Auleria Wakudumo
Omukwaniilwa waNdonga Fillemon Shuumbwa Nangolo okwa indila omalelo opamufyuululwakalo opo a yandje omadu okulonga oipalwifa kovakwashiwana ovo tava dulu ounamapya.
Meenghundafana naKundana, omukwaniilwa okwa holola nghene e shi enda okulonga oikulya mOndonga, mwa kwatelwa oihakautu oyo ya li ya kufa vahapu moipundi muJuli neudo.
“Mokweenda kwange okuya kondje yoshilongo, onda kala alushe handi tale oilongo ngaashi China naJapan kutya ohava longo oikulya yavo ngahelipi. Onda mona kutya aveshe ove na omadu a nuninwa okulonga oikulya,” Omukwaniilwa ta holola ngaho.
Shuumbwa okwa ti eshi oshe mu fuula nokwa ninga etokolo opo a yandje edu lokulonga oikulya mOkashana kUukongo waNehale.
Omukwaniilwa okwa holola kutya shaashi edu ola li la ningilwa nale omapekapeko kepangelo laSouth Africa pefimbo loita olo la kwashilipaleka kutya ponhele opo otapa dulu okukunwa keshe shimwe, osha li shipu kuye okuyandja edu olo.
“Onda kufa ashike edu olo opo keshe umwe e na ehalo lokulonga oikulya a pewe edu li fike okudja peehekta 50, ou ta dulu ta pewa eehekta fiyo 100 ndele otapa longwa keshe oshikulya, kutya oihakautu, oilya, ounakanamudesha, omadama naikwao,” Omukwaniilwa ta ti.
Shuumbwa okwa yelifa kutya edu ohali pewa ovanhu ovo va tokola okulonga moshilongo. Okwa yandja oshihopaenenwa kutya ngeenge omunhu okwa pewa edu ndele tali kala inali longwa oule weedula da hanga punhatu, nena ote li kufwa ndele tali pewa omunhu umwe, oo ta dulu oilonga moshili.
Omukwaniilwa okwa indila omalelo opamufyuululwakalo opo a yandje edu kovakwashiwana, ta ti kutya ovo ve na eenghono dokuyandja edu.
Okwa ti oilongo oyo kwa li ya talwa ko kutya oyo shikwetepo muAfrica mokulonga oikulya ngaashi Zimbambwe oya shuna pedu neenghono, onghene Namibia okwa pumbwa okulonga oikulya moitukulwa aishe tashi hovele momalelo opamufyuululwakalo.
Omuprima woshilongo Elijah Ngurare okwa pandula omukwaniilwa eshi a dana onghandangala moshilonga sha fimana mokukwatela komesho okulonga oikulya mOndonga.
Ngurare okwa ti omukwaniilwa okwa palela omalelo opamufyuululwakalo makwao ondjila iwa oyo tai dulu okushikulwa kuvahapu mokulonga pokulya nokukandula po ondjala moshilongo.
Okwa ti ngeenge omalelo opamufyuululwakalo aeshe okwa landula oshihopaenenwa osho sha ningwa kOndonga, nena Namibia ota ka kandula po omukundu wokuhae na oikulya osho yo okuyambula po oshikondo shounamapya.
“Ohandi indile ovaleli vomifyuululwakalo aveshe opo va fyuulule po onghedi iwa okudja komukwaniilwa wAndonga, mokuyandja edu koshiwana sheni opo shi dule okulonga oikulya nokuyambula po oyuuyemo yavo,” Omuprima ta indile.
Ngurare okwa ti eindilo laye ola nyama keindilo lOmupresidente Netumbo Nandi-Ndaitwah eshi a indila Ovanamibia va longe oikulya yavo vene opo ve li ave okukala ve likolelela okukufa oikulya kondje yoshilongo.
Eshi osha hololwa yo momushangwa womanifesto yongudu tai pangele.
-wakudumoauleria@gmail.com

