SIKILITI sa Caprivi sesi ta bona swalisano ni kutwano ye swanela cwale baken`i sa muhuo wa kubupiwa kwa katengo ka Malena koku kulubelwa kuli kutuha kubona kupatalala kwa lizazi cwale.
Mwa biki ye felile, Gabana wa Sikiliti sa Caprivi, mutompehi Leonard Mwilima, Meya wa tolopo ya Katima Mulilo, mutompehi John Likando, maofisa ba bahulu ba Makolo a shelana mwa sikiliti, maofisa ba tutengo twa kwa mukunda, hala bayahi baban`wi, neba kile ba swala mukopano ni Malena kaufeela ba tolopo ka mulelo wa kubupa katengo ka Malena ka sikiliti.
Nihaike maofisa bene bali mwa mukopano neba talusize kuli mukopano neu zamaile hande kono ka bunya, tumuso ya kubupa katengo ka Malena ka sikiliti se tisize moya o munde mwa sikiliti sa Caprivi ili sikiliti sesi taluswa kuli sinze si sweli kuno kutela fafasi ha kuamwa za lizwelopili baken`I sa sialuluti sa mushobo.
Kwa mukopano ono kwalezwi limembala za mitayi ya makande kutaluswa kuli Malena ba ban`wi bene basa bulelisani neba bonwi inge ba inzi mabapa ni kuswalana mazoho pili Gabana a sika kwala kale mukopano.
Gabana ni Meya kaufeela bona neba kile ba taluseza ba mutende o kuli, kamaniti lipalo za lipatisiso seli supelize kuli sikiliti sa Caprivi si siyalezi ha kuamwa kaza lizwelopili mwa naha.
Kaufeela bona neba kile ba patalaza kaza sialuluti sa mushobo ka kuba sisitataliso se sin`wi sesi tuna sesi tisa kuli mane sikiliti si sike sa zwelapili hande ni kutisa bunjebwe mi kacwalo neba kile ba kupa swalisano hala mishobo ya sikiliti.
Malena ba sizo mwa sikiliti sa Caprivi kiba ba etelezi mubu mikutokwa kutwano kwa cwale hala Malena ni bayahi kubeya kulwanela mubu seku boni misebezi ya makopanelo ya mashilin`i a pahami inge I beyelwa kwa tuko ili misebezi ya makopanelo kapa ona ma-purojekitisi ana ta kona kunanula sikiliti mwa halimu.
Ma-purojekitisi a cwale ka Kalimbeza Rice Project, Liambezi Sugar Plantation Project kubeya Sikanjabuka Community Forest Project na ta tisa kuli mane sikiliti sibe sikiliti sa sizuma sa lico sa naha kono ka mabaka a kusa ba ni kutwano hala Malena mwa sikiliti, ma-purojekiti a, na palezwi kubona kupatalala kwa lizazi.
Mukopano o swana hape, ne u kile wa ikambota fa litaba ze cwale ka mubu wa Malena ni sicaba, swalisano, minzi yese boni lizwelopili ni tutengo twa tolopo twa yona minzi ye, kubeya kuno fa mubu kwa ba bulukisi ba mashilin`I kwa bayahi ki Malena hala lizwelopili za litoho zene konilwe kuikambotwa kuzona.
Nihaike Mwilima na sika patalaza kaza kamo ketelelo ya katengo ita bela ni kamo katengo kaka kulubelwa kao kata swalelanga mikopano mwa silimo, na kile a taluseza mitayi ya makande kuli Malena kaufela ba sikiliti baba nee bata ba limembala za kona katengo kao.
Katengo kata kona kufa Malena sibaka sa kuambolisana ka muleo wa zwelopili ni kubeyela moya o maswe kwande ni kuhatisa lizwelopili za sizo ni lizwelopili ka mukana mwa sikiliti sote.
Mwa nako ye swana hape, neku talusizwe kuli kuna ni bayahi ba ban`wi ba sikiliti baba itutile hande ba bapila mwahala ni kwande ya sikiliti baba swalanga mikopano ya mwa ‘lififi’ ni Malena baban`wi ka mulelo o taluswa kuli kiwa kunyanganisa feela Malena ba ni bayahi kakuli kutaluswa kuli Malena ba fiwangwa likelezo ze maswe zesa yahisi ku bona bayahi ba cwalo.
Ka mulelo wa katengo kaka kulubelwa ka, bayahi baba cwalo, ka tuso ya Kansulu ya Sikiliti, bata bizwa pila katengo ka Malena, Malena kaufeela inge bali ten`I ni kubuzakiwa hande mi mane mwa linako zen`wi ni kufiwa likoto ze swanela haba fumanwa bufosi bobu cwalo ka kulatelela mutomupuso wa naha.
Mwilima na konile kufitisa mamela ya kuli, bayahi baba tabela kusebelisa Malena ka mulelo wa kunyanganisa naha ni bayahi ba sikiliti ba swanela kusiya ‘papali’ ye cwalo ka kuekeza kubulela kuli, mukopano uta ikambotwa kuona ni mwa bukamuso.
“Han`ata ki han`ata. Lu bata kuetelela sikiliti sa luna se ka maemo a mande a bonahala a zwelopili,” ne kubulezi Mwilima yana konile kutalusa kuli mwa lieto la hae la kupotela Malena kaufeela ba sikiliti, kaufeela bona neba konile kukupa swalisano.
Mwilima na bulezi kuli nako ki kale I esha ya kubona kuli sikiliti hasi buleli feela kaza swalisano kono si swanela kubona swalisano ye.
Malena kaufeela neba konile kuba kwa mukopano o, haisi Mulena wa mushobo wa Mayeyi, ki yana konilwe kuyemelwa ki Ngambela wa hae ni Manduna ba bahulu.