Marythar Shimwe
KATIMA MULILO – Baituti ba litopa za 11 ni 12 mwa sikiliti sa Zambezi nebakutezi kwasikolo, kasamulaho aliviki zakukwalwa kwalikolo zasicaba ni zakwa mukunda kuzwa mwakweli ya Lyatamani, ili kulatelela milao yakulwanisa kakokwani kakatasalize lifasi kafela ka Covid-19. Muzamaisi wa Liluko la Tuto mwa sikiliti sa Zambezi Joy Mamili, naize likolo kaufela zena ni litopa zepahami nelitatekile ni lituto za pata ka pata Labulalu. Kwanda sikolo sa Mayuni kone kuna ni butata bwa mezi kuzwa Lamubulo kasamulaho akulobeha kwamushini opompa mezi. Mushini nolukisizwe mi mezi nakutiselizwe kwa sikolo.
Nihakulicwalo naize likolo zeñwi nelibihile butata bwa baituti bwa kusa ikema kwahule kwamakenelo, kono mwa makilasi ni mwasilalanda sa sikolo baituti neba latelela milao mi hakuna butata bone bubihilwe, kwanda lipilaelo zezibahala zene fitisizwe fa wayalesi. Mamili naize baituti neba zibisizwe lika zeba lukela kueza, sina liluko la tuto halifile milao yetiile mwalikolo kaufela yena ni kulatelelwa hala kulwanisa Covid-19. Kuekeza fo sikwata sa baeteleli balikolo nesi ile fa wayalesi kuyo ambola buitukiso bwa bona ni mihato ya silelezo. Mamili naize liluko la tuto neli shimbululezi masheleñi alikana bolule babalalu mwasikwama sa sikiliti, ili akulekisa lisebeliso zakukenisa ofesi ya sikiliti, liofesi zalilalanda hamoho cwalo ni likolo.
Teko ya yamilyani yakukenisa ni mamasiki ne ezizwe kwalikolo mi mutayi wa tuto nolekezi likolo tutobolo totu talima kucisa kwa mubili. Kuekeza fo liluko la tuto nelifile sikiliti tutobolo totu mashumi alobapeli, ni mamasiki a 3 520, ili aka fiwa mahala kwalikolo kaufela mwasikiliti, muzamaisi wa tuto nabulezi. Muzamaisi wa tuto nabulezi hape kuli hala zeñwi liluko neli ezize neli kutahisa nikuhasanya lisebeliso za tuto kwa baituti, kusueza bashemi ni baituti fa wayalesi hamohocwalo ni nikufumana maticele bane batusa mwalitopa kaufela.
Yomuhulu wa sikolo sesituna sa Caprivi Richard Musilizo, naize hakuswaneli kuba ni baituti babasike baba ni mamasiki akwa lifateho, kono nabilaezi kuli banyandelisa mamasiki mwatasa mitahali, mi naize kalulo ikaswana itiswa ki kuli baituti habayo mwasabo kakuli hakuna yaswalezwi kakokwani mwasikiliti, kono naize basike kueza cwalo. Sikolo sina ni baituti balitopa za 11 ni 12 ba 671, mi nesifilwe mamasiki amyanda yelobañwi, kacwalo baituti kaufela baswanela kutina mamasiki abona nako kaufela, muzamaisi nakile aeleza.