza kuli buñata bwa batu nebasikafumana masheleñi kakuli mali abona nafilwe kwa lilumba. Niha katengo kamunzi kabulela kuli kaziba mabulatwi awo, mi kana nimabizo abao baba akalezwa kuli kona lilumba zene filwe mali, katengo ka sikiliti sa Zambezi kalatuzi likakalezo zeo mi kabulela kuli batu habazibi mutomopuso wakututisa batu.
“Masheleñi ane afilwe neli amañata kuli batu kaufela bafiwe. Mapampili abuizibahazo abatu babapila mwa tolopo niminzi yeñwi nangilwe kuli balifiwe, mi yomuñwi wakubona yana lifilwe uyahilwe ndu yasitina mwa Choto,” mutu yomuñwi nabulelezi ba New Era. Bayahi babañwi bahanile kututa mwaminzi yabona kuli kutahe zwelopili, babulela kuli “litifo nelina nisobozi”. Babulela kuli mali ane afilwe kwa sicaba nakona kufitelela lule, kono babañwi nebatofiwa feela N$5,000. Batu babaziba litifo zamuuso hala maino abatu babulela kuli tifo iswanela kungelela mali afita fa N$15,000 alifiwa hañwi feela kulifela kota ni kota yebeya muselo haikumulwa, mi zeñwi zelifelwa kikusinya maino alikulube nilikuhu.
Masheleñi afitelela lule nafilwe mutu yomuñwi, mi afita fa N$600,000 nafilwe yomuñwi kuli alukulule mubu wahae fone kusina sika. Babañwi babulela kuli nebatilo fiwa mali ali mwahala N$5,000 ni N$10,000 ni 11,000, ili abali haki amañata kuli bayo yahisa maino asili. Bayahi sebalibelezi lilimo zebato eza zeketalizoho, kuli balifiwe mi sebaile hañatañata kwa katengo kamunzi wa Bukalo kuyobuza kono hakuna miselo yeminde. Hana kupilwe ku alabela falitaba zeo Muinasipula wa Katengo ka Munzi wa Bukalo Charles Siyauya nalatuzi kuli katengo kamunzi nekalifile lilumba, nikuli babañwi nebafilwe mali amañata. Naize katengo nekalifile batu kakuya kamukolo one kangile.
“Mali atifo analumezwi ki Liluko la Zwelopili ya Libaka za Litolopo ni Matakanyi nayelela nimukoloko waluna. Hane lu amuhezi mali awo nelukupile batu kuli babe nilibulukelo kwa lipanka mi mali nabeilwe feela mwalibulukelo zabona kwalipanka,” nabulezi. Taba yekomosa kikuli Siyauya nabile nikulumela kuli kuna nibatu balilumba babakulubelwa kuli mwendi nebalifilwe, nikuli babañwi nebafumani mali amañata kufita babañwi. Naize una nimabizo asweli ababakulubelwa. Ba New Era nebalemuhile kuli litifo zapili Bukalo hane isina katengo ka munzi nelilifilwe ki katengo kasikiliti.
Kono Muzamaisi wa katengo ka sikiliti Regina Ndopu-Lubinda nahanyelize likakalezo zeo. “Mutomopuso walitifo ukenile, mwendi batu haba uzibi, kono hakuna yakona kulifiwa mali amañata afitelela zaluwile,” natolokile. Natiselize hape kuli litifo kwa batu Bukalo hane isali maino abatu nelisina sobozi. Naize batu nebafumani hahulu kapa hainyani kakuya kazene basweli. “Hakuna lilumba zene lifilwe bane basi bayahi ba Bukalo, kilwapili ni utwa taba yeo. Kamutala kota yebeya muselo ikona kulifelwa N$15,000 haiba una nilikota zeñata ukona kufumana hahulu,” nabulezi. Siyauya naize katengo kamunzi kabulelanga ni liluko la zwelopili ya litolopo ni libaka zamatakanyani mi mali hakafumaneha babali famukoloko bakalifiwa.