Paheja Siririka
ǀAEǁGAMS – Māsa ūhâ ǀgaipe-aos, Esperance Luvindaos ge ǀgaipetsana xoa-aosis !nâ 13 kurixas asa xu hâ. “Tita ge ti skolǂgâs !nâ ǁnāti ī skoli hîa kaise ǂhanu tsî ǂkhanuse !hoaǂharus ai ge !gao!gao hâ ib !nâ ge ǂgâ. Nē skoli ge ǁkhāti Hurigowab ai ǀgaisa ǂâisa gere ǂnûi. Nēpas ge ti xoas tsî ǂâuǀoa hâse !hoa tsî ǂharugus !nâ ta ge a !hanasa” tis ge Luvindaosa ge mî. ǀNî khamikō kurina ǁnās khao!gâ !kharu tsîs ge ǁîs di ǀgapetsanasa UK di ǂkham xoa-aon ǂkhanib !nâ ge ǂoaxa tsî ǁnāpas ge xoas ge tsoatsoasa. ǂOago kurib !nâs ge ǀgaipetsanade ge māǂui, ǂgaiǂams ‘Etha’ ti hâs !naka, Oshiwambo gowaba xu ūsase tsî ǂnûi!khunis !nâ ǁnāxū ti ra ǂâibasensa.”Nēb ge nēsis kōse ra mâǂoa sîsengu di ǀguib ǀgaisase ta ge sîsenaiba,” tis ge ra mî. Nē ǀgaipetsanadi ge ǀgam !nāra di ǁgâide ge !nāǂam, !haese di ge a ǁamaǂuihes ǀkha.
Luvindaos ge tare-i ra xoas ǀgaipetsanan dis !nâ hirihiri!nâ si dîs ai gere mî, ǁîs ǂnûs tamas ka i o ǀhao-i !nâ ǂnû tsî khoe-i go ǁnāpa a mî xū-i xa ra !nape!nape!nâhe tsî ǁnā !khais ai xū-e xoatsoatsoa. “ǂNuwiǁkhāsib ǀgaipe-ao-i dib ge a ǀamo, !gâi xoa-aon mâ xū-i hoa-i xa a xoa ǁkhā amaga,” tis ge ra mî. Luvindaos hîa ǀaedī-aosis !nâ ǁkhāǁkhāǂuisen hâs ge ra mî, ǀgui xū-i hîa ǁîsa kaise ra ǂkhîo!nâ kai-i ǂnuwiǁkhāsib ǂnamipe Namibiab !nâs ǀasa xūna ǂâiǂuibasens !nubusib hâsa. “ǂNuwiǁkhāsib/Dīǁkhāsib !nâ hâ khoen tsî nau hoa!nâ-aixa ǀhûhâsib khoen ge nî ǀû, nau khoena ǁgaeǁgae tsî ǁîn khami ī ǂgaosa. Tā sa māsa ǁgamdaruǂnâ tsî nau khoen xūna !khoesao, koma ǁîna !gâi!gâiǂgaos !aroma îts sa māsa ǁnâuǀnam tsî dīǀoaǀoa, ots ge !gâi hōdawasa a !âubasen ǁkhā,” tis ge g era ǀawemā. Luvindaos ge mâ xū-I hoa-e ra dī, tsîs ge ǁîs sâsa ǁaegu !nâ, nēsis khami Beros ǂGuro Tareǁgûs dis !nâ ǁkhāǁkhāsen rase ra hui. ‘!Nora kaisen’ (Be Free) ti hâ proxrammi, Monica Geingos dib !aromas tsînas ge ǂnûi!khuni-aose hâ, French gowab tsî Lingalab hâkha hoakhas ǂkhanuse tsî ǂâuǀoasasib ǀkha a !hoa ǁkhā amaga.