Ombudsman kadiworokesere vanambudi varuganene usili

Ombudsman kadiworokesere vanambudi varuganene usili

Nombunga dovanambudi vahepa kukwama momunene eyi zina kutanta veta zawo, yipo vakeverere udemokoli, untu womuntu, ntani kugwana nombudi, ombudsman govanambudi, Sadrag Panduleni Shihomeka yimo katente.

‘’ Mwahepa kusikisamo veta zegendeso omu nomurugana one vanambudi nava ava tjanga nombudi asi twaha pitakanena vakwetu nkenye gumwe alizuvhe uwaawa.

Shohomeka kahuyungire mositata saVenduka mepongo lyova nambudi eli kavatulisire vaNamfisa moutano.

Epongo eli kalikere lyokuwapukurura eruganeno kumwe novanambudi, omu navawapukurura ekonomi ntani unangesefa, mokutulisapo malizuvho vagature gana kwata moyitji asi ngapi navagagendesa vanambudi ntani vegendeso. Shohomeka kurugana pwahana uhawa kuretesapo papire ehuguvaro ntani nkarapamwe kapi tazikuhuguvara.

‘’ Kupira kusikisamo eyi vana hara, kupiyaganeka ntani kuzumbanesa ehuguvaro ntani kureta matangayi. Vanambudi kuvhura kuzungururapo mpongasano nsene asi pwato eruganeno kumwe ndi asi vavasemburure.

Age kagwedereko yiviyauka yaAmbudsman mokutara marusivano, gana kutunda kovantu omu navawapukurura nombudi, nomunavatara asi ezi vazigusepo, ndi vahundire egusiropo. Ambudsman govanambudi age giokugava magano, kuyukisa yina pilire kuwapa, ntani kuvapamukumo vanambudi. Ose kapi twakarerapo asi tugendese mberewa zonombudi,nye ose kwakara asi vahepa kusikisamo sirugana sounambudi.

Masivano kuvhura gatunde morwa ponaumwene, eninkiliromo, yihuyungwa yoyidona, nombudi doporopaganda,ntani nampo mwato usili.

Eyi kugwana ekohonono mokupitira maliyongo ntani ehundiro nsene hepero. Yirugana yaAmbudsman kwakara yomosirongo ntani mwaza uzuni. Ose kuruganesa mbapira zepisuro ezi ava vhuru kukwama nsene kuna kurugana yirugana yawo. Awo vakara nomadina nanayinye eyi ava rugana kukwama veta zawo zo Act zepopero ntani veta Act zomagwanekero ntani zaAfrican Union zovanambudi omu vazivhaturura.

Yimo ana kutanta. Age nage kageve maudigu gawo, unene simaliwa esi asi kara asi sinunu, mokutura asi vazuviseko vantu ntani kuhundira vamusinda valipe nombudi. ‘’ Ame kuna kuhundira vanambudi vana kara asi simpe kapi vanayalipakerere kombunga ezi varugane yangoso makuyalipakerera kumwe novakwawo. Makura natuvenye tulipakerere turugane kumwe mosirugana esi twadiva nawa. Epongo kaliretere vanambudi, vana veta ntani wokuruha royimaliwa navenye ava yipo kavayakere. -Nampa