Sorosise ǂharugus !nâ kaise a !â khoedi ge HPVsa ǁaekorobe nî !âihe

Home National Sorosise ǂharugus !nâ kaise a !â khoedi ge HPVsa ǁaekorobe nî !âihe

ǀAEǁGAMS – Namibiab !Numis !Gaeǁares (Cancer Association of Namibia – CAN) ge ra ǀgomǀgom!gao ǂhâǂhâsasib hâsa, tarekhoedi hîa kaise sorosi ǁgoeǀhaos !nâ a !âdi nî servix kankers !aroma !âide dīsa khoraǂuisens ai!â ǂanǂuis !aroma.

Martha Baleki Angolos, ǀae!khōs hui-aos CANs tawas, ge ǀgūǁaes ge New Erab ǀkha ūhâ i dî!nâǁgamǁare-i !nâ ge mî, ǂauna !gôab tarekhoedi nē !nôa kankersa ūhâse tsēkorobe ra ǂanǂuihesa. !Gôakhâigu CANs digu ge ra ǁgau, 295 khoedi ge 2015ǁî kurib !nâ servical kankersa ūhâse tsî 2016ǁî kurib !nâ 249de !âidi !nâ-ū a ǂanǂuihesa. ǁÎs hîa ge hoadi xa ǂkham kurina ūhâ i ǀae-aos ge ge 27 kurixa i tsî ǁîs hoadi xa a kai kurina ūhâs ge ge 85 kurixa, nausab nē a mâsa !gôaba ǂansa !gôagu ǀguiga !khōǂgā hâ xawe. Tarekhoedi hîa a HIV positifdi ge !aorosa ǁkhōǁkhōsasib nē kankersa hōs dib !nâ hâ, tis ge Angolosa gere ǀgomǀgom!gao. “Khoe-i nî HIVsa ūhâs kara, os ge ǁî-i di soros ǁkhaubas ǀgaiba a ǂkhawusa. Tarekhoedi hîa HIVsa ūhâdi ge papsmeers !âide kurib !nâ ǀgam !nāra nî dī, mā!hūs ǂurusib disa ǂans !aroma. ǁNādi hîa HIVsa ūhâ tamadi ge ǀorodomma ǀgui !nāsa kurib !nâ nî !âisen,” tis ge gere mî. ǁÎs ge !aruǀî gere ǀgomǀgom!gao !khais ge ǁnā soǀôa-i hîa serviks kankersa ǁkhaes !aroma ra !khāǁkhae-ūhe-i, ǂgaiǀons ai Human Papilloma Virus (HPV) ti ǂansa-i ǂâuǀoasase sîsen tama hâsa sorosise ǁgoeǀhaos !nâ kaise a ǁaxa khoedi !nâ, nausa-i ǁnādi hîa kaise sorosi ǁgoeǀhaos !nâ ǁaxa tamadi !nâ ǀoasase ra sîsen xawe. “ǁNā-amaga I gen au !hūgu !nâ kaikhâi ra tareǀgôade nēdi ī HPV !khāǁkhaede ra māhe, ǁawoǁawos ǀoasase di nî ǁkhaubahes disa īǁkhā kais ase,” tis ge Angolosa gere mî. Angolos ra mîsa !oas ge Namibiab !Numis !Gaeǁaresa Zambezi ǀkharib !nâ ǂgui !nae!khaidi nē kankersa ūhâ tarekhoedi dide ūhâ. “Kaise i ge a ǂhâbasa ǀgaisase da khoena amab nē !numis dib ǂansa mā tsî nî ǂgaoǂgao!nâsa !norasa tsî ǁkhaubasa sorosiǁgoeǀhaosa hoaǁae ǁgūbasa,” tis ge Angolosa gere ǀkhoma.