New Era Newspaper

New Era Epaper
Icon Collap
...
Home / Ozondunge zo Tjimbumba tjo Ngorongova ma ku ripurirwa

Ozondunge zo Tjimbumba tjo Ngorongova ma ku ripurirwa

2019-08-02  Kae Matundu-Tjiparuro

Ozondunge zo Tjimbumba tjo Ngorongova ma ku ripurirwa

Otjomuise-Ko mu rungu wo mbongarero yo ngorongova, Otjimbumba Tjokombanda Tjongorongova ya Namibia tja u ngura no ku hina o ku urwa o ku tara o tjo kuuta mo mi hunga na wina o ma zeva mu mu putarwa nu ge remanisa ongorongova kutja a i hakayenda ko mu rungu po tjikara tjo me kurisiro pu yasere.

Otjiuru tjehi, Hage Geingoba, wa tjere nao Oritjatatu tja patururire ko tjiveta ombonagrero yo ku tutumuna ongorongova. Wa tjere otjimbumba ihi tja yandja ozo ndunge peke peke o ku vatera ova twapo vo mi hunga o ku tunyununa ongorongova. O zo ndunge inÿa o ndu ma ze rire orupa ro vi hungiriro o ku zamba po mbongarero indji. Mo zo ndunge inÿa mwa Þumunikire ovi¿enge hamboumwe vyo tjikoro.  Oveta Ombungurwa Yotjiwa¿a  Yokupangi¿a Mongorongova  Pokainya (National Equitable Econiomic Empowerment Bill, ousupi o NEEEB), Oveta Ya Namibia Yomanyomokisiro Womapwikiro yo 2016, Otjirata Tjohoromende Tjomarandero (Central Procurement Board) no o u semba wo ku hita mehi, mu vyarwe. Ma tja o ku handjaura ombwiro yowini no ku tjita kutja o me kuriro ye rire yovandu avehe no kuhina o ku patera kaa¿i pendje, pe ze mburukwa nawa kutja ohoromenede ka naa ipeyenene a i yerike. O ru tjiva ro tji mariba o tji hite no mbwiro yo wini ngamba ongendo youye auhe. No Namibia itjimwe tjo vi wa¿a mo u ye me na ro ma patero wa tjiva pendje  tjiva pendje o ma na makuruhungi, tji tjina orutjiva o ru nene nene mo ku hina onÿekasasaneno. 

Geingoba wa zemburukisire erakiza  tjere  ro nongo youye mo ngorongova, Joseph Stiglitz  ngwa tjere: “Ombwiro o ngarerere oyondjo oha¿asanewa. Ombwiro ndji hina oku ha¿asanewa ka naa irire o ngarere.” Mu nao o tja tjere imba mo Namibia mo ru kapuita veze mba mba parukirire mo ngorongova ya Namibai munao o pu vaserere o ku ri ra o va paturuke o ku ¿anasana imbi mbi va nyikorere oru veze indo. “O ku tuna ongaro yo ngorongova ya Namibia ndja pirama mu nao o tjeri ohepero yo porotika na wina ozogetjefa,”matja. 

Matja Ovanamibia mo porotika va pangi¿wa indi tji va muna ongutukiro no ku rinana oveni. O tjo horomende kombanda yo zo mbura omurongo nÿa kapita ya uta  no tjiungura o tji paranga tjo ngorongova tjo ku pangi¿a. Ngunda tjiva imba mbaa vehamunu ozombwiro ava parukira mo zo ngondjero zo ku pangi¿a inÿa, ma ve i tavere kutja ozo ka ze ya vaza ondondo o mbaturuke ndu za sere o ku vaza o ku tanaura ongorongova yehi.

“Ko kutja  o hina nÿekasasaneno yombutiro ndjiripo iÞunwe, omirari vyo ma panginino vya sere o ku handjauka,” posia araisa ku tja tji ma pe hungirwa o ma yandekero wo u kaiya no ku hanasana ombwiro ka kun a o kuza kutja ka ngamwa o mu kwatera ma so o ku hupa mo mbyarero no no ku kara no vina ovingi mbya ka pitisa oru veze. 
 


2019-08-02  Kae Matundu-Tjiparuro

Tags: Khomas
Share on social media