RUNDU
Vantu ava vana kuparuka nosimbumburu soHIV/AIDS moKavango kava hundilire pangenderera asi epangero liturepo elikwamo eli lina kuvapopera.Awo kava hundilire asi siturwapo esi zaturapo mbunga vana kutumbura asi (Basic Income Grant)valiture pangenderera moyirugana.Ehundiro eli kuna wizapo morwa ruhepo nokupira nondja dokulya vantu ava vana kara nouvera woHIV/AIDS.Munasipundi gombunga ezi vana kutumbura asi Bridges of Hope gedina Rosvita Ndumba katente asi pana kara hepero asi elikwamo eli lize moyirugana momukunda ogu.
Epangero lyarugana nawa mokutjanga vantu ava vana kara nosimbumburu esi nokuvapa nopere edi dina kara asi kuvhura kuvapopera nye simpe kuvhura vagwedeko asi vantu ava vagwane mbatero zoyikulya.Ndumba kwagendesa mbunga ezi zaBridges of Hope ure wonomvhura ntatu.Sinzi sovantu ava vana kuvera uvera ou kwatunga momambo goyisasara nomema hena vana gapumbwa.
Vaveli ava kapi tava nu tupu nopera mezimo mwahana kuza nomunkudi,mukaro gwawo kuvhura guzonauke.
Kapi tuna diva asi epangero yinke lina hagekesere kugava mauwa aga ngava gwana vantu ava ava vere uvera ou,yimo ana kutanta Ndumba.Mokukwama Ndumba epangero kukwama tupu yitundwamo yokwadokotora nsene ana tanta asi muntu ogu kuvhura kurugana nampili kapi arugana nare vana hageke kumupa eyi agwana.
Ndumba katente asi age kuna kufira nkenda ava vana kupira kurugana nye awo kuna kara nosimbumburu esi,nsene yina dida hawe age kwato oku nakorera.HIV/AIDS uvera wokukererera yipo nye asi kuna lifana tupu noyirema,vantu ava vagwane eyi vana kugwana mokuvavatera.
Nsene vahagekesapo elikwamo eli ukanguki wovantu kapi tauwapa.Yiponye tuna kuhundilira asi elikwamo eli liwize vantu ava vana kuvera uvera ou vavapeko nampili N$100.00 mokwedi hansa mwankenye muntu nampo hansa.yimo ana kutanta Ndumba.
Nokugwedako asi vantu vana kugwana nopera edi kuna kuligwederera nkenye kwedi.Mukunda gwaKavango gunarugana sirugana sosiwa omu vana tjanga vantu ava vana kara nouvera ou vakere mvhura zinapu 1446 ano ngesi 2750 ava vana kara asi kuna kugwana muteku gonopera.Nampili ngoso udigu kuna kara asi owo vana kugwana nopera odo kapi tava dinu ngorooro vahana nondja noruhepo oru vana kumona.Ndumba katente asi ekeverero lyongenderera kovantu ava vana kuvera vahepa kuligenderesako yipo tupopere muhoko gwetu.Nampili ngano kuna vapeko yimaliwa varuganeseko noprojeka dokugwana yimaliwa.
Ruhepo nonzara yiyo yina kuretera vantu vaze mositarata.Morwa ruhepo nonzara yiyo yina kuretesa vantu vaze vakakarekumwe yipo varete mboroto membo.
Vamwe unene vakadi ava vana kara nouvera ou simpe kuna kuza vakapapare vagara yipo vagwaneko sakulya.Morwa sinke mukisi ogu guna kulihanena unene moKavango morwa ruhepo nonzara.yimo ana kutanta Ndumba.
Apa katuvapuragerere konyara vantu vana siki ko20 kuna kara negano asi vavavatere vagwane eyi navalya.Ame kuvera TB ntani kanker kuna kuparuka nokambumburu,epangero lyahepa kutuvatera kapi tuna diva asi kutunda apa kupi natu kagwana sakulya.yimo ana kutanta mukadi gonomvhura 33 Christiana Hausiku ogu agwana nopera edi kutunda tupu mo2004.
Nsene nina nu nomutji edi ame nkenye apa kudirusa morwa kudinwa mwahana yuma mezimo.Ame kwato yirugana ame nkenye apa kukambadara asi ngano nirande mutete ogu gwakara asi mbiliha ago kupura tupu N$1.00 nye kapi agu vhuka nawa morwa yimaliwa kwato yimo ana kuuyunga Hausiku oku tagegemene.
Sinzi sawo oku vatunga koNdama kwato mema gomawa ndi rutjeno yimo ana kutanta Johannes Petrus gonomvhura 46.Udigu unene asi ame nigwane yirugana morwa kwato ogu ana hara kukuta muntu ogu ana kuvera uvera ou.
Ame kurandesa yitare yipo niretere vantu vemembo lyange nondja.Name yipo tupu nina kuhundira asi epangero lituvatere tupu mokutupa yimaliwa nampili yokutamekesa tupu hawe ose ngano natutara asi ngapi tuna kurugana.
Gumwe govakondi ava woBridges of Hope Herman Sipeta kageveko nage egano lyendi asi kuvhura kuretapo elikwamo lina lyakereko lyokuruganena nondja,yipo vantu ava vana kuvera nampo navagwanenamo uwa.
Ose kuna kupura vafenkenda vawize vayatupopere kuna kuhepa unene,yimo ana kutanta Sipeta.Kwedi oku kakupwire mbunga ezi zina kara nelikwamo lyokuturapo yimaliwa vana kutumbura asi Basic Income Grant kavatamekere kuturapo yimaliwa eyi navatamekesa.
Nampili ngomu asi epangero kwakandwirepo egano eli mbunga ezi azo mokupitira mompitisili gwazo Mubisofi Zephania Kameeta katente asi mokutameka elikwamo eli kapi tupu lina kutanta asi uwa wombunga welike nye natuvhura kuvatera vantu woruhepo mosirongo.