MULILO wa magesi mwa naha so talusizwe kuli u inzi mwa likayamana hape kasamulaho wa tumuso ya kuli ba kampani ya Eskom mwa naha South Africa bata puma palo ya mulilo wa magesi oba lekisezanga naha ye. Tumuso yaba Eskom ne tile sunda ye felile.
“Ne kusina nako yene kilwe ya fiwa kiba Eskom kono lisupo li supeza kuli lika kaufeela lita ba hande kwa mafelo a libiki ze taha,” a neli manzwi a sibuabui yo muhulu wa kampani ya NamPower mutompehi John Kaimu biki ye felile.
Likayamana la mulio wa magesi li taluswa kuli neli tisizwe ki maemo a lihalimu ana konile kubulaya mihala ni lisebeliso zen`wi kwa kampani ya Eskom ni kutisa kuli mane kampani ya Eskom I palelwe ku tusa linaha ze tusanga mwa lifasi le la mbowela wa Africa, ili linaha ze zibahala ka SADC.
Palo ye pahami hanyinyani ya mulilo wa magesi o tumbulwangwa u inzi mwa likayamana kalibaka la maemo a lihalimu ana talusizwe kuli na kile a bata ahulu ni kutisa likayamana kwa linaha za sikiliti sa SADC ze ikemi ahulu ka kuleka mulilo wa magesi kwa naha South Africa.
Linaha zen`wi ze inzi mwa likayamana ki ze cwale ka Botswana, Swaziland, Lesotho, Zimbabwe, Zambia ni mwa mbowela wa naha Mozambique.
Likayamana hape neli kile la kutela ahulu fafasi kakuli, mulilo wa magesi wa buima bobu likana 1 400MW nebu sika tumbulwa kakuli ne kuna ni kolu yen`wi yene kolobile ni kutisa kuli mane liteshini zen`wi za mulilo wa magesi li sike za sebeza sina kamo lisebelezanga kamita.
Ba Eskom neba kile ba tumusa nako ya putako kakulatelela nyatelo ya tumelano ye kupa linaha kaufeela sihulu ze balilwe kuli libe ni pilu telele butata habu nze bu fumana tatululo.
La bubeli sunda ye felile, ba NamPower neba kilwe ba talusezwa feela kuli bata kona feela kuamuhela mulilo o likana 208MW kakuli ba Eskom nenze ba katazwa ki lisitataliso ze shelana.
Ba NamPower ba leka buima bwa mulilo wa magesi bobu likana 238MW kuba Eskom.
Ka libaka la sisitataliso se, ba NamPower ni bona seba konile kutumusa likayamana la mulilo wa magesi mwa naha kakuli ni bona ha bana limbule ze n`ata ze kona kutumbula mulilo ni kutusa mwa likayamana leli swana.
Kaimu na kupile bayahi kuli ba kone kusebelisa hande mulilo wa magesi ni kunga kupo ya kampani ya habo kuba ye tuna. Ba lipisinisi ze tuna ni bona seba kupilwe kuli ba lilimanise musebelisezo wa bona wa mulilo o swana mwahala lizazi ni busihu.
“Bayahi ba kupiwa kuli ba no timisanga maboni mwa lindandulumu zesa itusiswi ni kusebelisa hande limbule zeca ahulu mulilo ka swanelo,” na kile a patalaza.
Na ekelize kubulela kuli magiza a mezi a cisa, a swanelwa kuno timiswangwa mwa linako ze kusa batahali mezi a cisa ni mwa linako zeo bun`ata bwa sicaba si itusisa ahulu mulilo wa magesi ili linako ze cwale ka kakusasa ni lihola za manzibwana. Na kupile hape kuli lisebeliso za mwa ndu ze cwale ka mazimu-mwangala ni ma DVDs li swanela kuno timiswangwa tota isi kuli siya mwa maemo swalelele inge ku munyehile tuma boni totu fubelu totu nyinyani.