WINDHOEK – Palo ye pa-hami ya lindiyala ze pila mwasilalanda sa Sibbinda mwasikiliti sa Caprivi, i pa-lelwa kufumana kwamusulo wa mashiliHi a fiwangwa kwalindiyala kaufeela kalib-aka la kuli lindiyala ze halina mapampili a sipepo ni ma-pampili a maHwi a lipaka kuli kamaniti ki lindiyala za naha ye. Silalanda sa Sibbinda sina ni palo ye pahami hahulu ya lindiyala mwasikiliti, kakuli si kopanya ni baana ba mushobo wa makwengo ba bapila mwaminzi ye cwale ka Bitto ni Nampengu. Taba ye, se tisize kuli mane membala wa kopano ye busa ya etelezi silalanda sani mutompehi Felix Mukupi a taluseze Likwambuyu wa Litaba za mwaHala Naha ni za Miseto, mufumahali Ro-salia Nghidinwa kaza butata bo, bobu taselize silalanda sa habo mwanako ya cwale ye. Palo ya lindiyala zenze li sweli kufumana kwamusulo o swelwi ki mazoho aba Catholic Aids Action, Namibia Red Cross ni Africare hala mazoho a maHwi ki; 1 385. Mwandu mokuna ni ndi-yala ali muHwi feela, bashemi ba ba uta ndiyala ya cwalo ba fumana pene ye likana N$200. Mwandu mona kapa lapa mokuna ni lindiyala ze peli bona ba fumana N$300 haa bao baba talima lindiyala ze talu bona ba fumana N$400. Nihaike pele ye likana N$34 million ki ye sulwa-ngwa ka silimo ni kufiwa kwalindiyala ze Holisizwe simubuso ze likana 14 150, pene ye tokwahala hande kuli matata kaufeela a lindiyala a konwe kutalulwa ki N$340 million. Nihaike ba Likolo la Si-caba ni Pabalelo ya Banana ba sulanga musulo wa bo lule-lule kutusa lindiyala, likwata ze Hwi ze swanela kufumana kwamusulo o mwasilalanda sa Sibbinda halina mapampili a sipepo ni a maHwi ali toloka kuli kamaniti ki lindiyala za naha ye hamohocwalo ni mapampili a toloka kuli halina bashemi kaufeela. Kakuya ka sizo, buHata bwa bayahi ba sikiliti sa Ca-privi ba pumbekanga ba habo bona ni mapampili a bona a sipepo, mikeke, mane fo kuH-wi ni mapampili kapa yona cetifiketi ye supeza kuli ka-maniti mutu ya cwalo yo na-timezi. Mwakweli ya Gulule si-limo se sifelile, ba Likolo la Sicaba ni Pabalelo ya Banana neba kile ba mbalamanisa mutu ali muHwi swale-lele kuli a kone kuHola lindiyala kaufeela mwasilalanda sa Sibbinda kuli lindiyala ze cwalo li kale kuno fumananga kwamusulo wa shiliHi ye fiwangwa yeo. Kono zeo ni halilicwalo, mungendenge o u sitataliswa ki kutokwa mapampili a sipepo ni kutisa kuli mane lindiyala ze Hata li sike za Holiswa simubuso, kacwalo halina sanda mwamusulo wa lindiyala kakuli hali sika Holiswa simubuso. Kansela u bulela kuli ku-tokwa mapampili a sipepo ko, kutaha ka nzila ya kuli buHata bwa sicaba si pumbekanga ba latiwa ba sona ni mapampili a cwalo ili nto ye tisa kuli mane mafu a maHwi a sike a no Holiswanga simubuso ni kusiya banana mwalikaya-mana sina haba sa koni ku-fumana kwamusulo wa ma-shiliHi ao. Nihaike Likwambuyu wa Likolo la Sicaba ni Pabalelo ya Banana na sali mwalibi mwanako ya kuhatisa likande le, muuna wa litaba za lipo-litiki yali muuna wa pisisnisi hape ya sweli kuneula limbule za mungendenge wa liHolisa mwapokoto ya hae, sa kupile ba Likolo kuli ba ekeze kwa-mazazi a liHolisa kuli mu-ngendenge wa mwasilalanda se seli mwaketelelo ya hae u zamaye hande. “Lu kupa feela kekezo ya mazazi sina silalanda ha sili se situna hahulu,ÃÆ’Æ‘Æ‘ÃÆ’ÂÃ’šÂ¬Ã…” kakuya ka Mukupi yana kupilwe ki bayahi ba silalanda sa hae kuli a kupe kekezo ya mazazi kuli musebezi kaufeela u mba-lamaniswe hande ni kufita kwamaungulo mwanako ye swanela. Sibuabui wa Likolo la za mwaHala Naha ni za Miseto na sika alaba muhala wa hae mwanako yana kile a lizezwa kuli a fitise manzwi a hae a simubuso kuamana ni likande le, kasamulaho wa makutela a kulika kumuswala. Mwasilimo sa 2001, ne ku-na ni palo ye likana 156 ya lin-diyala zene wela mwalilimo ze mwatasa 18 mwaNaha kaufeela. Mwasilimo sa 2004 kakuya ka lipatisiso, buHata bwa lindiyala neli tobezwi ki bashemi ba zona kalibaka la butuku bwa HIV/AIDS. BuHata bwa matata ao banana bafa makululu ni lin-diyala ba talimani ni ona ki a butuku bwa HIV/AIDS, lu-kupwe hala lisitataliso za bupilo zeHwi. BuHata bwa banana bafa makululu mwanaha ba simu-luha mwamalapa a taselizwe hahulu ki lukupwe, pabalelo sakata ni matata a tuto ni liseli.