[t4b-ticker]

Vandovesi Tava Mono Hena Udigu

Home Archived Vandovesi Tava Mono Hena Udigu

Hompa govaHerero Kuaima Riruako kahundilire epangero lyoVandovesi vatumeko vantu vayakonakone nokuyatara asi ngano ngapi nava futa vaHerero ava vahepekere.Apa kauyungire hompa govaHerero posilika sokudana erembe lyegeha kavadanene moOkahandja mosondaha ezi kazipwire age kavahomokerere nokutanta asi mukaro goVandovesi kapi guna wapa apa vana kulikunda yokuhamena ehepeko lyovaHerero.Age ana parapo asi eliyongo lyangesi lyahepa kuliliyonga novaHerero kapisi nepangero lyaNamibia moomu vana kugazara vaNdovesi. Awo kwagava tupu asi kapi navalikunda novaHerero morwa vaHerero kapisi epangero.Yita eyi yakereko mo 1904-1908 kwakere pokatji kepangero lyoVandovesi nepangero lyovaHerero eli lyakere mevhu eli varwanene nepangero olyo ngava litumbura asi lyovaHerero.Moomu tupu yina kumoneka asi epangero lyaNamibia kapi lina kara nosinka somutangu ogu govaHerero noVandovesi,kapi tuna kugazara asi kuvhura yitu hafese asi vatukarerepo,yimo ana kutanta hompa Riruako gahana kutara asi yinke yina kuhoroka. Age kuna kuyimona asi vaHerero yina vagumu unene yipo nye asi vavasige vakondjere vene udigu ou vahava tekura ngwendi yininke tupu.Nsene asi epangero lyoVandovesi nalyo kuna kuyimona asi kapi tava vhuru kulikunda novaHerero vatumeko nye vantu vawo yipo vayalikunde novaHerero. Mokukwama Riruako vaHerero kapi vana hara asi vavape mfumwa zepangero nsene asi vana hara kurugana udigu ou pampo,kumwe noVandovesi.Nsene asi nayihoroka ngoso epangero lyaNamibia kapisi lilihameseremo asi talikarerepo vaHerero moudigu ou.Mokutura asi situmbura sendi siwape age kageve sihonena asi maliyongo gangesi kapi aga horoka tupu kepangero morwa yahoroka nare pokatji kepangero lya Amerika neli lya Cuba. Pwato malizuvho poyirongo eyi yivali nye vapaparere mpito asi valiyonge eyi yina kwateremo vantu navenye.Yangoso kuvhura vayirugane kova Herero yilifane tupu nokoVandovesi vaturepo mpito zokuliyonga. Nkenye oku muna tura magano geni kuvhura kugwana mpito yimo ana kusivana ngoso.VaHerero kuna kuyimona simpe asi eyi yavahorokerere poyita yopokatji kovaHerero noVandovsi mo 1904-1908 kwekere edipago lyedona. Ministera goVandovesi gweyiyeparu Heidenmarie Wieczorek-Zeul nage mosiuyungwa sendi gakauyungire pepongo lyovaHerero lykakarerere koOkakarara mwa Siwogedi 4,2004.Umbondo ou varugene ntaantani ngesi kuna kutumbura asi edipago,ngano siruwo santani samayora van Trotha ngano kwamutwara kompanguro vakamupangure kweyi garugana yokudipaga vantu. Wieczorek-Zeul simpe vantu kwamupurakenene tauyunga asi age ministera goVandovesi nahena apa ana kuuyunga ngesi kuna kwateremo epangero lyawo nombongarero zanavenye.Eyi kwetu kuyimona asi muntu ana tambura epuko eli varugana. Epangero eli lina karako ngesi lyoVandovesi lyahepa kufuta vaHerero koyininke yawo eyi vazumbanesa morwa yita eyi vavahomokerere,yimo ana kutanta Riruako.Gumwe kayakere sinkwa ntani tupu muuyungi gomunene mukarelipo mbunga zeyi yeparu mombongarero zanavenye zovandovesi zeyi yoekonomi nekuliko gekuto Hueseyin Aydin.Aysin ngesi mweli moNamibia omu ana kuyavatera vaHerero asi ngano vagwane mfeto zawo kweyi yoyidona vavarugana Vandovesi. Ano Riruako pokuhulisa kapandwire ekaropo lya Aydin pepongo lyawo eli mokukwama mwendi mpandu ezi kuna kwateremo vaHerero navenye.