Omashango gomahogololo taga endithwa kashona koshikukuta moKunene

Home Eenguhudana Omashango gomahogololo taga endithwa kashona koshikukuta moKunene
Omashango gomahogololo taga endithwa kashona koshikukuta moKunene

Paulina Ndalikokule

 

Onkalo yoshikukuta sha yaga komuntu nokoshinamwenyo moshilongo, otaku hokololwa tayi kateke omashango guukalata womahogololo moshitopolwa shaKunene. 

Omukuluntu gwomahogololo moshitopolwa shoka Mike Nganjone okwa ti uupyakadhi waakwashigwana taya tembudha iimuna yawo molwoshikukuta otawu enditha kashona omashango ngoka komikunda.

MEtitano okomisi yomahogololo oya pititha omushangwa kiikundaneki kutya aantu ye li 187 171 oyi ishangitha uukalata womahogololo moshiwike shotango nuupokati waantu ya thika po31 195 ohayi ishangitha mesiku.

Omushangwa ogwa holola kutya moKunene moka mu na aantu ye li 120 762 – shi ikwatelelwa komayalulo gaantu moNamibia ga ningilwe mo2023 – omwa ishangitha owala aantu aantu ye li 5 855. Opamwe noshitopolwa shaMaheke hoka kwa ishangitha aantu ye li 5 057 naZambezi ngoka e na konyola owala aantu yeli 5 862 ya ishangitha, Kunene oshi li shimwe shomiitopolwa itatu ya etelela okano maaishangithi aashona moshilongo. Oshitopolwa shaKhomas osho sha nyolitha aantu oyendji – ye li 40 055. 

Nganjone moonkundathana naKundana okwa ti nonando oya ninga oonkambadhala okugandja omalongo kombinga yesimano lyokuhogolola aantu komikunda otaye ya mono nuudhigu.

“Katu na naanaa andola uupyakadhi owundji ashike aantu oyendji itatu ya mono nuupu momikunda dhaKunene oshoka pomahala gamwe sho tatu ka thika po aantu ohatu adha ya tembuka nale ye li molukongo luunapelo wiimuna yawo,” Nganjone a ti ngaaka.

Ta ti ohaya ningi onkambadhala okulandula aakwashigwana mboka ngele inaye ya adha po pomahala ashike shoka oshidhigu oshoka aakwashigwana yamwe ihaya monika, yo yamwe ihaya adhika nomikanda dhawo.

Nganjone ota ti aakwashigwana komikunda dhimwe ihaya mono uuyelele mboka tawu tseyithwa mooradio oshoka omakuthikuthi ihaga thiki komikunda ndhoka.

“Otwa kambadhala okukala tatu yi kiitopolwa mbyoka manga aanambelewa mboka taya shangitha uukalata inaya ya po piitopolwa mpoka,” a ti ngaaka.

Kunene oku na omahala gokwiishangitha uukalata womahogololo ge li 482, moshikandjohogololo shOpuwo yokomikunda omu na omahala gokwiishangitha ge li o91, Kamajab 52, Khorixas 59, Epupa 145, Outjo 39, Sesfontein 66 manga mOpuwo yomondoolopa mu na omahala 30.

KoZambezi hoka nako omayishangitho taga ende kashona, mokati kaakwashigwana 142 373, ashike omukuluntu gomahogololo moshitopolwa Sammy Muhau okwa ti omahogololo otaga ende nawa na inaya tsakaneka natango uupyakadhi.

Muhau okwa ti omwaalu gwaantu mboka tayi ishangitha omushona oshoka oya tameke nomashango momikunda ndhoka dhi na aakwashigwana aashona. Ta ti okwi inekela kutya aantu oyendji otaya ka ishangitha ngele pomahala ngoka ge na aantu oyendji pwa thikwa.

“Pomahala ngaashi Unam aantu oyendji otaya ishangitha unene tuu aanyasha mboka taya ishangitha ya hogolole lwotango,” Muhau a ti.

MOmaheke ngoka ogo ga etelela okano, omu na oshigwana shaantu 102 881, ashike omwa shangwa owala aakwashigwana owala 5 057. Omukuluntu gwomahogololo moshitopolwa moka Josef Amwandi okwa ti inaya tsakaneka natango uupyakadhi. Ta ti omwaalu ngoka osho gu na okukala ngaaka oshoka moshitopolwa shaMaheke omu na aantu aashona.

Oshitopolwa shaKhomas moka mu na aantu oyendji moshilongo osho sha ishangitha aantu oyendji ye li 40 055, ta landulwa kOhangwena aantu moka mwi ishangitha aantu 20 604 manga Omusati e ya puutitatu naantu ye li 18 128.

Aakwashigwana mboka ya adha oomvula dhokuhogolola otaya indilwa yi ishangithe omahogololo manga omasiku gahugunina inaga thika opo ya yande engundumano lyokwiishangitha komunute gwahugunina.

Omayishangitho ngoka ga tamekele muga 3 Juni otaga ka hula mu 1 Aguste nuumvo.

ndalikokulep@gmail.com