Minista gwiilonga niiyenditho Veikko Nekundi okwa kumagidha aahingi yaaha futithe aafaalelwa iimaliwa ya pitilila osho wo yaa taambe iimaliwa ya pitilila taya pewa kaafaalelwa opo ya mone omahala.
Aafaalelwa yu uka komafudho, taya yi nenge taya zi komavi giimpungu ethimbo ndika lyomatango omanene ohaya futithwa ondilo omolwiinima ya humbata nomolwomatompelo ga gwedhwa po.
Ohaya taalele onkalo ondhigu sho aahingi yuumbetsa taya pula oshimaliwa oshindji, yo taya hogolola tango aantu mboka ya ilongekidha okufuta oshimaliwa shi li pombanda. Nekundi okwa kunkilile aahingi yoombetsa opo yaa futithe aafaalelwa oshimaliwa shoka sha uthwa kepangelo lyaNamibia okufutwa.
Amushangandjayi mehangano lyoNabta Pendapala Nakathingo aluhe ngele tashi ya pethimbo ndika oha gandja etumwalaka lya faathana, kutya aahingi yiinano iile inaya gwedha ko we oondando dhayo yene.
“Okuza mOshakati okuya koWindhoek ohapu futwa ashike N$330 omanga okuya kOmbaye ohapu futwa N$410, ashike aafaalelwa mboka ya lulilwa ya hala oolefa yamwe otaya lombwele aahingi yuumbetsa kutya otaya futu iimaliwa ya pitilila pwaambyoka yi na okufutwa,” ta popi ngaaka. Ta ti, kehe omufaalelwa oku na okukala e na ondjato ndjoka ya kwatelwa mo miimaliwa yofuto, ihe ngele oku na iifaalelwa yimwe ya gwedhwa po, mbyoka otayi futilwa oshimaliwa sha gwedhwa po, ihe oondando nadhi konaakonwe nawa.
Ta ti, mboka ye na iimaliwa ya pitilila oyo taya eta evundakano oshoka otaya futu aahingi iimaliwa ya gwedha po kombanda yofuto yolefa, opo ya mone omahala, omanga mboka ye na ashike oshimaliwa shoka hashi futwa shito taya thigwa po.
“Haantu ayehe ye na iimaliwa, yamwe uunona, onkene itau vulu okufuta oshimaliwa sha gwedhwa po,” ta fatulula ngaaka
Ta ti, ehangano lyawo olyuuvite ko kutya ndika olyo ethimbo lyokuninga oshimaliwa, ihe naya nengeneke ngaa oondando.
Omufaalelwa gumwe Maria Shinedima okwa popi ta ti, nonando taya pulwa oshimaliwa sha gwedha ko, anuwa omolwoondjato dhi ye na, onkalo ohwepo ngaa shaashi oobetsa opo dhi li natango.
“Okuya kuyele itashi ti ondando yoshimaliwa otayi yi pevi oshoka Desemba sigo o Januali oobesa ohadhi pula ashike oshimaliwa sha pitilila,’’ ta popi ngaaka.
Omuhingi goobetsa gwedhina Amini Samuel okwa ti, oshigwana nashi kale shi na ontseyo kutya ohaya hingi iipundi okuza kuushimba oshoka ihaku kala aantu mokati komvula. “Ohatu gwedha ko oshimaliwa kaafaalelwa opo tu vule okufutila po iipundi mbyoka ye ya kaayi na aantu osho wo omahooli,” ta popi ngaaka.