[t4b-ticker]

Ongundu Ompe Ya Tseyithwa Pambelewa moKavango

Home Archived Ongundu Ompe Ya Tseyithwa Pambelewa moKavango

WINDHOEK

Aanambelewa yOshikondo shUukalinawa moNooli oya mana po oopela dhokuyeleka omeya nonando pe na oonkundana dhefekelo lyiiponga 182 yomukithi goKolera. Omukuluntuwiliki gUukalinawa miitopolwa yomoNooli, Dr. Naftali Hamata, mOmaandaha okwa ti iitopolwa mbika oya mana po uushako woopela dhokuyeleka omeya naantu omayovi oye li moshiponga okukwatwa komikithi hadhi ziilile momeya. Okuza sho efundja lya tamekele omwedhi gwa zi ko, aantu yaali oya sa komukithi goKolera moshitopolwa shaHangwena, omanga aantu omathele ya pangwa shi nasha noshimela inashi dhiginina miitopolwa shaMusati nOshana. “Oopela dhokuyeleka omeya odha pwa po. Otwa pumbwa odhindji oshoka ope na aantu oyendji ya gumwa,” Dr. Naftali Hamata ta ti. Omvula ondhigu oya teyagula po oopate, oondjila noontopa, nokuyuulila oosikola, uuklinika nokufaalela oomwenyo dhaakalimo ya kondo 40. Pauyelele waanambelewa yuukalinawa, oondjila odhindij itadhi vulu okweendwa shoka sha etitha aakwashigwana oyendji kaa ya vule okuthika komayakulo gopaunamiti. Onkalo ndjika oya etitha omayakulo gopaunamiti ga kwatwe moshipala, oshoka oosipana itadhi vulu okufala omayakulo ngoka. “Kutya nee aantu mboka ye li ashike ookilometa heyali okuya puuklinika ihaya vulu okuthika po oshoka omeya ogi ihanena apehe,” Dr. Hamata ta ti.

Nonando moshitopolwa Omusati inamu lopotwa oshiponga shomukithi goKolera, moshitopolwa shika otamu tsikilwe okudhidhilikwa iiponga yoshimela inashi dhiginina. Omukuluntuwiliki gwEhangano lyOmushigakano Omutiligane, Naemi Heita okwa kundaneke oshifo shika mOmaandaha kutya ehangano olya topola uushako woopela dhokuyeleka omeya wu li 150 000 miitopolwa mbyoka ya gumwa konkalo mwa kwatelwa Oshitopolwa shaCaprivi. Ota ti ope na natango konyala uushako woopela dhokuyeleka omeya wu thike 200 000 mboka tawu ka topolwa miitopolwa mbyoka ya mana po. Okwa gwedha po kutya Ehangano lyOmushigakano Omutiligane oli li momalongekidho okulanda uushako owundji woopela okuza koSouth Africa. Dr. Hamata okwiindile aantu mboka ya pewa uushako woopela ye wu longithe ngaashi sha uthwa. Mboka taya kwata oohi momeya gefundja, okwe ya kumike ya faalele omeya gawo gokunwa opo kaa ya longithe omeya gefundja ngoka ge na omikithi.

Pokati mpoka, omunambelewa e nasha nonkalo yombepo, Guido van Langenhove ota ti onkalo yombepo moNamibia naAngola okwa li tayi monika ya yela okuza metitano omutenya, kakele onkalo yomvula oya ka tameka mOlyomakaya komatango. Kombinga yonkalo miishana hayi mono omeya okuza momulonga gwaCuvelai, otaku hokololwa kutya oya nayipala. Shi nasha nomulonga gwaKunene, omunambelewa nguka ota ti omvula onene oya kala muumbugantuninginino waAngola okuza petameko lyaMaalitsa nefundja enene olya kungulukila momulonga gwaKunene.

Omukuluntuwiliki gOshikondo shIilonga yOpaulomompumbwe, Gabriel Kangowa, ota ti ootenda 450 moka tamu vulu okukala aantu 12 000 odha thikile moshilongo. Ootenda 225 lwaampoka otadhi ka tumwa koNooli omanga dhilwe tadhi ka tumwa koCaprivi. Kangowa ota ti efundja lyonuumvo moKatima Mulilo inali geya unene lya fa ndyoka li li moNooli.

Nonando iitopolwa ngaashi Linyati otaku lopotwa kutya okwa li yi li kohi yomeya gefundja nokuniwe uumbanda kutya aanafalama itaya ka likola sha meteyo lyonuumvo, kakele Kangowa ota ti onkalo hoka itayi yelekwa naandjoka yi li moNooli.

Otaku kundanekwa kutya onkalo yomeya okwa li ya shuna pevi okuza poometa hamano oshinkwanu omulongo nayimwe nokuya poometa ntano oshinkwanu omilongo ne mehuliloshiwike. Kakele otaku tiwa kutya efundja epe okwa tegelelwa li ze moAngola.

Chavuma poongamba dhaAngola naZambia, otaku hokololwa omeya ga lunda shi vulithe oshiwike sha za ko. Oshowo iishana ngaashi poLukulu, Matongo naSenanga moZambia otatu tiwa oya tameka okuudha.

Shoka shi na okukonekwa osho shoka kutya oomvula dhoshito, ondondo yomeya omale moKatima Mulilo oga monika unene muApilili.
“Tse otatu tsikile nokutonatela onkalo,” Kangowa ta ti.