[t4b-ticker]

Omayeuriro wa Mbeseerwe Kombunda Yevatera Ovatuta Vozofarama Ovavapa

Home Archived Omayeuriro wa Mbeseerwe Kombunda Yevatera Ovatuta Vozofarama Ovavapa

I Mbatjiua Ngavirue

OTJOMUISE

Ongahukiro kombunda yozombura o 15 okuza ko 1992 zo mautiro wo mayazemeno wotjimariva tjo kuvatera imba mba seewre kombumda okuranda ozofarama, kutja mba vyarera mo mayazemeno wo tjimariva ihi ovatuta vovavapa nungwari ka vo vazoozu.

Ohoromende ya itavera okuvatera oku kwizika ozoperesende o 35 zo tjimariva tji tja yazemwa iimba mbaseerwe kongotue nani kutja ma i vevatera okuhita motjitamba tjozofarama. Ondunge indji omo urizemburuka wo kutja ovatuta vo vazoozu ovayenda motjitamba ihi nu wina kavena owini mba tja vekwizika nawo omayazemeno wotjimariva ihi okuyenena okuranda ozofarama.

Otja kozomburo peke peke motjitamba ihi mo watjiri ova vapa vepaha ovazoozu okungara varandisa ko ofarama ndjiri ofarama yo muzoozu ingwi kena uriri nungwari ku ku heri mo kutumbira muyo. Munai okutja ovavapa otjivemuna otjimariva otjiwa tjohaveha nu wina ofarama indji aiha kamburwa iyohoromende amakuzu yarandua omuzoozu. Otjimariva ihi ovavapa vetua mozombwiko peke peke kutja omotjitamba tjo vimariva, omotjitamba tjo zondjuwo poo mozongetjefa mo South Africa. Orwaze okoo kutja ovo veyenena okukaenda komurungu noututa mena ronduvasaneno yo komurungu pokati kao novarande ovazoozu kutja ovavapa imba veyazeme otjingi tjomaryo mozofarama inda.

Okuza no kuhungira kuna ovatuta ovengi mba yazema otjimariva ihi tjoku vevatera otjovandu mbaseerwe kongotue, pena ouhatoi wo kutja ovengi vo vatuta imba nozoperesende o 90 poo kombanda ya nao kavena oututa ve kawondjisa mozofarama inda ndu makuzu varanda. Ouzeu imbui tjinene umunikwa mOtjivanda, Otjomeva na Utjo tu turi otukondua ovengi vovatuta imba muvaranda ozofarama. Otja ko vivarero vyo Meatco motukondua tutatu itui omaunguriro wonyama omuya yaruka ombunda tjinene tjitjiheri otjihimise. Ozongombe ozengi mozofarama inda ozovatuta ovavapa vozofarama ngunda mbu kuza oveni vazo avena oungombe po rupyu uriri nandarire kutja vayandjerwa okukara mozndjuwo ozombwa mozofarama inda.

Omayazemisiro wo maryo keke oritjatatu mowatjiri omatombero wo ma zuvasaneno omurande omuvaterwa ngwaseerwe kombunda ngatuako omunwe kembo kuna Ombaanga yOtutumbo nOvikunwa. Pe tjiukwa oure wozombura kutja Ombaanga indji kakutja ka itjiti ayo ongaro indji ka iyii uriri nungwari wina ii vatera no ku itunduuza. Kapena nguhina kutjiwa kutja pekaenda tjike posyo kapena nguvanga oku nyamukura. Ongaro indji maiyeta omapuririo yevari omana hepero. Rimwe okoo kutja hapo ihi ovatuta mbaso kutja ombasewa kombunda nu omberi ovavaterwa tjivetjita otjiwa nu hapo ombatero indji ivatera vi obmwiko yehi? Tjiva vaimba mbaseerwe kombunda mavetja ongaro yao indji kuna ovavapa ivevatera avehe. Ovavapa vemuna otjimariva otji putuputu na vekaondja komurungu noututa. Kombyarero yo ku kawondja komurungu noututa ovatuta ovavapa vesuta omaryo nu otjimariva ihi otjitjaso kutja tjisuta otjimariva tjOmbaanga otjiyazema tji tjisutua kombunda yozombura mbari na wina otjimariva otjikwatua. Tjiva wina mavetja ve vatera ovazoozu harukuru okuhara owini ouhuze mburi ofarama ndja tjahavekara nayo oure wo mwinyo wao nandarire nombatero yOmbaanga indji.

Kombunda yo zombura omurongo omututa omuzoo ingwi ma yenene okurandisa ofarama indji no oku isira ko kutja ozoprysa motjitamba oruveze indo zerivi mapeya aye nene okusuta ozondjo zOmbaanga indji azehe na sewa no tjihupe. Ndoovazu kavangere okurandisa mayenene okutura muyo opuwo na irire eta rove.

Posyo pena tjiva mbehina ongamburiro kutja tjiri tjiri ongaro indji ina ombwiro kaani kombwiko yehi mo mwano mu iri nai. Owatjiri okoo kutja ngunda ovatuta vo vavapa ama vekawondja komurungu no kutumbira mofarama tjingeyo, owo nambano varire ovatuta vokunyanda mbeheri vo komutima. Notjimariva tji tji teki imbo mombwiko yoharive indjo ovo kanaa vekara nombango moututa tjimuna ndjivari nayo rukuru. Ovatuta ovavapa imba mbena ovinamwinyo mozofarama zaimba mbaseerwe kombunda tjivarire ovatuta maverire ovatuta vo kamariva komondjatu uriri poo vokupaha otjimariva tjo ku suta otjitjamurongo kohoromende. Ongaro indji maiso kutja yari norupa mo ma yarukiro ombunda wo maunguriro wonyama motukondua tutatu tuo mo ndivitivi ko komanene wehi. Momwano imbwi pena ovatuta ovazoozu mbu mave tjiukwa mbaranda ozofarama mbari, ndatu no kambanda ya nao no mana yo mihoko vyao peke peke. Ovo wina vasere kutja vena okamariva kuve havara. Posyo ka tjiperi mena rokutja otjimariva ihi tjiyaruka mokutuna ozofarama kutja ovinamwinyo vyo virumbu vitumbare no tjiungura atjiha kurama. Kutja otjiungura tji kawondje mutuwa otjimariva uriri tji tja yenene oku kawondjisa ofarama kaani indjo mena rokutja kapena otjirumbu maa tjihitisa ovimariva tjatjo mofarama ndjiheri oyatjo nu ingu ngumakuzu omwini wayo wina kena otjimariva. Koruseinina ka kutja omaunguriro wonyama porwe onge yaruka ombunda nungwari wina ovyungurisiwa vyo farama indji vi hahauka. Potuingi wina omututa omuvapa ingwi kena ongendo nokutja omaryo mofarama indji maye kuruka mena rokutja ofarama tjandje kaye rukwao nongaro indji otji inyona okuti na isirumukiza ovimbuku. Wina ongaro ongendise indji ituna kondondo yombwiko movihuro vyo mahi wa kangamwa mbyaa vi kawondjera kotjimariva tjovatuta imba.

Omunangetjefa mo Tjivanda, J??????’??