Victoria Kaapanda
ONGWEDIVA – Eelelondoolopa lyaNgwediva tali ka kwathela aakalimo okufuta oongunga dhawo.
Elelelo Lyondondoolopa yaNgwediva otali ka gandja ompito kaakalimo ayehe yomo Ngwediva ya vule okufuta oongunga dhawo ndhoka dha etwa unene kiihohela, okuza mesiku 1 Juli nuumvo sigo 28 Febuluali 2020.
Mayola gwaNgwediva Angelina Angula okwa li a yelitha ongula yEtitatu kutya elelo lyondoolopa olya hala okupa aakalimo ayehe oshowo aanangeshefa ompito yokufuta oongunga dhawo adhihe ndhoka ye na nelelo lyondoolopa, kutya omeya, oshowo oongunga dhimwe dhi ili nodhi ili.
Ta gwedhapo ta ti oprograma ndjoka tayi ka kwathela aakalimo okuza moongunga, otayi ka kala yotango noyahugunina oku etwa po kelelo lyondoolopa. Ta kumagidha kehe gumwe e li muupyakadhi wa tya ngaaka a kale a ninga eyindilo mofooloma ndjoka yi li mondjila notadhi adhika poombelewa dhawo, opo ya mone ompito yokukwathelwa okufuta oongunga dhawo.
“Elalakano opo tu ye po noprograma ndjono otwa li twa dhimbulula kutya aakalimo yetu otaya nyengwa okufuta iifuta yawo yokomwedhi oshowo taya nyengwa okufuta iifuta yi ihwa po, oshoka oshimaliwa moshilongo otashi shongola. Otwa kambadhala oku ya tsakaneka ondjilakati yo ya vule okufuta oongunga dhawo opo kadhi ye komeho”, Angula ta ti ngaaka.
Ta ti mboka ya kala ya nyengwa okufuta oongunga dhawo otaya ka yalulilwa nokukuthilwa ko noopelesenda dhontumba, ndhoka tadhi ka gandja omwaalu omuhwepo ngono ye na okufuta muule woomwedhi ndhoka hetatu. Aakalimo otaya ka gandja omwaalu ngoka taya ka vula okukala taya futu komwedhi sigo a mana oku futa ondjoo ndhoka muule woomwedhi ndhoka hetatu.
“Moomwedhi ndhoka hetatu omukalimo, ota kala a shayina okontalaka kutya ita pititha po omwedhi nande ogumwe inaa futa iimaliwa mbyoka a tokola okufuta komwedhi, naangoka ta ka ndopa okufuta nena moprograma moka ota ka kuthwa mo e ta shuna koongunga ndhoka a kala nadho,” Angula osho a yelitha.
Omugandjimulombo oshowo omupopiliko gwelelelo lyondolopa yaNgwediva Jackson Muma okwa li a lombwele iikundaneki siku ndyoka kutya oprograma ndjoka otayi ka kwathela ashike oondjo ndhoka dha kala po omanga 01 Juli inali adha ihe ndhoka tadhi ke ya komeho gomwedhi gwaJuli itadhi kwatelwa mo nande.
Ta gwedha po ta ti kehe ngoka ta kala ta futu oondjo dhe kohi yoprograma ndjoka tayi ka kwata uule woomwedhi hetatu na kale ha futu omwaalu gu udha ano ngoka a uvaneka, opo a kwatele po okontalaka ndjoka tayi mu kwathele okufuta oongunga dhe oshowo ye na kale ha futu iihohela ye mbyoka a kala e na okufuta kehe komwedhi opo kaa shune we moongunga.
“Aakalimo ayehe mboka taya ka ninga eyindilo nokushayina okontalaka ndjoka itaka tetelwa ko nando omeya nenge ya kuthwe shoka ye na okufutila, omanga a gana okufuta oongunga dhe muule wethimbo ndyoka lyoomwedhi hetatu”, Muna ta ti ngaaka.
Ta gwedhapo ta ti iihohela mbyoka, otayi ka yelekwa ashike gumwe a mana okufuta moomwedhi ndhoka hetatu inapitithapo omwedhi nande. Oprograma ndjoka oya tulilwa po aakalimo ayehe yomOngwediva na kehe ngoka ta ka ninga eyindilo oku na okukwathelwa.