Ongwediva kavakere nomurarero omu kavagwene silinga zokusika koN$1.6 nomilyuna

Ongwediva kavakere nomurarero omu kavagwene silinga zokusika koN$1.6 nomilyuna

Auleria Wakudumo

ONGWEDIVA-Erudiko lyaOngwediva alikarako nkenye mvhura ngesi kunakara asi tavakagwana vantu wovanzi vanakutunda koyirongo peke mvhura ezi. Yirongo ngwendi Ghana, Japan, Indonesia nayimwe ngoso kuna kuwiza vayalihameseremo mo 2025 siklika nasikara somutaro. 

Ekuliko lyangesi kuna kara asi lyomutaro nokuretapo marunduruko melikwamo eli lyerudiko, eyi yatamekere kokununu ano ngesi kuna kara nye asi elikwamo lyomutaro mosirongo setu Namibia, omu natukara kumwe novapunguli mosirongo. Ndango zodoropa zaOngwediva kazikere zina hafa morwa mokugwana yimaliwa oyo yokusika ko N$1.6 yonomiliyuna yakwata okwateko ntani yokutumbwidira posilika esi kavakere naso sovhura ezi 2025, pomurarero ogu kavakere nago momapeu gana puko. Sitambo sokukara nomurarero kasikere sokupongayika silinga omu vana kukakara nerudiko lyonomurongo mbali nantano lyaOngwediva eli vana tura asi talikakarako mokwedi kwaSiwogedi mvhura zeezi moOngwediva. Mukurona godoropa zaOngwediva Taara Shalyefu katjangwilire silika esi asi kasi kere somutaro ntani sokundjobwana. Age kuna kusitumbura asi siruwo sokutara asi yinke yahoroka komarudiko nagenye aga twakara nago omu ana kuyimona eyi kuna kara epenuno lyepe. Munasipundi gokomitiye zerongikido Ongwediva Trade Fair Rebekka Hidulika katente asi erudiko lyaOngwediva kwatameka nomvhura 25 dina kukapita, kwakere erudiko lyomukunda ogu negano asi kuvatera vanangesefagona.

 Age katente asi elikwamo eli ngesi lina kara nye pontambo zosirongo rambangako mouzuni nye naunye. ‘’ Ngesi kuna kara novanangesefa  1500 vana litjangesa vakalikide eyi avarandesa ano ngesi ose tuna kara negano asi twahepa kutamununa evango lyetu yipo tugwane mavango gomanzi. Apa ngesi kuna kara tupu nomavango 485 govanangesefagona , yina kutanta asi esere lyawo tatuvatengwida morwa ununu wevango.’’ Yimo ngoso ana kuyididilika. Erudiko lyomvhura ezi kuna kara mosiparatjangwe asi ‘ tulisapo, magwanekero -ove oze komeho, omu yina kutanta asi erudiko eli lize komeho, eruganeno kumwe ntani kukulika ekonomi. Mokukwama nye kutulisapo nongesefa paegwederero, momazuva gavali gokuzura, omu yina kara asi vana ngesefa novanangesefa omu nye vana kugwanekera kumwe novanangesefa kavatundire kosirongo saSouth Africa, moLimpopo. ‘’ Eyi kuna kara yomutaro kweyi vana rugana wokomitiye zerongikido omu vana kuwapayika mokuwapayika elikwamo eli. Ndango zodoropa 

zaOngwediva novarugani, vawo novanangesefa omu navatwikira kupungura momatjingiso gangesi, omu simpe ana kurugurura vadikeko nonzugo dimwe morwa vantu vanzi vana hara mavango. ‘’ Ose tuna hafa morwa oku tuna kuyagendera, nye tuna diva asi simpe yinzi yina pumbwa kuyirugana. Meho zo OATF kuna kara zongwa. Omu tuna kugwana mbatero kovaholi vetu, ose tuna manamo mokuza komeho nelikwamo lyangesi nampili pontambo zokuzekuruka,’’ yimo ngoso ana kuyahageka.  

-wakudumoauleria@gmail,com