Xoa-ao-i: Ngaevarue Katjangua
ǀAeǁgams
Namibiab ge ǁnāti ī !hūgu hîa ǂam !gôab ǂurusib tsî āǁgam-e !hūǁîna mās !gubis !nâ hâgu ǁaegu ra ǁnā. Nē !hūgu ge 50 persentgu xa a !nāsa ǁanǂgāsaben âga !anu āǁgam-i tsî ǂurusiba ūhâba tama hâse ra !nurihe.
Unicefs di !hūǂnûǁkhaeba-aos Micaela Marques de Sousas, ge nē !nuriba ge mā, ǁnāpas ge ǁgam-i di tenkga ǂhanuba ǂoago wekheb Wunstaxtsēs ai gere ǁkhaeǁnâ ai ǁaxasib tawa ǀAeǁgams !nâ. De Sousas ge ge mî, ǀgaisa ǀkhurub hîa ge Afrikab !khawagas !âba 2015/2016ǁî kurib !nâ ǀgaisase !khō hâ ib tsî noxopa ge Namibiab ǀawas !âga dâu!khūdi ǀkha a ǂnau ǀnanub hâkha ge, ǂurusib tsî !anu āǁgam-e ūhâs mâsiba omaridi ai, !gōsase !garo!ā ǀkharigu !nâ ge ǁgaoǁgao.
“Mûsa i ge a hakaǁî!âb xa a !nāsa ǀaokhoen Namibiab !nâ ǂûn !gomsiba ge a hō!âtsoatsoasa ǂkhawusa !hanagu xa ge !aromahse,” tis ge De Sousasa noxopa ge mî.
Nē Unicefs !hūǂnûǁkhaeba-aos ge ge mî ǁkhātib nē mâsiba ǀgaisa ǁgoaǂui ase skolgu tawa ǂurusiba kō!gâsa ra ībasa, ǁaupexa gu 27 persentgu di skolga !anu ǁgam-e ūhâs !gomsib ǀkha ǂnôa amaga.
!Nubusib tamas ka io ǀkhais ǂurusib !aroma a ǂhâbasa xūn dis ge ra !aroma khoen ra ǂhaitsise ǂkhari-om mâsiga sîsenū tsîs nēsa ǀgaisa khao-oasa ǂurusib ai ūhâsa.
Aegu, aiǁgause xausen!nāb tsî noxopa ǀnîn hîa nēti ī !anuo!nâsigu xa ra !aromahen ge ra !aroma ǂkham ǀgôaron di ǁōb !gôagu o gu ra ǂharo o Namibiab !nâ ra ǂharosa, !nurigu Ministris ǂUrusib tsî ǀHûhâsi !Oabadi dis digu ra mîsa !oa. Xausen!nāb ǀkha ra !gûǀhao !gôagu ge kaise a ǀgapi ǁaupexa 24 persentgu kōse koro kurin !naka hâ ǀgôaron ǁaegu. Nē mâsibas ge ǂan os ge Unicefs ge Namibiab ǂhanub ǀkha !khōǁôagu tsî ǂkhâ!nâs tsî huiba !anu ǁgam-e ūhâs tsî ǂurusiba omkhâis !aroma ǀhûhâsiga ra māsa.
De Sousas ge ge mî, ǀûtamase ǂgaoǂgao!nâ tsî ǀhûhâsiga ǂurusib di ǂhâǂhâsasib ǂnamipe ǁkhāǁkhākhâis kaise a ǂhâbasa !khaisa.