Abertina Nakale
Windhoek – Kuyamba isi kamulao mwa linuka ni mwalisa la Lyambai mwa Zambezi kuopisa litoho batatubi sihulu mwalikweli za Njimwana ni Liatamani bundui habukwalilwe silimo ni silimo. Mubusisi wa sikiliti sa Zambezi Lawrence Sampofu nabulezi, mwangambolo niba New Era, naize bundui isi kamulao buezahala mwalinuka zecwale ka Lyambai, Chobe, Lisa la Lyambezi, nuka ya Kwando, Linyanti ni linukana zeñwi kwa mutulo mwamabala amuunda mwa Kabbe. Naize likezahalo zecwalo litisa butata hala mulelotuna wakukwala bundui, ili kulumelela litapi kuli lizwale, kakuli bundui bobufitelezi busweli kuezahala mwalilimo zefelile.
“Bayamba busihu, likezahalo zecwalo hakikuli halisikalumelelwa feela, kono likona kutisa kozi. Nelulatehezwi kibatu babalalu bane bataselizwe ki likubu hane bayamba isi kamulao bundui hane bukwalilwe,” napatuluzi. Kufela kwa litapi mwa lisa la Lyambezi ni linuka mwa sikiliti sa Zambezi nebusiile mandui basina sepo ñohola, sihulu mwalisa lene lingiwa kuba simbule sa litapi. Kwamakalo añohola lipapati za Zambezi nelisabonahali, nihane kubonahala kuli bundui nebukwalilwe mwa likweli za Njimwana ni Liatamani, habukwalulwa nekusina litapi.
Kanako yacwale bundui bukwaluzwi kuzwa la 02 Liatamani kuisa la 30 Njimwana. Sampofu naize bakeñisa kuli batu basaba kutamiwa nebalekisa litapi kwa batu mwa lapa abona kanako yamanzibuana. Likolo la Bundui mwa sikiliti sa Zambezi nelibile litatubo kwamukulo wa nuka ze 237, hala libima zefita fa 58 171 mi nelitatubile mwalinuka hamashumi amabeli kalibima zefita fa 1 028. Batatubi balitapi nebalifisize ba 42, mi ba 14 nebafilwe mulatu kasamulaho akupalelwa kutisa mañolo abundui, bababeli nebafilwe mulatu kakusebelisa mañolo abatu.
“Batu habaswaneli kuyamba nitunyandi twa meeto amanyinyani kakuli tuswala litapi zesali zenyinyani zeswanezi kuhula. Bundui hase bukwaluhile cwana lukupa sicaba kuli batokomele likubu ni likwena. Basebelise tunyandi totu lumelelezwi mi babe nimañolo abundui, ili abakona kufumana kwaliluko la bundui,” na elelize. Hana buzizwe kana lisa la Lyambezi litalimani nimatata akuyambiwa hahulu, naize kanako yacwale kutata kuyamba mwateñi kakuli mezi asali amañata.