Alongimapya oyendji muumbangalantu waNamibia, unene tuu moshitopolwa shaMusati noshaShana, otaya lili kokadhila hoka taka iteyele omapya gawo.
Okadhila okadhidhilikwa ta kali taka endelele nongele okiiteyele mepya lyomuntu, ihaka thigimo sha.
Yamwe ota ti kutya, momapya itaya likola mo sha we, iilya oya shomonwa mo kuudhila.
Maria Nekwaya okwa ti, oya li ya likola iilya ya wo nuudhigu, oshoka omvula nuumvo hayo ngaa kwa li tayi hokitha, unene moshitopolwa shaMusati.
“Iilya yetu opo tayi tulako omitse, ihe oyi li moshiponga sho kadhila,” ta nyenyeta ngaaka.
Ta ti, ka kwa li oshipu okuthitha iilya mpoka yi thike paife, oshoka okwa li tu shi otayi si po komutenya sho omvula kwa li ya kalako.
“Okadhila oketu yematitha, ohatu uhala ashike twa kalela omapya no mokati komutenya opo tu katidhemo,”ta ti ngaaka.
“Ngele ou li kokule sho wa tala omitse dhayo, oto ti ngaaka ngandi oku na iilya oyindji, ihe shampa ashike wa yi popepi niilya mbyoka, oto dhimbulula kutya komitse hoka kaku na sha, oya shomonwa ko nale kuudhila.
Sophia Ntinda gwomomukunda Othingo, moshitopolwa shaShana okwa ti, sho etango ta li zi, ye okwathikamena nale epya lye, oshoka okwatila iilya ye yimanwepo kokadhila.
Ntinda ta ti, nande ou ka tidhe, oke ya ashike.
“Sho ngaa to ka gama huka, ko otake kugama kombinga ndjiyaka,” ta hokolola ngaaka.
Yamwe otaa umbu oondjembo ngeno ka haluke nokuya, ihe otaka dhingoloka ashike.
Omapya gamwe anuwa kamu na sha we iilya, uudhila walya, wa mana.
Namalwa Shihepo okwa ti, epya lye olyina ashike iilya kombinga yimwe, ihe natango oya ponokelwa kokadhila.
“Iilya yandje oya li yasi po kometenya kombinga hoka kwa li nda limi tango, paife ondili ishewe muudhigu mbuka wokadhila,” ta popi ngaaka.
Yamwe otaya indile nale epangelo lyi kale lyiilongekidha, niikulya yoshikukuta koombinga dhimwe dhomonooli oshoka iilya oya lika po kokadhila, omanga yimwe yasi po komutenya sho omvula ka kwa li ya loko mbala.
“Natu kwatwe ashike koonakugamena uushitwe niinamwenyo sha po oshoka tse itatu vulu we okwiidhidhimikila okadhila taka li po iilya yetu ngaaka twa tala ko,” ta ti ngaaka.
Shihepo okwa ti, keshipo omukalo gumwe tagu vulu okutembukitha okandhila ka zemo mepya lye.
– vkaapanda@nepc.com.na