I Kae Matundu-Tjiparuro
OKAUNDJA
Nandarire moukuru na mo makuruhungi wavyo omekurisiro kovirongo tjimuna Okaundja navyarwe yewondja oungundi, Ruaahama Maharero, oforomana ya Kaundja matja.
Omambo inga waharere okuyeyandja kOrata yOkarukondua Komatoororero ka Kakarara, Vetaruhe Kandorozu, peyuva rovakurundu muno Orovyungura ndazuko. Ouhumandu Kandorozu omwini kaa vazere povitjitua imbi nungwari ahindi omu mukuramenepo. Maharero tjayakurire ovimbumba povitjitua imbi watjere umuna ovirongo imbi vyo muramba omunene tjimuna Omupanda, Okanjokomukona nOmbuyovakuru amwa tatua ozondama zomeya. “Tjiuai konango ovirongo imbyo avihe viyaka uriri tjimuna uri mozondoropa. Ovirongo imbyo tjinga weya mo avihe vina omana kutja ihi otjikee rongo, otjikee rongo,” Maharero watjere.
Watjere ovina mbya tamuna imbi avihe movirongo imbyo ovyao kapena tjimwe tjitjirimo. Watjere mokutara omekurisiro tji mayekaondja omundu umuna kutja tji kwaungurwa omarambe mayeyaka yaungurwa okuza komuramba omunene nu munao okutja ouna mbu mauraisa ovitaova otjiwasere okuutira munda imbwi. “Tjeri ozondama ngazeutire momuramba okatiti noho omundu auhe marore omekurisiro ngeri morukondua nungwari aye hakara prouveze rumwe uriri,” eye watjere.
Mena rourumbu mburimo Maharero waningirire Omuhonge Kahikopo kutja okereka aihakara mOkuapa uriri. Watjere mOkaundja kamuna omuhonge nunguri mOkuapa wa kurupa waanda. Munao otjaningirire kutja omweze umwe omuhonge makare nokereka mOkuapa nu imbo warwe mavaze kOkaundja nu warwe arire mo Kaepe. Watjere ovandu avehe mberi movirongo imbi ovombongo yOruuano munao otjasere okuverorisa ouhonge we. Watjere ovandu avehe pona puveri ngavekumbe kutja vemune ombura. Watjere ombura yozombura wazire kOtjomuise neya mOkaundja mokuni tjingee okukwao kukuriko nai. Watja wakwa kovarumendu votjirongo kutja vekumbire ombura. Tjiva vatja ombura veukumbira kovirongo vyao posyo ovengi aveitavere , avewongo oumariva averanda okayona. Tjazumba avetoora omurumendu inyangwao wOmbandi ngwarimo, Kaingina Katoore na Oscar Kuverua avei kokarindi araevaere ombura. Ngunda onyama aihiyazamo mozonyungu tjandja eyuru rau.
Munao Maharero otja ningirire kovapwee avehe mbena omazuko novarumendu ovahonge okuhitisa ozokereka nokupaha epango kutja ovandu veworonganene ombura. Kovarumendu womazuko apehe puvatura waningirire kutja vezepe ouyona kutja veningire ombura. Watjere eye mOkaundja maningire omurumendu Jaruavi wa Katoore ngumakambura kutja wakambura eke raihe kutja veravaere ombura. Maharero waningirire ovandu okuworongana okutjita puvetjita orondu nangwari ombura pwiiza veumuna. “Tjinga wa ravaere tjandje iri mokati kovandu,” watjere.
Mokupata Maharero wayarurire ondangu kovanatje omitanda va Kuapa, Okaundja na Kaepe mberi worongana okutjita kutja eyuva ena makuruhungi rovakurundu indi rikareko. Watjere tjimaryanga momahi meryanga oo Mongua na Maruru unanwa kombaikihi okupurwa kutja otjina ihi hapo vauta vi. Watjere otjina ihi tjayandja eyeye enyingi mouye nu komakaondjera omawa inga ngemunika arakiza kutja omuhoko auhahitisa ovina vyopolotika mehupo otja tjiwasuvera okutjita. Watjere otutjandja tozopolotika tueura turi kamwaha omundu okukaungurira ko ovyungura mbimavanga. Posyo mu imbi mbimaviwana ko kutunga otjiwana ngakuyandjwe oruyameto.