MoVenduka-Mbunga ezi vana kutumbura asi National Society for Human Rights nomuntu gwazo Phil ya Nangoloh kwagava mbapira zoumbangi kombunga ezi ava tumbura asi International Criminal Court (ICC) asi ngano presidente gombunga nawo kwawo vane asi vakavapangure morwa kwadipagesa vantu uye wekondjero emanguruko sirongo esi ntani vantu ava vadipagere moKavango uye woyita yaUNITA.
Hamutjanga ntoni gombunga ezi Ngarikutuke Tjiriange katente asi nombudi dangesi kuna kara douzaruke,domukisi ntani kuna kutuninkisa tudivare elikwamo eli twaturapo lyomaligusiro-gusiropo.Nombudi dangesi kuna kuzonagwisa mpora neparu eli tuna kara nalyo ngesi,sirongo setu kuna wapa kutunda tupu apa twagwana emanguruko.
Eyi kuna kumoneka asi ose vamwe kapi tuna hara mpora nepopero.Egawo lyegano eli kuna kara ngwendi muntu ogu gazaruka yipo asi mbunga zetu zaSWAPO kapi nazihingira zitare vantu vakandurepo mpora ezi tuna kara nazo ndi asi mapenda getu vagatumbagure tupu nkenye omu vana hara,unenepo mbunga ezi zina kulitumbura zene asi zountu womuntu nahekurwazo Ya Nangoloh.
VaSWAPO kuna parapo asi kapi navatarerera presidente gwawo ndi asi mpitisili nkenye vamutware kompanguro morwa nombudi daYa Nangoloh.
Eyi yahepa kuzera kwankenye gumwe ogu ana kulipaparera mwene maudigu,yimo ana kutanta ngoso Tjiriange. Tjiriange katente asi nombudi dangesi kuna kara doupolitika wahana udumba,kuna hara tupu kureta mapiyagano mosirongo.
Kuna kumoneka asi Ya Nangoloh novakwawo zendi vana roroka kukara mompora ezi tuna kudjobwana neina yiyo vana hara asi ngano tuzenye momundiro ndi asi momaraka gomundiro tupye.
Twahepa kuyidiva asi nepu tuparuka pwahana mpora kwato gumwe ogu nahupako yaNangolo novaholi zendi nawo yiwo kumona upyu ou.
Age katente asi yaNangolo vahepa kumuwapukurura,nokugwedako asi notumbunga otu tuna karapo ngesi novavatereli vawo vanare woukoloni simpe kuna kukondja asi ngano vakandurepo mpora ezi tuna kara nazo mosirongo setu.
Epangero eli lina karako ngesi lyoSWAPO kwatokora asi vaturepo ngendeseso zomaligusiro-gusiropo,yipo vaNamibia vaparuke mompora.
Yipo epuko nepu ogazara asi epangero lyaSWAPO kwatulisapo ngendeseso ezi zomaligusiro-gusiropo morwa utjirwe.
Ose ngovaSWAPO ngano twakwamakwama ava vadipaga vetu ndi ava ngava tutoona unene vavavadipaga vaNamibia vahana kuzona.
Mwahalidivara asi ose kwakere nononkondo nahena simpe podili omu natuvhura kukandurapo elikwamo eli lyomaligusiro-gusiropo nsene tuhara.
Nampili ngoso morwa kuhara vantu vetu nompora ezi tuna kara nazo ose kuna hara kukara nompora zetu.
Mbunga ezi zountu womuntu elima eli kalipwire kwageve patjangwa nokuhundira asi presidente gwanare gwaNamibia,nahena yige presidente goSWAPO kamarada Sam Nujoma vamupangure morwa eyi garugene uye wina wanare morwa kapi yina kuliza noveta zouzuni.
Vamwe ava navakona-kona kuna kara munonagona govakwayita vaNamibia gwanare Solomon Jesus Hawala, mukuronagwanare govakwayita ngoronela Thomas Shiuuya,naministera gwanare govakwayita kamarada Erkki Nghimtina.
Eyi navavapangura kuna karamo yimwe ngwendi yihorokwa eyi yahorokere mo1966 dogoro mo1990.
Eyi yahorokere monda zosirongo noponze zosirongo; eyi yatwarederere vantu vavadipage nokutura vantu monodorongo pwahana mpanguro eyi yatwarederere vavahwike nomarutjeno vamwe wokusika ko 4000, dogoro vazumbanenamo nokuvagazarera asi awo kuna kuya papara nombudi vatware kovanyengi.
Ntani hena kwavatamba asi yiwo vatwaredera vadipage vantu wokusika ko300,vakwayita vanare vaPLAN marapoto tagazi komeho ngoso.
Maumbangi kuna kara kuvhura kugagwana kompanguro zonene monombapira edi vaturamo kutunda nomvhura 1989,omu vatantamo asi Nujoma kwahoreka vantu vatano mwava4000, vazumbana.
Mo1989,Nsinano 6,komitiye zaUN ezi zakarerapo asi vantu ngano kapisi hepero kuvahwika nomarutjeno nazo kwakere norunyegenyo asi ngapi-ngapi vantu navazumbana nokuhundira epangero lyaNujoma vakona-kone asi vantu ava ngapi vazumbana uye wina age Nujoma presidente gosirongo.
Yipo asi ava vayirugene vavarete kompanguro ano ekoro lyawo vavafute.
Ano nye kukwama Ya Nangoloh nayinye oyo kwaza tupu momatwi yahana kukapwagamo.
Simwe sosimpagwa esi vana kutumburamo kuna kara vantu ava vadipagere uye wina woyita yaUNITA moKavango kutunda tupu mo1994 dogoro mo1996,nomuvatokwere asi veta zokukwateramo zitameke mo29 Sitarara 1994 mokukunga vantu vatunga moKavango unene konontere domukuro gwaKavango.
Ya Nangoloh kuna kutanta asi Nujoma yige gapere nonkondo vakwayita asi varoye nkenye ogu ana kupanga upote. Mokukwamanye eraka olyo vantu wokusika ko 35, kwavadiapaga.
Kuna kutanta asi konyara vantu wokusika ko300,momukunda gwaCaprivi kwava hwikire nomarutjeno 1999.
Ose kapi natu pulisira asi nompitisili detu vaditware kompanguro monkedi zangesi morwa nayinye oyo vana kuuyunga kwakere etokoro lyetu hena vantu kwafira mokukondjera sirongo sawo kapisi ngano kwavadipaga tupu. Morwa sinke Ya Nangolo ana kupira kupura ava vadipaga vamumbyavetu morwa kukondjera sirongo sawo simanguruke?.
Ose ngovaSWAPO kapi tatuvhuru kupura ICC,nye twahepa kuditaparara Ya Nangolo yipo asi gahepa kuyidiva eyi asi ose monzira tuna kara tatu wiza.
Mbunga zoSWAPO zina parapo asi Ya Nangoloh gahepa kuyimona eyi gamwene mbwindi momuduva.