Hilma Nakanduungiles
Katima Mulilos-Surigu ǀGuitikōsib tsî ǀGôan !Ûi!gâs di ministers, Doreen Siokas ge ǀgaisase ǀgôa!gamega ra ǂhara, mîs rase nēb kaise a ora ǀgaugu di ǀgui khoesi ǂhanuba !ûǂams diba amaga. Nē !gamegu ge !hao!nāsi ǁnaetin !naka ra dīhe tsî !gams ǀkha a ǀgoweǀnōhe ǁkhā nē !gamegu ǀgôas di ûiba ûikurigu âsa ra tsâǀkhā xui-ao. “ǀGôa!gamegu ge amab !nâ !gâi xū tama hâ. Kaise a taotaosa !khais ge nēti ī ui-uisa xūna da sada omdi tsî ǀhûhâsigu !nâ ra !khō!khō !khaisa tsî mû tama khami tanisensa. Sadu ai ta ge ǂgansa ra dī î da hoatsama nē xū-e ǀguipa mā tsî !khamǂui sada !kharaga ǀhûhâsigu ǁaeguba xu,” tis ge Siokosa ge mî. ǁKhātis ge ǁhao-aon ǂnûs dina gere ǂgaoǂgao!nâ in ǂgurose ǁgau!nâsa mâi ‘lobola-i hîan ǀnî ǁgûna ra saru!gon-i mātaregudi ǀkha i kara ǀgoweǀnōhe o. “ǁGau!nâs ge a dana ǁkhowa-am !khūsib !aroma. Hanats nî !khū ǂgaos kara, o sî sa ǀgôasa îs skola dītoa tsî ǁkhāǁkhāsensa hō. Tā i da sada ôade māxū,” tis ge Siokasa gere ǀgonǀgon!gao. Siokas ge nē ǁgâiǂuisens tsî !khâikhomsa gere dī, ǁnāpas ge Hoa !Hūbaisi Tarekhoedi Tsēs ǂâiǂâisensa Katima Mulilos hîa Zambezi ǀKharib !nâ ǂnôas tawa gere gowaǀî soab ai. Namibiab ge !auga!hūsi ǀhûhâsiga ǁhao tsî nē tsēsa gere tsēdi, ǁnāpa di hoa !hūbaisise tarekhoede ǂgaeǀhao tsî ǁîdi !kharaga !hūgu di ǀhûhâsi omkhâisens ǂnamipe ra ǂgaenam!gâguse. Nē kurib di ǂgaiǂams ge “oms !nâ hâ ǂkhîba xu Namibiab !nâ hâ ǂkhîb kōse: Ai!gûs !aroma mâǀhao”. Siokas ge ge mî, Namibiab a ǁnā !hūgu di ǀgui hîa di tarekhoede !gâi ai!gûsa ra dī!nâba. Nausadi tarekhoede !gâi ǂnûǁkhaebasa ǂgiǂgos !nâ !hū!nāsise ūhâ, xaweb ge mâsiba ǀǀkharisi ǂgaeǂguidi aib ai a ǂkhawusa. Siokas ra mîsa !oa i ge 2015ǁî ǀKharisi ǀAawemā!nandi ǁhûidi !nâ 6%gu tarekhoedi ǀguide ge ǁhûiǂgāhe ǁnā 121tarekhoede xu. ǀGam ǀkharisi ǀawemā!nanra, ǀonǂgais ai Omahekeb tsî Zambezib hâga ge ǀguis khami ī tarekhoe-i tsîna ǁîkha ǀawemā!nandi !nâ ūhâ tama hâ. ǀHûhâsib ǁanin !kharaga ǂnûiǂgādi danan tsî ǀgôan tsîn ge nē tsēsa tsēdīs !aroma ge ǂgaeǀhao hâ i.