New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Bolyaminzi baishalula nama ya kubu kwa Lyambezi

Bolyaminzi baishalula nama ya kubu kwa Lyambezi

2019-09-23  Aron Mushaukwa

Bolyaminzi baishalula nama ya kubu kwa Lyambezi

LISA LA LYAMBEZI – Likubu zefitela mwanda zeziyelehile kwa Lisa la Lyambezi, mwasilalanda sa Zilitene mwa Katima ya Matakanyani lisweli kushwa. Liluko la Silalanda ni Bupoti halisika patalaza kale kuli likubu lisweli kubulaiwa kiñi. Kono nihakuli cwalo yomuhulu yabona zasilelezo yalifololofolo zamwanaheñi mwaliluko la silalanda ni bupoti, Morgan Saisai naize liluko liziba taba ya likubu. Saisai naize likubu zelikana mashumi aketalizoho selishwile mi palo itekezwi kunanuha. Naize lipatisiso likalile mi sapili neku akalezwa kuli lisweli kubulaiwa kibutuku bwa anthrax, kono kalulo yeo ise ibeezwi kwatuko kasamulaho litatubo nelibonisize kuli hakibona. Saisai naize nihaike hakusika nitifazwa kale kanako yacwale seba akaleza kuli mwendi lisweli kubulaiwa kimilyani yalicalano kasamulaho akuyofula kwamasimu ali mwanaha Botswana, ili kokulumelwa kuli basebelisa milyani yalicalano yesifanu. “Sikwata nesiile kwateñi kuyonga zeñwi zamwamba zecwale kalibiti ni lipiyo,” nabulezi. Mubihi yo hana ilo potela sibaka kolifumaneha likubu, ayo lemuha kuli bolyaminzi nese bakalile malyalya kakuli nebasweli kuikabela nama yakubu mwana lilolo. Bane baitahanezi nebailo taza limotikala zabona kanama ya kubu kasamulaho likubu zetalu nelibihilwe kuli nelishwile Labutanu viki yefelile. Bolyaminzi babañwi nebakonwa kubona bainzi kwamukulela wa lisa la Lyambezi ko likubu liziyelehile balibelezi yekashwa kuli baikabele nama. Zene shwile kale nelikonwa kubonwa licimbauka mwamezi, mi bolyaminzi nebabulelezi mubihi yo kuli liluko la silalanda neli lyehile kubalukululela kuli baikabele nama kona hane zisiilwe kuli libole. Kono kasamulaho akulukululelwa malyalya satateka. Kono Saisai nalatuzi kuli bolyaminzi nebalukululezwi kuikabela nama. 

“Neni utwile kuli mubabaleli wa lifolofolo yanali ko nabalukululezi kuli bace. Iswanela kuba taba yebilaeza hala makete asicaba kuli likubu zale lisweli kubulaiwa kiñi… mi batu basakona kushwa,” nabulezi. Saisai naize kukanga mazazi amashumi aketalizoho kuli litatubo lipatulule kuli likubu lisweli kubulaiwa kimilyani kapa awa. Nakupile sicaba kuli basike baca nama yeo, kakuli habazibi kuli likubu lisweli kubulaiwa kiñi. Saisai hape nasabisize kuli ukatama babakafumanwa ninama, kakuli na akaleza kuli babañwi bakaswana basebelisa kolo yeo nikubulaya likubu zeiketile nikukala kulekisa nama. Naize haiba likubu zeo halisweli kubulaiwa kimulyani ikaswana kwaba kuli lisweli kushwa kakuli mezi moli inzi hasaliyo hande kakuli asweli kutazwa masila kimandui. Saisai naize lisa la Lyambezi lina ni likubu zelikana myanda yemine, mi haiba mayemo acwale azwelapili mutapi kaufela ukaswana wayunda, sina lisa nilona halinze likala kabubebe bakeñisa linanga.


2019-09-23  Aron Mushaukwa

Tags: Khomas
Share on social media