vantu kuna kusana vanzovhu mevango lyabwabwata

Home Languages vantu kuna kusana vanzovhu mevango lyabwabwata

RUNDU/WINDHOEK – Nzovhu kava mugwene age ana fu momukunda gwaMuit tjiku, mukunda gwakara moKavango goupumezuva, mevango lyononyatji koutokero waBwabwata moutano kaupwire. Muit tjiku kwakara koutokero waBwabwata National Park mukunda horowero gwaMukwe upumezuva waKavango goupumezuva. Nyama ezi zanzovhu kavazigwene vatungimo momukunda ava kavazire nye vakatantereko vaporosi vaNamibia, vakara poDivundu. Awo kavagwene nzovhu ogu ana fu moutano kaupwire monongura ruha ronovili 06h00, ogu vana kugazarera asi kavamudipagere vasani. Ekono kono lyovaporosi lyesesu kuna kutanta asi kavamuroyere morwa kuvareramo yito yoyikutji yivali omu yina hwilire nokuyina kapwagera, omu vana kukona kona nzovhu ogu vana dipaga pwahana asi paveta. Nzovhu ogu kavamugwene nonomboinga dendi eyi yina kumoneka asi awo kavadukire vazumbe nayinye morwa kavakere tavavatjilisa yipo nye kavadukire.

Mokukwama movaporosi womoKavango goupumezuva kwato ogu vana kwatere edipago eli, nye ekonakono simpe kuna kutwima. Erapoto lyokusana mevango eli vapira kupulisira kavalipatwilire posasiyona zovaporosi momapeu posasiyiona zaDivundu. Makona kono kuna kutwima yimo ana kutanta muporosi kurona Dective Edward Kavara. Simpe kakukere hena nombudi asi gomuzogo nako kavadipagereko nzovhu pwahana asi paveta, nonkambadaro tugwane uzera kovarugani woministeli zekugo yimuna kuna kara mepwizumuko lyomavhumbukiro. Yimaliva yomukoso mokusana nzovhu ngesi kuna kara N$500 00. Nyama zanzovhu ogu kavazipere vatungimo momukunda moomu tupu ayihoroka nare nsene asi vanagwana erambo lyangesi. Vantu kutanta asi nyama zanzovhu utovara nawa. MoNamibia kuna yimono asi vantu kuna lituramo unene mokudipaga vanzovhu noyivaradi eyi yina twaredere dogoro vakute vakwayita vakare tavakugu yikorama eyi. Vakwayita ngesi kuna vakutu vatarere noParks nomavango vadiva asi goyikorama omu vana kara asi awo kuna kara nomafano. Mvhura zina pukozelike vanzovhu wokusika ko 33 kwavadipagere mevango lyaBwabwata, Mudumu ntani Nkata Rupara national parks ano mokwedi kwaSeptember konyara yivaradi yokusika ko 10 kwayidipaga. Sirongo saNamibia ngesi kuna kara novanzovhu wokusika ko 25 000 wokukara asi womosirongo esi ntani kuturako nye wokukara asi kwawizamo.

Ano yivarodi yoyisovagani ayo kuna kara tupu 1 750. Posiruwo sooso ministera gomupe Pohamba Shifeta katente asi kapi navakatarerera vantu vadipage yikorama pwahana asi paveta yipo asi vahepa kuvakwama-kwama. Age kageve mbudi asi ava vana kuyirugana ngesi vahepa kudiva asi epuko lyakahurako ntani uministeli ngesi taukarugana paapa navavhulira vadivahamate vatodi ava. Epangero lyaNamibia kugwanenamo ungawo mouministeli wekungo nsitwe. Nokuvahundira asi ava vakara asi kuza nye novakadi vawo vakasane ngesi yahepa nye kuhaga. Ose natulituramo asi wokuvaka yikorama twahepa kuvahamat, yipo asi vahepa kuhageka ngesi ngano navakayimona. Pohamba kageve mbudi ezi posiruwo sokukalidivisa mwene kumwe nomunona gwendi asi ngesi yiwo nye vana kara mokugendesa ministeli ezi. Age katente asi vahepa kutulisapo ruha runa kutara asi kwato kusana pwahana asi paveta omu navahamena vakwayita novaporosi ntani nkarapamwe yipo vatare asi kwato kusana kwahana epulisiro. Age simpe karondwere varugani woministeli zendi valituremo mokurugana unene ano ava vakupira kurugana vahepa kudivataparara. Ntani age kahundilire asi mavango gakara asi kwagatungira mokukeverera vagatunge nawa, mokusika pontambo zouzuni omu ana kutanta asi evango ngwendi Etosha National Parks vahepa kulitura nodarate zomutaro omu vahepa kuzimana kuziturako pangenderero. Mokurugana oyo hawe ngano natusesupika kusana pwahana asi paveta ntani kuligwanekera momudona sikorama ntani muntu ana kugenda porupadi.