Mubihi wa ofisi
Windhoek-Ndumeleti yomunca wa Zambia mwa Namibia Stella Libongani utalusize kuli, silikani sa Namibia ni Zambia sizwelela kwakale pili Namibia isikafumana kale tukuluho, Zambia hanebulukile bana ba Namibia balikiti-kiti banebali kwande anaha.
Hana bulela mwanako ya kuamuhelwa kakumutompa Labutanu lelifelile manzibwana, ndumeleti wa Zambia mwa Windhoek, Libongani yanali mueteleli wa sipokola sa Zambia pili naize, “sizwale saluna sihulile fakuli selukutula miselo kusona. Libongani yanatambekile lińolo lahae labuizibahazo kumueteleli wa naha Hage Geingob biki yefelile naize, Namibia nepetile musebezi omunde wakufa Zambia sibaka kwalikamba laliwate la Walvis Bay sakuamuhelelea fateni libyana zayona kwa. “Bana ba Zambia hamohocwalo ni muuso wa Zambia bana ni sepo yasilikani sesituna yebaikola kayona. Kacwalo ki muuso wa Zambia kutatulula sitataliso ya litaba zelikwateni kubukeleza silikani saluna sesitile,” kwa talusa ndumeleti wa Zambia mwa Namibia. Kanako yeswana naize, kikwabutokwa kuli sichaba sa Zambia basupeze buitamo bwanaha yabona kakufukisa ndembela ya naha yabona mwahalimu kakusupeza mutala. Zambia isaitamile luci lwakubupa sizwale sesitile nilinaha zakwande ni zamachaba, mi kamukwa-ocwalo ofisi ya sindumeleti ya Zambia itukisize kuiponda mwamisebezi ya zecwale kamipilelo ni sifumu mwalihae la Africa kuli yomumu niyomumu afumane kabelo kwateni.
Kakuya kwalineku lazwelopili, Libongani naize muuso wa Zambia upatehile kuyaha mikwakwa yeminca mwanaha yabubeli mwa Africa kwamulafo wa Copper ni kufa ahulu lituso mwalika zabutokwa ahulu zecwale ka makete ni likolo zatuto yepahami. Mutusi muńoli swalelele ya inelezi mwaliluko lasizwale sakwande ni tamahano Morven Luswenyo nafile maikuto ahae kakutalusa kuli, “linaha zaluna zepeli likabela silikani sesizwelela kafo pili Namibia isikafumana kale tukuluho. Nazwezipili kutalusa kuli kuzwa 26 Njimwana 1990 Namibia haikwalula ofisi ya silikani ni Zambia, litumelelano mwahali alinaha zaluna zepeli likonile kuekezeha ni kuhula. Kakulika kutumusa zemwi kuzona, nalikile kutalusa kuli, kuna nibana balikolo babaezeza lituto zabona mwa Zambia bapalo yefita fa mianda yemibeli kabalishumi kababalalu mwalikolo zechinchana-chinchana zatuto yepahami. Luswenyo hape naize, Namibia ni Zambia nebanyatezi tumelelano ya litekisano zamulilo wa gesi kala 26 Muimunene 2009, kafo Namibia ileka mulilo wa gesi kwa Zambia. Yemwi ya litumelelano yalinaha zepeli kiya linzila zamwahalimu kafo fulai ya Namibia (Air Namibia) ifufa halalu kabiki kuliba naha Zambia. Sibaka salikamba kwaliwate la Walvis Bay nisona sasebeza.
Namibia hape ilekiseza Zambia litapi za palo yabuimanyana bobulikani.
Kolwana yalizwelopili la Walvis Bay-Ndola-Lubumbashi yamulelo wakuzwiseza-pili litekisano hala miseto ni tumelelano ya linzila zepazulula hala naha ya Namibia, Democratic Republic ya Congo ni Zambia kiyabutokwa kwamisebezi ya Namibia. Kwakezahalo yakamuhelo ye, nekuputahanezi sikwatanyana salindumeleti zemwi zecwale kandumeleti wa Democratic Republic ya Congo ni Dean wasikwata sabundumeleti Anastas Kasongo Wa-Kimba.