Zebaldt Ngaruka
Gobabis- Kansela gwaOtjombinde Wenzel Kavaka katente asi kuwapukurura nzira zaTallismanus nazireta ekuliko eli vana pumbwa vantu mevango eli vatura asi lyokutunga ntani mukunda horowero gwaOmaheke nagunye. Ewapukururo nzira ezi zonene (MR 119) kuna kupura nye yimaliwa yokusika ko N$500 yono miliyuna omu navagusa sinano sokusika ko 145 KM omu yakara asi nzira ezi mezuva kupitamo mahauto gokusika ko 71.
Projeka ezi zonomvhura ntano kuna kara mponontambo ntano omu vana kuzindindira vakazimane mo 2028. Kavaka ogu kahuyungire posiruwo sokutameka projeka ezi, silika kasikereko moutano una puko, katente asi mokutanta asi projeka zina tameke hawe kuna retanye udigu ou wakarapo nare momukunda horowero ntani mukunda nagunye gwaOmaheke. Eyi kuna kara nye twandindira nanare. Ame kuna kara nehuguvaro asi apa nye ngavamana, nzira ezi ngazi kara nye zina kuwapukurura eparu lyetu kusesupika kugenda sinano sosire, ntani kusesupikako mahudi gomositaura. Nzira ezi MR119 ngazikara zina kuwapukurura wokuyapungura momukunda, kuretesapo yirugana ntani ekonomi lyepe monokorido detu.
Ugendero kuna kara simwe somulyo paekonomi nemekuliko mokukulika muhoko. Ekuliko nalyo ngorooro naligenda moomu zina kuza nzira eyi ngayininkisa nye ekonomi moOtjombinde likare asi kuna kugendapo nawa yimo ngoso ana kugwedako. Kansela gwaSWAPO katente asi vantu vamwe kuna kuyimona asi nzira ezi kapisi hepero nye kuna kuwapayika eparu lyovatungimo momukunda ogu goponze zodoropa.
Kavaka katente asi nzira ezi ngazivatera unene, mokugusapo ruhepo, vantu vagwene ugendero, nkenye eyi vana hara kurandesa, yikare asi yonondima nokuwapukurura nye ekonomi lyomukunda ogu gwaOmaheke. Kuruha rwendi ministera gougendero age hena nkuruministera gona, John Mutorwa katente asi nonzira kuna kara mulyo unene kovantu, modoropa ntani konze zonodoropa.
Eyi kuna kara mulyo asi tuna pumbwa nonzira donongwa ano edi dimwe tudiwapukurure yipo tukare nomarandesero, kugwana nondja ntani ukanguki, erongo ntani eparu lyetu nalyo lyahepa nye kuwapa.
Mutorwa katente asi epangero lyadimburura asi nonzira simwe somulyo novhura kupungura Yuma, eyi yina kutanta asi kuvhura nye vaNamibia wokulisiga siga vagwanenemo nompitro donongwa. Moomu tupu kaniyihuyunga pwanare asi kugava sirugana kovantu kuna kara simwe lina kurugana epangero lyetu.
Ose ngesi kuna lituramo tugave nonzira donongwa, omu vantu navagwana rutjeno, mema gokuzera ntani yirugana nye eyi aligava epangero. Nkuruministeragona kagwedereko asi Tallismanus kuna kara asi evango lyopokatji momukunda ogu Omaheke. Mukunda horowero ogu kuna kara asi pepi nomurudi gwaNamibia nosirongo saBotswana, omu muna hamene Eiseb, Helena ntani Rietfontein evango vatura asi lyokutunga.
Eyi yina kara asi mukunda ogu pwagwene noprojeka zangesi kuna kugava nawa nawa asi hawe yininke kuna kuwapa. Age simpe kagwedereko asi nzira ezi vana kuwapayika hawe tazi wapukurura eparu lyovatungimo. Ekonomi lyomomukunda Tallismanus, ntani maruha ngwendi nosure, sipangero gona, nomberewa depangero, nongereka ntani mavango gpokutjingisira yimuna ntani mavango gokutambwira vakurupe. ‘’
Unandima yiwo wuna kara asi penguru unene wokuzeruka ntani wopokatji omu muna kara nofarama dokusina yikorama ntani dokuvhura kudingura vadinguli momukunda googu.
Eyi yina kumoneka asi vantu womomukunda ogu kuparuka unene gougendero yimo ana kutanta Mutorwa. MR119 kuna kara nye pelikwamo lyenene,73km upumezuva waGobabis omu zina kasika koBuitepos murudi gwaNamibia naBotswana.
Nzira zaOtjombinde kuna kuziwapukurura.