Aron Mushaukwa
KATIMA MULILO – Katengo kakabona zamikwakwa mwa naha ili kakazibahala ka Roads Authority (RA) kakalukisa mikwakwa yene isinyizwe kimezi amuunda mwa sikiliti sa Zambezi muunda ha ukakala. Mubusisi wa sikiliti sa Zambezi Lawrence Sampofu nabulelezi bamakande viki yefelile, kasamulaho wakuikopanya ni muzamaisi wa RA, Conrad Lutombi. Mikwakwa yene sinyizwe kuna nimukwakwa ozwa Izimwe kuya Nakabolelwa, ozwa Namalubi kuya Isize ni Luhonono, niozwa Ngoma kuya Ibbu. Mubusisi naize kakuli mezi sakalile mwa mukwakwa wa Ngoma kuya Muyako ba RA sebasweli kulukisa mukwakwa wale.
Kono nabulelezi kuli mikwakwa yefapuha kuya libaka za Isuswa, Mutikitila nikwa sikolo sa Ibbu ni sipatelanyana sa Ibbu isatibisizwe kimezi amuunda. “Kuswanelwa kuzibwa kuli kulukisa mukwa ozwa Ngoma kuya Ibbu kukatisa tatululo yeinelezi.
Tatululo yengelezi kuyaha mitanonyana ili taba yekaba mwakalulo yakuhulisa mukwakwa kuli ube wa tala. Ba RA basweli lipatisiso,” nekubulezi Sampofu. Mukwakwa ozwa Izimwe kuya Nakabolelwa ili teñi mezi natulile mukwakwa mwalibaka zeshelashelana ukalukiswa mezi hakala. Naize bakeñisa musebezi tuna hala mukwakwa ozwa Namalubi kuya Isize ni Luhonono, kuyahiwa kwateñi neku aluhanywi mwalikalulo zepeli.
“Kalulo yapili izwa Namalubi kuya Isize, kungelela nimukwakwa ofapuha kuya kwa sifumu ya Kalimbeza, ili ofita falibima ze 24. Kwamulaho muyahi nasweli feela kusebeza famukwakwa wapili. Kamuunda wasilimo se nekusina mezi ane atulile mukwakwa wo, kono mezi nabuba hahulu fa Lisikili ni Simusune. “Kitaba yebilaeza, halukafumana muunda omutuna kwapili. Kacwalo katengo kakabona zamukwakwa kakatalima taba yeo, kakunanula mazwelo amezi fa Lisikili ni Simusune,” nekubulezi Sampofu. Natolokile kuli kalulo yabubeli ili kuzwa Isize kuya Luhonono ikabelekwa kuyona kalulo yapili haikafela kwamakalo asilimo sa 2019.
“Bakeñisa kuli katengo kamukwakwa nekalemuhile zibo yasicaba, kukayahiwa mitano yemituna yemilalu mwalibaka zetungile,” nabulezi. Kwamukopano oswana Lutombi naikabezi milelo ya Katengo ka Mikwakwa ya lilimo liketalizoho, mi naize katengo kakakona milelo yateñi. “Hakubulelwa zamikwakwa yacebecebe selubato feza mikwakwa yeli mwamulelo waluna.
Hakubulelwa zamikwakwa yatala kasilimo sa 2020 luswanela kuli seluyahile libima ze 1 420, kanako yacwale luzamaela fa 1 100, kacwalo lusiyalezwi feela libima zemwatasa 300 mi lulumela kuli lukakwanisa,” nekubulezi Lutombi.