KATIMA MULILO – Sicaba sa Makwengo se si pila mwa Bwabwata, si fumbela kusa itenga mwaliketisa zetaha haiba mulena wabona inge asa lemuhiwi. Zeo li la telela likomano zezwelapili mwahala sicaba sa Makwengo ni Mambukushu hala taba yeo, yetisa tiyeho hala sicaba se si kungulezwi kwa tuko se si pila mwa Bwabwata, mwalikiliti zepeli ili Zambezi ni Kavango ya Upa kuli sibe ni mulena ya lemuhilwe, nihaike mutu ya cwalo ase aketilwe. 

Ili ya ziba hala ka Thaddeus Chedau. Sicaba nesi tambekile libizo leo kwa muuso kuli alemuhiwe. Sicaba sa Makwengo mwa Bwabwata si bilaela hape kuli kiñi haba sina khuta ya sizo haisamba. Nihaike likolo la zwelopili ya libaka za litolopo ni matakanyani, kaswalisano ni likolo la silalanda, neli lumelezi sicaba sa Makwengo kuzwelapili kuketa mulena, kalulo yeo ililimanisizwe, niku tibelwa ki khuta ya Mambukushu mwa Kavango ya Upa, ili bao ni bona bakeza silalanda kuba mubu wabo kuku abona. 

Mambukushu base bañolezi Mueteleli wanaha Nangolo Mbumba kuyemisa taba yeo. Mwangambolo viki yefelile bayemeli ba sicaba sa Makwengo ne ba fitisize maswabi abona. “Kakuba sicaba sa Makwengo se si pila mwa Bwabwata, lubata mulena waluna wa Mukwengo kuli alemuhiwe kapilipili mwahala kweli iliñwi. Halulati kubota kakuli halu lemuhiwi kuba bayahi banaha Namibia. Mushobo ni mushobo una ni mueteleli, kono luna haluna. Sicaba ni sicaba sina ni mubu wabo kuku abona, kono Bwabwata yaluna ifetuhile kuba taba yekataza mwa Namibia. Lumwa mazoho a Mambukushu, molunze lunyanda, kono lubulelelwa kuli naha ye ilukuluhile, “ nekubulezi Khumalo Kaseta. 

Naize buñata bwa sicaba sa hae babata kuli Bwabwata kaufela ibe kalulo ya Zambezi ili kuli bafumane silalanda sa bona, sesi ka etelelwa kibatu ba bona kuli batise zwelopili ni lisebelezo fakaufi. Balumela kuli kuba ni ofesi ya bona ya silalanda yeka etelelwa ki sicaba sa bona kuka fukuza palo yepahami yakutokwa misebezi yeo sicaba sesi kungulezwi kwatuko sitalimana ni yona. Kaseta naize ofesi ya silalanda ikatisa mapurojekiti amañata amuuso, sihulu kubabanca. 

Geria Sonner, yomuñwi wa manduna ba ba lelilwe naize ikaba hande haiba takazo yabona inge italelezwa, sihulu haiba muuso hauna butata ni silena sa bona. “Tiyeho ikwa khuta ya Mambukushu kakuli kasamulaho makolo amabeli anepela mbola mwa mazoho abona, mulena wa Mambukushu Mbambo nabizize sicaba sa hae, niku ñola liñolo kulwanisa silena sa luna ku Mueteleli wanaha. Neluñolezi likwambuyu wazwelopili ya libaka za litolopo ni matakanyani, kumulemusa, yene luketile kuba mulena wa Makwengo, “ nabulezi. 

Naize babanca habatabeli musha wakuiñolisa kuli baitenge mwa liketisa mwa kweli ya Njimwana.” Babilaela kuli babahulu balyehisa keto ya mulena wabona. Taba yeo yabilaeza. Babanca habana kubota, kitaba ye utwisa butuku. Pilaelo kiya kuketa mulena, isi litaba za lipolitiki. Kasamulaho mulena waluna alemuhiwa, kona luka sikuluhela kuzeñwi,” nabulezi. Naize ofesi yebona za liketisa ili ECN ife lituto kwa Makwengo kaku tisa ofesi bukaufi kuli balutiwe mwamushobo wabona. Kakuli habatelezi kwamakande anaha, kakuli babata wayalesi yepatalaza mwapuo yabona.