[t4b-ticker]

Omarandisiro wovinamuinjo pendje yehi yatara mouzeu

Home Languages Omarandisiro wovinamuinjo pendje yehi yatara mouzeu

I Deon Schlechter

OTJOMUISE – O Namibia nai riri motjihungiriro tjondondo yokombanda tjopokati komahi yevari nouhonapare wa South Africa okuzuvisa ouhonapare imbui kutja ungunda amauhanda omatuiiro momaunguriro womvazeva omazeu wouveruke wovinamuinjo mbimavihitisiwa mehindo poo okuyerundurura.

Omazeva inga yasere kutja yeere momaunguriro erero, omayuva tjiyari etenga ku Kambundu. O Ministera yOtutumbo nOvikunua, Omeva nOmahua, John Mutorwa, wa yauzire otjiøa otjipe ihi Oritjavari natja ™omahungiriro mayekayenda komurungu ozoiri nÿasewapo ngunda o South Africa aihiyatua momaunguriro omazeva omape.∫ Ndoovazu yatuwa momaunguriro, ovinamuinjo novize vioponjama via Namibia mbiranda pendje nehi ko South Africa, mavihepua kutja viasere okuraisa ondjiukiro yavio kourike wavio kozonÿu, nu wina maviso okuraisiwa kutja viahavara eta romutjise imbui o anthrax omayuva o 14 komurungu wokupita mehi nunguari kukuheri kombanda yomieze o 12 komurungu wokupita mehi. Wina ovinamuinjo imbi maviso okukara notjiraisiro tjokutja viapangua kovisepambinÿu viovinamuinjo kutja omoukoto poo opendje nawina kutja viaza kotupa tutuhina omutjise wotjinjo notjikoti.

Mutorwa nguari mOndundumehi mo South Africa mouyenda we ko Addis Ababa ko Ethiopia kombongarero yOruwano rua Africa, o AU, wapambarerere ouzeu womeero momaunguriro womazeva inga natja oruyaveze romarandisiro pendje wovinamuinjo via Nambia ruri kohonga yoruvio. Oruhindo rua Namibia rondondo yokombanda kehi youhongora worupa rouveruke wovinamuinjo ruaire  ko South Africa nu muro muna o Namibia Agricultural Union, ousupi o NAU, okukakondjisa okutjayera omatuiiro momaunguriro womazeva inga poo tjeheri nao naøi okungunda amaruhandisa omatuiiro womazeva inga momaunguriro okuyandjera o Namibia osuvaneno yokungunda ama ripaha ozombitira zarue. Mutorwa matja orupa rua South Africa rouveruke wovinamuinjo ™rua tanauka okambiri kondenja konÿuvasaneno yomahi ayeevari inga ya Seninarindi tjiyari 7 ombura indji okupupaparisa omazeva wouveruke wovinamuinjo okuza mo Namibia.∫

Paul Strydom, Otjiuru Tjovitjitua Imba Nambena vio Tjirata tjOnjama tja Namibia, nOmuhaamise wOvihavero viEhika rOvatumbe Vovinamuinjo, Mecki Schneider, varaerere o New Era kutja omazeva inga mayeÞunu kotjitamba tjomapitisiro mehi wovinamuinjo momuano omuÞukuÞure mena rokutja otuveze tuomaøunisiro, outomeno notjitamba tjomarandisiro wozongombo tjomomirenge mo South Africa ohepero tjinene komakarero wotjitamba tja Namibia. Oritjavari Otjirata Tjonjama tjandje  ngunda matjikondjo oukukutu okukara nombongarero kunotjitamba tjonjama tja South Africa. Strydom matja ouhonapare wa South Africa watjivisirue okuhinohange kwa Namibia nomazeva inga nu iho otjitamba tjomoukoto wehi tja Namibia tjandje matjiundju nozongama kutja naøi makuzu ongeendaze ombua okuza ko South Africa.

Mutorwa watjivisa rukuru o Ministera yOmapimbasaneno wOvirandua nOzongetjefa, Calle Schlettwein, no Ministera yOvitjitua Viopendjeehi, Netumbo Nandi-Ndaitwah, onÿukuÞure yondiero ya South Africa indji. Omutjangerepo Omukarerere mo Ministeri yOtutuombo nOvikunua, Joseph Iita, matja omatuiiro momaunguriro wozoparamita zokuhitisa ovirandewa mo South Africa ™mosaneno muzeri nai mazeyeta kutja omarandisiro wovinamuinjo pokati komahi ayeevari inga yezapo kaparukaze∫, numunao aningire kutja omatuiiro momaunguriro womazeva inga  yengunda amayeturikua. 

Otjivarero tjitjihina tjamunikirue tjozongombe o 260,765,  zarandisiwa pendje ko South Africa ombura ndjazuko okusasaneka naitji o 68,196 tjozongombe okuza mo Namibia nÿaranda ko South Africa mo 2012. Otjivarero ihi tjayeruruka nomasa nozoperesende o 282 zozongombe nÿarandiswa pendje nehi ko South Africa nu nandarire kutja omayerurukiro inga omena rourumbu wombura ndjazuko, owo mayeraisa ohepero yo South Africa otjomuii womuinjo kotjitamba tja Namibia tjomarandisiro wopendje nehi. O Namibia tjingetjo rarandisa ozongombo o 252,710 ko South Africa ombura ndjazuko