Ovakwanedimo vamwe mo Eastern Cape otava ningile opolifi omatilifo opaveta konima eshi oipongolo yomufi wavo ya kana kehangano lompapako.
Otaku hokololwa omakipa a Zikhona Ncume a li eli tuwa muMai moshana shili ashike popepi naapo hadi momukunda Spezini uli moLusikisiki.
Omukainhu ou okwa kana muDesember 2011 nofamili yaye oyali tai dilaadila kutya okwa dja po ashike a ka tyapula oKrismesa. Eshi kwa monika kutya ina aluka, okwa kala ta kongwa oule fimbo. Ekolotwe laye nomakipa ole ke li tuwa moshana kounona voumati vali tava dana. Omukulu waNkume Phumza Kaluvasi okwa hokolola kutya oipongolo oyo oya li ya twalwa kehangano lompako ledina Sicelithemba Funeral Services koLusikisiki kopolifi nokovanambelewa voku ninga omakonaakono omoule vepangelo.
Ashike konima yomwedi ofamili oya lombwelwa kutya omudimba owa kana. “Eshi tashi udifa nai osheshi twali hatu longekida tu ninge epako, ashike eshi kuna omafiku avali ovapolifi ove uya keumbo letu tave tu lombwele kutya ina tu twikila nomalongekido,” ta ti ngaho.
“Ove tu lombwela kutya ovakwanedimo vavali ove na oku yamdja ohonde kook u talike ngeenge omakipa oo oanakufya wetu. Eshi twa mona pa pita efimbo inatu mona enyamukulo otwa tokola opo tuye ko tuka pule, ashike ove tu lombwela kutya omakipa okwa kana no kape na ou eshishi kutya okwa yuka peni.” Ta ti vo onga ofamili ova li va tongolola omakipa anakufya shaashi oikutu ei a li a djala opo ya hangwa pomakipa. Oikutu oyo oyo naanaa a li a djala efiku e li xuliwa e na omwenyo. “Otwa nyemata shaashi epangelo letu otali tu ningi ngaha. Otwa hala ashike vetu alulile oipongolo yaye. Kaluvasi ta ti ngeno ova li va pewa oipongolo yamumwainakadona vei pake nombili ngeno ova xupula.
Ta ti omupolifi umwe kositaasi yopolifi koLusikisiki okwe va lombwela kutya nava xupule, inava konga vali, nava ninga ashike eilikano lexupulifo, ndele tava pate epandja olo. Ta ti opolifi kai na nepeko loshiningwanima osho.
Ta ti okwa li yoo a ya koSicelithemba Funeral Services a ka konga ouyelele ashike okwa lombwelwa kutya okompiuta yavo oya fya nale nale no kave na apa tava dulu oku mona ouyelele oo. Omukulunhu wehangano loSicelithemba Goodman Mthotywa okwa nyamukula nonghumwe ta ti kape na nande omunhu umwe e ya kuvo eva pula oipongolo yomunhu ya kana. Vali kave na omishangwa ile eedokumende domo2012, shaashi ohave di hanauna po diva.
“Eshi handi ku lombwele osheshi kutya kape na nande omudimba ile oipongolo ya kana mongeshefa yetu. Oumbangi uli peni oo tau ulike kutya Sicelithemba okwa li a pewa oipongolo? Katu na nande efiku tu kanife olutu lomunhu shaashi ina tu hala oku kakeka edina longeshefa yetu. Ofamili oyo nai uyepo nomushngwa wa yela tau ulike kutya omudimba oo owali wa etwa konhele yetu.”
Omupopiliko wopolifi moshitukulwa Colonel Sibongile Soci eenghendabala odo da ningwa komukonaakoni oo a kufa ko oshibofa osho ina di pondola sha.
Ouyelele wa yandjwa komupolifi ou otau ti omakipa okwali a kufwa po kehangano loku ninga omapako, ashike nghee a ile inaa aluka vali. Ashike Soci okwa pataneka odo da popiwa ku Kaluvasi kutya ofamili inai lombwelwa sha ta ti, opolifi oya kala alushe mekwatafano novakwanedimo, nova kala tava lombwelwa ashishe osho sha monika po, fiyo vey a ponghatu op ova lombwelwa kutya paife oku niwe edilaadilo opo omakonaakono oo a etwe pexulilo.
“Osha fimana oku didilika kutya oshiningwanima eshi oshomo 2012 onghene ina tu teelela tum one enyamukulo meendelelo onghene oku endelelifa ovanhu ita ku kwafa sha komakonaakono,” ta weda po.
Mumwainamati waNkume, Xolisile Wela, okwa ti ngeenge opolifi oya dopa oku va pa omakipa amumwaina oven a ashike oku itwala komhangu.”
“Ponhele yoku tu pa omanyamukulo, ove tu lombwele meyukililo kutya kape na nande efiku limwe hatu ka mona omakipa oo. Oto kanifa oipongolo yomunhu ngahelipi ngaho? Out na ashike oku va futifa ngeenge oipongolo oyo ova dopa okui tu pa,” Nkume ta ti, ye ta weda po kutya oshinima eshi osha nyikifa ovakwapata oluhodi neenghono.
-Sowetan