I Kae Matundu-Tjiparuro
OTJOMUISE
Otjozondjii wina tji tjiukwa otjo “Hamburg okatiti” Oroviungura indi ma tji sekirisa omazemburukiro yevari mumwe yemwe yozombura omasere yevari yo ma zemisiro mo Britain woveta yo u karere na yarwe wovati vo 1904-1908 mbatita motumbo tuova kamburwa vo vita.
O Britain tjiyari 25 ku Seninarindi mo 1807 otji ra yakura Oveta yOmayendekero wOmarandisiro wOvakarere. Ombura ndjazuko Omihoko Omikutasane vyakuta kutja ombura indji ozombura omasere yevari womayendekero kotjiveta wo u karere yasere oku zemburukwa mo u ye auhe.
Omazemburukiro inga ya sembamisiwa iyo komiti yo komeya yOvaherero nOvambanderu yOtjitiro Otjindjandja nOtjisuta puna okomiti yOtjitiro Otjindjandja. Embo ehongonekwa ro ma zemburukiro inga maritja nai: Okuriyandjera rukwao ko ngwizikiro yetu kutja kanaa tu roro okuhuurwa rukwao no ku rira ovakarere mo ku yaruka no zondambo zo vakuru vetu okupambaha omahuno wao kutja ndinondi tuve horoke nondjozikiro.
Otjozondjii tja toororwa mena ro kutja otjimwe tjovihuro vya Namibia puna Okahandja, Okakoverua, Otjandjomboimue na Tjomuise mu mwari ozondanda zovakamburwa vo movita nawina otjo tji kuturiro tjo zoskepi paa pekapitira ozoskepi mu mwari ovakarere okutuarewa komahi wo kongurova.
“Ovaryange ko tjihuro tjo masuviro tja Tjozondjii ko mukuro womuronga wa Namibia koru veze veze ve kurama komukuro wondondu indji ya Tjozondjii ko manene okuhimwa nouwa wo zonduvahi nde u tira munda mbwina wo ndondu indji. Ovengi kavetjiwa kutja vekurama no ku yata kombanda yomahuno wOvaherero nOvakwena ovakamburwa vo movita pokati ko 1904 no 1908 mba ungurisiwa otjo vakarere,” Jan-Bart Gewald wa tjanga nao.
Movinenge peke peke vyo vitjitua mbiri mu muhuka oma kowaondjero wo momivanda vyo tjihuro nganduu kozongungu oku kaku tjurura ombanda kewe ro mazemburukiro wa imba ovengi mbapandjara ominyo vyao mozondanda zo vakamburwa no hangauti za Tjozondjii. Otjiungura ihi matjiyanda no mahungi peke peke porutjandja rwa Tjozondjii romanyando.