VADUNI KUNA KURANDESA NONDJA DORUKUKUTU

Home Archived VADUNI KUNA KURANDESA NONDJA DORUKUKUTU

DIVINDU-Vaduni vatunga momukunda gwaBwabwata National Park, kuna kara nelikwamo lyokurandesa nondja dorukukutu mokahorehore, nondja edi vana kugwana kepangero kukwama elikwamo lyorukukutu.Awo kava geve nokonda dawo asi eyi vana kurandesera usura ou morwa kapi vana kuuhavareka nombererera. Yipo asi awo kuna kuyisintisa oyo yipo vagwana mberera. Mbudi zangesi kavazigeve komunambudi gwetu gosayitunga zaNew Era, apa kakadingwire evango lina.Kehagero tupu lyokwedi kakupwire,sayitunga zaNew Era, kazigeve nombudi kaditundire kovaporosi asi vaporosi kavagwene nononsako 37 dousura edi vapere vaduni vatunga koutokero womukunda gwaCaprivi, mekeverero pomururani gwa Kongola. Awe eyi kuna moneka nawa-nawa asi vaduni awo kuna kurandesa usura ou vana kugwana gepangero kovakalimo momukunda googo. Nampili ngomu asi epangero kapi lyapulisira kurandesa nkenye eyi ono kugwana kepangero kupitira melikwamo lyorukukutu,vaduni awo kuna kurandesa usura wawo wo 12,5kg kwankenye ogu ana hara kuranda pondando zo N$20.

Vaduni kugwana usura nkenye kwedi kukwama elikwamo eli vaturapo lyokugwana usura nayimwe ngoso, melikwamo lyorukukutu kovantu ava vakara asi woruhepo. Eyi yina kumoneka asi vantu ava kwatunga mevango lyakara asi lyoyikorama kapi vana kuvapulisira varugane yonofarama ndi asi nondima. Epangero monomvhura edi dina piti kwaturapo elikwamo lyokuvatera vaduni, yipo nye vatulisapo elikwamo eli lina kara asi kuna karerepo vaduni.Thaddeus Chedau,munasipundi goKyaramacana Association ogu gakara nage mevango lyoPark,nage kayinkondopekere asi vaduni kuna kurandesa usura ou ava gwana kepangero.”

Ame nkenye apa kuvatantera asi mwaharandesa usura owo ndi asi nondja odo,nkenye apa atukara asi nosigongi,nye kapi tani diva asi apa nanitundapo awo yinke vana kurugana muntu muntu.” Yioma ana kutanta ngoso Chedau. Nadivako vamwe avarandesa usura, epuro kuna kara asi epangero nalyo ngapi nalitupa usura welike kwahana mberera asi usura touli nosi?yimo ana kupura Chedau.Age nage simpe kahundilire vanonagona wovaduni asi vahakara tupu asi wokunwa marovhu, nye vahepa kuza kosure yipo ngavakare vanatjindji eparu lyawo. Eyi kuna kumoneka asi vanona vetu awo nsene vana gwana siruwo kunwa kwelike, ayitwaredere asi vamwe vapire kukaza kosure ezuva lyokukwamako, ndi asi muntu gwangoso takahageka sure. Age simpe katente asi vantu womomukunda gwawo, kurandesa usura ou mokahorehore morwa vadiva asi kapi vayipulisira. Kansela gomukunda Mukwe Christian Muriki, nage kayimutukukisire mokuzuvha asi elikwamo lyangesi lyokurandesa usura kuna kara movaduni.

“Ame yinareterenge sitetu mokuyizuvha eyi.”Epangero kuna kukambadara vavavatere nye awo nawo kuna kurugana yininke yahana asi uhunga varandese usura owo kondando zombiliha. Ano konyima vakatante asi epangero kapi lina kuvavatera.yimo ana kutanta Muriki. Mukaro gwangesi kapi nagutwikira nsene asi aw okapi vana hara usura vatutantere yipo tuugavere kowo vana kufa konzara yimo ana kutanta kansela. Ano age katokwere poopo asi ngesi tani katurapo epongo eli nani kavatantera vahageke elikwamo lyangesi, ntani vahepa kudiva asi yinke yokukwamako nsene tavayirugana ngorooro.” Kuna kuyizuvha asi awo kuna kurandesa usura morwa vanahara mberera. Mberewa zange kapi zadivireko Yuma anao ngesi moomu yina bubuka hawe tani karuganako Yuma.Kansela gwaKongola, David Muluti katente asi mvhura zina puko nonsako dokusika ko600 kwadihamatere dogoro paapa ngayatulirepo sigongi ntani nye vayalizuvhire asi usura ou vauvape hena. Mvhura zina puko kwakere nonsako 600 vakwete ano kuna kumoneka asi elikwamo lyangesi lyoumbondo kuna kuza komeho. Yimo ana kuhagesa ngoso Muluti.