Victoria Kaapanda
ONGWEDIIVA-Iyambo Sakeus okwa tameke okulanditha iifokundaneki okuza 2004 sigo onena. Iyambo okwa yambukile momukunda Okahao moshitopolwa shaMusati.
Okwa tameke okugongela N$1.00 mesiku okuza esiku a tameke iipindi yiifo, sigo a gwanitha okulanda ohauto nokuninga ohango ye omumvo gwa yi.
Sakeus okwa kala ta longo nuudhiginini, nelalakano kutya omvula yo2020 sho tayi thiki, oku na okuteya sho a kuna, ihe okwe shi ninga.
Sakeus okwa li a lombwele Kundana ta ti konima sho a li a mono kutya onkalo itayi ende ngaashi yi na okukala monkalamwenyo ye, okwa li a tameke okulanditha iifokundaneki yomahangano gaali, oNew Era noThe Namibian. Ethimbo ndyoka iifokundaneki oya li hayi kotha N$1.50 mushimwe.
“Kakwa li oshipu okupungula N$1 yimwe, ihe onda li nda mono kutya omutumba ethete, ngele onda shuna kegumbo onkalo otayi ka dhigupalelela ndje. Manga handi mono N$1.00 mesiku ondi li nawa. Nandi tsikile ashike pamwe kemanya taku ka za onsti siku limwe,” Sakeus ta ti ngaaka.
Ta hokolola ta ti iihuna okwe yi mona, sho haku ti kape na uuwanawa hawu zi pokapala ka yela oshoshili, ta ti ethimbo ndyoka iifo okwa li hayi thiki kwa toka mOshakati onkene okwa li ha tameke okulanditha kwa toka.
Sakeus ta ti okwa li ha tameke okulonga okuza pondatu yomutenya sigo opohetatu, a kalela omahala gomahooli oshoka ogo ihaga pata opo a mane okulanditha iifo ye.
Ta ti ondoolopa yaShakati okwa li he yi mana ko ikando iyali mesiku limwe moshanga shomutenya, ta landitha moombelewa adhihe mOshakati.
“Ongeshefa oya ende tayi koko, konima ondando yoshifo sho ya gwedhelwa yi ninge N$3 ishewe tashi ka gwedhelwa sigo N$5. Okupungula okamaliwa ke li hwepo kwa tameke, onda li nda kutu aaniilonga ya kwathele ndje okutopola iifo kookasitoma dhandje,” Sakeus ta popi ngaaka.
Sakeus ngashiingeyi oku na aaniilonga komahala galwe mOshakati, ye natango oha shingitha iifokundaneki ayihe yomoNamibia nonande a li a tameke niishonashona.
Ta popi nenyanyu ta ti ngashiingeyi okuna omahangano ga pita pomulongo hega landitha iifo oshowo aantu ye vule 20 he ya faalele iifo yo taya futu komwedhi. Oshowo ookasitoma dha kehe esiku ndhoka hadhi landa ngele dha piti pehala lye lyokulanditha.
Sakeus ta ti ongeshefa ngashiingeyi oye mu ningile ompu notayi ende lela nawa. Oshoka okwa li a iyambelelwa ehala lyokulanditha mOshana Mall komunangeshefa Ben Zaaruka.
“Sho nda kala tandi gongele okashona hoka tandi mono, onda li nda mono kutya onda gwanitha okulanda ohauto yandje oshowo okuninga ohango,”Sakeus ta yelitha.
Ta kumagidha kehe ngoka ha nyangadhala ta ti okashona hoka ha mono oka gwana ashike.
Oshimaliwa hashi pungulwa nohashi longithwa nawa, aluhe ohashi kala sha gwana kehe shimwe.
“Aanamibia naya tameke oku ilongela yoyene, ee taya hulitha po okunyenyeta komalungula. Iimaliwa otayi yi naakwiilonga oshoka ooyene yawo oya lala kombanda yiimaliwa,” Sakeus ta ti ngaaka.